Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί την μεγαλύτερη θεσμική αλλαγή του τόπου μας την ώρα που η διαδικασία είναι στην τελική ευθεία καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες βρίσκονται στην προετοιμασία για την εφαρμογή του νέου πλαισίου λειτουργίας της.
Κατά το Παγκύπριο Συνέδριο της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 17 Ιουνίου στη Λεμεσό, ο Πρόεδρος της Ένωσης Κοινοτήτων Ανδρέας Κιτρομηλίδης είπε πως το Συνέδριο πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη για την ΤΑ της Κύπρου περίοδο, «δεδομένου ότι η περίοδος που διανύουμε παρουσιάζει ιδιαίτερες προκλήσεις, που θα καθορίσουν την επόμενη μέρα των κοινοτήτων, αφού θα πρέπει να λειτουργήσουν σε ένα νέο περιβάλλον, με πολλές ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις, όπως αυτές καθορίστηκαν στην μεταρρύθμιση».
Οι επιφυλάξεις και η επόμενη ημέρα
Ο κ. Κιτρομηλίδης επικεντρώθηκε στις επιφυλάξεις που η Ένωση Κοινοτήτων έχει εκφράσει σε ζητήματα που άπτονται της μεταρρύθμισης «με μοναδικό γνώμονα το τι πιστεύουμε ότι θα είναι επωφελές για τον τόπο και τον θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης τον οποίον υπηρετούμε». Πρόσθεσε δε ότι πολλές από τις κοινότητες διαφώνησαν με την ένταξη τους σε Δήμους «αφού σε κάποιες περιπτώσεις δεν ζητήθηκε καν η άποψη τους, γεγονός που παραβιάζει κατάφορα τον ευρωπαϊκό χάρτη ΤΑ που αποτελεί και εθνική νομοθεσία». Παράλληλα, συνέχισε, πολλές από αυτές τις κοινότητες δεν έχουν τον κρίσιμο πληθυσμό που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα στους Δήμους και εξέφρασε τη θέση ότι «η ένταξη τους έγινε για την εξυπηρέτηση άλλων σκοπών και συμφερόντων και όχι για εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κατοίκων των κοινοτήτων αυτών».
Συγκρούσεις και πολιτικά προβλήματα
Η ένταξη των κοινοτήτων στους Δήμους χωρίς τη θέληση τους είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη, είπε, καθώς πολλές από αυτές τις κοινότητες θα μπορούσαν, λόγω των δυνατοτήτων τους, να ενισχύσουν τις υπόλοιπες κοινότητες που εντάσσονται σε συμπλέγματα και σημείωσε ότι αποτελεί δυσάρεστη εξέλιξη και το γεγονός πως το σύστημα λειτουργίας των δημοτικών διαμερισμάτων κρίνεται, από κάποιες εκ των επηρεαζόμενων κοινοτήτων, ως υποδεέστερο του υφιστάμενου συστήματος, ενώ ο ρόλος που καθορίζει η νομοθεσία για τον θεσμό του αντιδημάρχου, «αναπόφευκτα θα δημιουργήσει συγκρούσεις και σε πολλές περιπτώσεις πολιτικά προβλήματα».
«Η ανησυχία μας δεν μπορεί να διασκεδαστεί και προβλέπουμε ότι τα ζητήματα αυτά θα αποτελέσουν, το επόμενο διάστημα, το έναυσμα για νέες αλλαγές στην νομοθεσία, που θα οδηγήσουν υποχρεωτικά στην οριστική κατάργηση των αντιδημάρχων και των δημοτικών διαμερισμάτων, τουλάχιστον στην μορφή που προβλέπονται σήμερα και σε οριστική κατάργηση των κοινοτήτων και μετατροπή τους σε απλούς οικισμούς, χωρίς θεσμικούς πυρήνες αυτό-οργάνωσης», συμπλήρωσε.
Στην ομιλία του, ο Αντρέας Κιτρομηλίδης αναφέρθηκε στα θέματα που η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου θέτει μέσα από ψήφισμα του Παγκύπριου Συνεδρίου της, που εγκρίθηκε νωρίτερα και στο οποίο γίνεται αναφορά σε «ουσιαστικά κενά και παραλήψεις που θα δημιουργήσουν προβλήματα και δεν θα συμβάλουν στην ουσιαστική αναγκαία αναβάθμιση και στον εκσυγχρονισμό του θεσμού της ΤΑ στην Κύπρο». Συγκεκριμένα, στο ψήφισμα της, η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου υπογραμμίζει ότι συμφωνεί με την συνένωση κοινοτήτων με δήμους, για όσες κοινότητες έχουν συναινέσει, ενώ για όσες κοινότητες δεν έχουν συναινέσει και έχουν προχωρήσει σε νομικά μέτρα, εκφράζει την πλήρη στήριξη της στις αποφάσεις και ενέργειες τους. Επίσης, θεωρεί ότι το επόμενο διάστημα θα πρέπει να γίνουν όλες οι απαιτούμενες ενέργειες από όλους τους εμπλεκομένους, ώστε με νομοθετικές αλλά και άλλες ρυθμίσεις, η μεταρρύθμιση «τελικά να εξυπηρετήσει ουσιαστικά τις ανάγκες των κοινοτήτων και των κατοίκων τους», ζητά αύξηση της κρατικής χορηγίας, όπως στην περίπτωση των Δήμων και επιπλέον χορηγία προς τα συμπλέγματα. Θεωρεί, ακόμη, ότι η συνεισφορά στα έργα ανάπτυξης των κοινοτικών συμβουλίων θα πρέπει να τροποποιηθεί έτσι που το ποσοστό που καταβάλλουν σήμερα να μειωθεί κατά 50%, με αντίστοιχη αύξηση της κυβερνητικής συνεισφοράς και να μελετηθεί το ενδεχόμενο, η παραχώρηση της κρατικής χορηγίας για τα έργα ανάπτυξης να δίνεται απευθείας προς τις κοινότητες και το ποσοστό συνεισφοράς των κοινοτικών συμβουλίων για πολεοδομικά έργα να μειωθεί στο 10%.
Οι προειδοποιήσεις της Ένωσης Κοινοτήτων
Θέση της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου είναι, επιπρόσθετα, ότι θα πρέπει οι αυτόνομες σε νερό κοινότητες να παραμείνουν αρμόδιες για την υδατοπρομήθεια τους, ενώ εκφράζεται η εκτίμηση ότι με την μεταφορά της αρμοδιότητας αυτής σε επαρχιακούς οργανισμούς, θα δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα, ιδιαίτερα στις ορεινές κοινότητες, λόγω κατακόρυφης αύξησης του κόστους παροχής, συντήρησης και αδειοδότησης. Μεταξύ άλλων, ζητείται η οικονομική στήριξη της Κυβέρνησης για εντατικοποίηση της επιμόρφωσης των κοινοταρχών, των μελών και υπαλλήλων των κοινοτικών συμβουλίων, η ποία θα πρέπει να καλύπτει, τόσο τις αλλαγές που θα επιφέρει η μεταρρύθμιση με τις νέες νομοθεσίες, όσο και ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που αφορούν την ΤΑ. Θέτει ακόμη το θέματα της εγγραφής αγροτικών δρόμων, της στεγαστικής πολιτικής, τα επιδόματα των κατοίκων ορεινών κοινοτήτων, της επίσπευσης των οικονομικών ελέγχων των κοινοτήτων, της αύξησης της συνταξιοδοτικής αποζημίωσης των κοινοταρχών, της επίσπευσης των μεγάλων οδικών έργων κ.α.