Ο γνωστός δικηγόρος Μάριος Κουκουμάς έχει χειριστεί κι έχει συμβουλεύσει καταγγέλλουσες για θέματα σεξουαλικής παρενόχλησης σε υποθέσεις που κάποιες βρίσκονται ενώπιον Δικαστηρίων και κάποιες που ευελπιστούμε πως θα φτάσουν ως εκεί. Σήμερα ο κος Κουκουμάς μιλάει στους «Πρωταγωνιστές» για το τσουνάμι καταγγελιών που έχει ξεσπάσει με στόχο, να στοιχειοθετηθούν οι υποθέσεις, να φτάσουν στην Κυπριακή Δικαιοσύνη.
«Κάποιες υποθέσεις βρίσκονται εν εξελίξει στο Δικαστήριο άρα πάρα πολλές πληροφορίες γι αυτές τις υποθέσεις δεν μπορούμε να πούμε. Είναι σημαντικό όμως να αντιληφθούμε τη σημασία του να προχωρήσουν αυτές οι υποθέσεις στο Δικαστήριο, να προχωρήσουν όσες υποθέσεις κι όσες καταγγελίες βρίσκονται σε συρτάρια θεσμών κι αρμοδίων, πρέπει να προχωρήσουν να γίνει έρευνα, η οποία οφείλει η κάθε αρμόδια επιτροπή τμήματος να κάνει. Ευελπιστούμε ότι στο Δικαστήριο θα μπορέσουν να στοιχειοθετηθούν επαρκώς ώστε να έχουμε και καταδίκες πέραν από καταγγελίες».
-Ποιο είναι το πρώτο αίσθημα το οποίο κυριαρχεί σε ένα θύμα ;
«Το πρώτο συναίσθημα το οποίο κυριαρχεί σε ένα θύμα είναι ο φόβος. Ο φόβος κατά πόσο πρέπει να προχωρήσουν με τις καταγγελίες, κατά πόσο υπάρχει το περιβάλλον το οποίο να μπορεί να τις ακούσει, να τις στηρίξει και θα τις προστατεύσει εφόσον γίνουν καταγγέλλουσες. Παράλληλα, ο φόβος της θυματοποιήσης για δεύτερη φόρα μέσω των διαδικασιών καταγγελίας. Το ζητούμενο απ’ αυτή τη διαδικασία όλη είναι να μπορέσει η πολιτεία να φτιάξει ένα περιβάλλον προστασίας και στήριξης για όλα τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης ούτως ώστε να μπορέσει να αποδειχθεί η Πολιτεία αρωγός και εχέγγυο για περισσότερες καταγγελίες για να καθαρίσει αυτό το κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο ταλαιπωρεί πάρα πολύ κόσμο στις σιωπές».
-Τι υποθέσεις έχουν φθάσει κοντά σας;
«Είναι ισχυριζόμενα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και βιασμών κάποια στο στάδιο της καταγγελίας, κάποια στο στάδιο των εν εξέλιξη διαδικασιών και κάποια μετά και από καταδίκες των θυτών».
-Θεωρείτε ότι η Αστυνομία χειρίζεται χρονικά σωστά τις εν λόγω υποθέσεις;
«Θεωρώ ότι υπάρχουν υποθέσεις οι οποίες έχουν γίνει καταγγελίες όχι μόνο στην Αστυνομία αλλά και σε άλλους αρμόδιους φορείς και οι οποίες βλέπουν τώρα το φως της δημοσιότητας οι οποίες δεν έλαβαν την απαραίτητη προσοχή ούτως ώστε να γίνουν οι απαραίτητες έρευνες για να οδηγηθούν εάν στοιχειοθετούνταν στο Δικαστήριο».
-Τι συμβουλεύετε τα θύματα, τα οποία δεν έχουν σπάσει τη σιωπή τους;
«Θα τους συμβούλευα σε πρώτο στάδιο να μιλήσουν σε κάποιον. Σε κάποιον με προϋπηρεσία, είτε αυτός είναι δικηγόρος, ψυχολόγος, κοινωνιολόγος, σε τέτοια θέματα, σε τέτοιου είδους χειρισμό. Να μιλήσουν, να αντιληφθούν τη διαδικασία η οποία ακολουθεί αν αποφασίσουν να καταγγείλουν, να αντιληφθούν το πλαίσιο της νομικής προστασίας, διότι υπάρχει πλαίσιο για την προστασία τους από το Νόμο και πιο ουσιαστικά μιλώντας το με κάποιον που βρίσκεται εξ επαγγέλματος και τριβής σε αυτή την πτυχή της κοινωνίας θα μπορέσουν να βοηθηθούν , να κλείσουν αυτή την πληγή. Η προτροπή, η συμβουλή είναι εφ’ όσον έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφής παρενόχληση να προχωρούν σε καταγγελίες. Το να προχωρήσουμε σε καταγγελία είναι αυτό που θα δημιουργήσει το πλαίσιο της μη επανάληψης. Το πρόβλημα μας δεν είναι η σιωπή αυτή κάθε αυτή, αλλά η απουσία πλαισίου το οποίο να παρέχει τα εχέγγυα να «σπάσει η σιωπή» εκείνο το περιβάλλον το οποίο νοιώθει άνετα το θύμα να καταγγείλει χωρίς τον φόβο περαιτέρω θυματοποίησης, χωρίς την απειλή της ενοχοποίησης, με την γνώση ότι την καταγγελία θα ακολουθήσει η ανάλογη σημασία, η σοβαρή και προσεκτική έρευνα, δεν θα υπάρξει κωλυσιεργία ή αντιμετώπιση τύπου «κάτι έκανε και αυτή». Για τις σιωπές δεν φταίνε τα θύματα αλλά εμείς ατομικά και συλλογικά ως κοινωνία και θεσμοί.
Κανένα θύμα δεν επιδιώκει ή επιθυμεί την σιωπή του. Στη σιωπή όχι απλά ζουν οι θύτες αλλά παραμένουν ατιμώρητοι και επαναλαμβάνονται και δημιουργούνται καινούργιοι. Δεν είναι τα θύματα που μένουν αδρανεί αλλά οι θεσμοί τις πλείστες φορές. Η καταγγελία ενός θύτη βοηθά στη συνολική και συλλογική προσπάθεια τέτοιας μορφής παρενοχλήσεις, τέτοιας μορφής αδικήματα να σταματήσουν, να καταγγέλλονται και να τιμωρούνται. Θεωρώ ότι οι καταγγελίες οι οποίες γίνονται αυτή τη στιγμή, που σπάνε τη σιωπή τους γυναίκες ή άνδρες, οι οποίοι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση ή οποιαδήποτε μορφής παρενόχληση βοηθούν στο να φτιάξουν μια καλύτερη κοινωνία, ένα καλύτερο αύριο για όλους».