Οκτώ χρόνια από το Eurogroup της 15ης Μαρτίου 2013.
Μία από τις σημαντικότερες και πιο οδυνηρές κρίσεις στην οικονομία της με κύρια αιτία τη μεγάλη έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ελληνικά ομόλογα, που κουρεύτηκαν την άνοιξη του 2012, βίωσε κατά τα έτη 2012-2013 η Κύπρος.
Από τα σημάδια της οικονομικής καταστροφής που ξεκίνησαν επί προεδρίας του αείμνηστου Δημήτρη Χριστόφια, στο «δεσμεύομαι» του Προέδρου Αναστασιάδη και τελικά στο τραγικό και καταστροφικό «κούρεμα» των καταθέσεων αλλά και στην «ταφόπλακα» της Λαϊκής Τράπεζας.
Τι ακριβώς έγινε τότε, πριν από 8 ολόκληρα χρόνια; Ήταν η χώρα μας ένα διεθνές πειραματόζωο; Ποια λάθη και ποιες παραλήψεις έφεραν την οικονομική καταστροφή της Κύπρου;
Οι Πρωταγωνιστές ανοίγουν το φάκελο του «κουρέματος» και σας παρουσιάζουν όλα τα γεγονότα που συνέβησαν πριν φτάσουμε στον οικονομικό όλεθρο.
Όλα ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2011, όταν η κυπριακή οικονομία υποβαθμίστηκε απ’ όλους τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης. Μετά το κούρεμα του ελληνικού χρέους, η ζημιά των κυπριακών τραπεζών άγγιξε τα 22δις €. Το διακρατικό δάνειο που είχε λάβει η Κύπρος από τη Ρωσία ύψους 2,5 δις ευρώ, ικανό για να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της Κύπρου μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2013, ήταν πλέον παντελώς ανεπαρκές.
Μετά από την υποβάθμιση της κυπριακής οικονομίας από τον οίκο Moody’s, στις 13 Μαρτίου 2012, και από τον οίκο Fitch, στις 25 Ιουνίου 2012, η Κύπρος αιτήθηκε την ένταξή της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης. Αντιπροσωπεία της τρόικας κατέφθασε στην Κύπρο, στις 25 Ιουνίου 2012, και διαπραγματεύτηκε με την κυβέρνηση του νησιού τους όρους του δανείου. Από την πλευρά της η κυπριακή κυβέρνηση διαφώνησε στο αρχικό σχέδιο και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν τους αμέσως επόμενους μήνες.
Στις 30 Νοεμβρίου 2012, η κυπριακή κυβέρνηση συμφώνησε με την τρόικα τους όρους διάσωσης της κυπριακής οικονομίας, απομένοντας μόνο να συμφωνηθεί το ακριβές ποσό της αναχρηματοδότησης των τραπεζών. Η συμφωνία περιλάμβανε λήψη μέτρων, όπως περικοπές σε μισθούς και κοινωνικές παροχές, επιπλέον φορολόγηση ειδών πολυτελείας, καυσίμων, τυχερών παιχνιδιών κλπ.
Στις 17 και 23 Φεβρουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκαν Προεδρικές Εκλογές δύο γύρων με νικητή τον Νίκο Αναστασιάδη ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Κατά την προεκλογική περίοδο δεσμεύτηκε ότι δεν πρόκειται να υπογράψει κανένα μνημόνιο που να προνοεί «κούρεμα» καταθέσεων.
Εντούτοις, στις 15 Μαρτίου 2013 επήλθε συμφωνία με την κυβέρνηση Αναστασιάδη στο ποσό των 10 δις € ενώ αποφασίστηκε να αντληθούν επιπλέον 5,8 δις € με φορολόγηση- κούρεμα των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Το κούρεμα ορίστηκε στο 6,7% για καταθέσεις έως 100.000 € και 9,9% για καταθέσεις που υπερβαίνουν τα 100.000 €.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης απευθύνθηκε στον κυπριακό λαό σημειώνοντας ότι «ζούμε τις πιο τραγικές στιγμές από το 1974» με την αντιπολίτευση να τον επικρίνει. Το ΑΚΕΛ πρότεινε έξοδο της Κύπρου από την Ευρωζώνη και το Ευρώ και επιστροφή στην Κυπριακή Λίρα.
Η εν λόγω συμφωνία απορρίφθηκε από το κυπριακό κοινοβούλιο την Κυριακή 17 Μαρτίου 2013 με 36 ψήφους κατά (19 ΑΚΕΛ, 8 ΔΗΚΟ, 5 ΕΔΕΚ, 2 ΕΥΡΩΚΟ, 1 Κίνημα Οικολόγων, 1 ανεξάρτητος) 19 αποχές (ΔΗΣΥ) και μία απουσία.
Ο Υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής αναχώρησε εσπευσμένα για την Μόσχα, σε μιαν τελευταία προσπάθεια η Κύπρος να εξασφαλίσει χρηματοδότηση ούτως ώστε να σωθεί η Λαϊκή Τράπεζα.
Ο τότε Υπουργός Οικονομικών επέστρεψε από τη Μόσχα χωρίς να πάρει δεκάρα την ώρα που έξω από την Βουλή οι πολίτες διαμαρτύρονταν καθημερινά.
Στις 25 Μαρτίου 2013 οι υπουργοί οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατέληξαν σε νέο σχέδιο, με βάση το οποίο «κουρεύτηκαν» κατά 40% οι καταθέσεις των κυπριακών τραπεζών που υπερέβαιναν τα 100.000 €, και συγχωνεύθηκαν οι Τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή.
ΕΡΕΥΝΕΣ ΓΙΑ ΤΟ «ΚΟΥΡΕΜΑ»
Μετά από όλα αυτά που συνέβησαν, ξεκίνησε δικαστική έρευνα για την απόδοση ευθυνών για όσους ευθύνονταν. Στις 2 Απριλίου 2013 παραιτήθηκε ο Κύπριος Υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής τον οποίο και διαδέχθηκε ο Χάρης Γεωργιάδης.
Τον Οκτώβριο του 2013 δημοσιεύτηκε επίσημα από την τριμελή Ερευνητική Επιτροπή το πόρισμα αναφορικά με την οικονομική καταστροφή της χώρας. Το πόρισμα ήταν καταπέλτης και χαρακτήριζε ως «πρώτο και κύριο υπαίτιο για την κατάσταση στην οποία περιήλθε η οικονομία της χώρας στα πρόθυρα χρεοκοπίας» τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια.