Σοβαρά ερωτηματικά προκύπτουν σε σχέση με την επιτήρηση συμμόρφωσης στα μέτρα ασφάλειας και υγείας στην εργασία, καθώς ο δείκτης συχνότητας των εργατικών δυστυχημάτων του 2020 κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) – Οργανισμός του ΟΗΕ, έχει καθιερώσει την 28η Απριλίου ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία», με στόχο την επικέντρωση του διεθνούς ενδιαφέροντος στα θέματα πρόληψης ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΔΟΕ:
· 2.000.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες, κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο.
· Σε 270.000.000 υπολογίζονται τα εργατικά ατυχήματα και 160.000.000 τα περιστατικά επαγγελματικών ασθενειών.
· 440.000 εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους από επικίνδυνες ουσίες (100.000 από άσβεστο).
· Ένας εργαζόμενος πεθαίνει κάθε 15 δευτερόλεπτα, 6.000 κάθε ημέρα.
· Το συνολικό κόστος των ατυχημάτων και ασθενειών ανέρχεται ετησίως στο 4% του ακαθάριστου παγκόσμιου προϊόντος.
Κύπρος
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία 13 συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους εν ώρα εργασίας, το 2020 και άλλα δύο το 2021. Ωστόσο, αν λάβει κανείς υπόψη ότι προηγήθηκαν και μήνες καραντίνας, λόγω της Πανδημίας του κορωνοϊού, όπου είχαν σταματήσει οι πλείστες εργασίας, είναι ένας αριθμός αρκετά ανησυχητικός.
Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας η αύξηση σε ό,τι αφορά στη συχνότητα των εργατικών δυστυχημάτων σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη είναι εμφανής εάν λάβουμε υπόψη ότι το 2019 ο αριθμός είχε ανέλθει στα 10 και το 2018 στα 9. Τα περισσότερα εργατικά δυστυχήματα της τελευταίας δεκαετίας, σημειώθηκαν το 2010 αφού ο αριθμός τους ανήλθε στα 19.
Η πτώση από ύψος αποτελεί την κυριότερη αιτία εργατικών ατυχημάτων, όπως δήλωσε τον Ιανουάριο πηγή του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με αφορμή το δεύτερο θανατηφόρο εργατικό ατύχημα του 2021 που σημειώθηκε στον Στρόβολο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος, στην πτώση οφείλεται το 30% των εργατικών ατυχημάτων σε όλους τους οικονομικούς τομείς δραστηριότητας και συνήθως το 50% των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων.
Γενικότερα, η συντριπτική πλειοψηφία των δυστυχημάτων οφείλεται στην αμέλεια ή παράλειψη των εργοδοτών να εφαρμόσουν προληπτικά ή προστατευτικά μέτρα μέσω ενός κατάλληλου Συστήματος Διαχείρισης Κινδύνων το οποίο οφείλουν να διαθέτουν. Οι εργοδότες οφείλουν να εντοπίζουν τα μέτρα αυτά με τη Γραπτή Εκτίμηση Κινδύνου, που μπορούν να οδηγήσουν σε ατυχήματα, επαγγελματικές ασθένειες ή και σε επικίνδυνα περιστατικά π.χ. πυρκαγιές. Η έλλειψη εκπαίδευσης και επιτήρησης των εργαζομένων, που πρέπει να παρέχονται από τον εργοδότη, είναι επίσης πολύ σημαντικοί παράγοντες στους οποίους οφείλεται ένα μεγάλο ποσοστό των ατυχημάτων.
Λήψη περαιτέρω μέτρων για μείωση των εργατικών ατυχημάτων
Λήψη περαιτέρω μέτρων για μείωση των εργατικών ατυχημάτων αποφασίστηκε σε έκτακτη συνεδρία του Παγκύπριου Συμβουλίου Ασφάλειας και Υγείας που πραγματοποιήθηκε στις 4 Αυγούστου 2020. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας εκφράστηκε η έντονη ανησυχία των μελών του Συμβουλίου για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά τα τελευταία εργατικά δυστυχήματα.
Ως αποτέλεσμα, αποφασίστηκε η προώθηση δράσεων για θέματα που αφορούν την επιβολή της νομοθεσίας, την κατάρτιση των εργαζομένων στην ασφάλεια και υγεία, τη βελτίωση των επιπέδων ασφάλειας και υγείας στον κατασκευαστικό τομέα, την προώθηση των επαγγελματικών προσόντων, την παροχή βοήθειας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τη διαμόρφωση κουλτούρας ασφάλειας και υγείας μέσω υλοποίησης εκστρατειών διαφώτισης και διαφωτιστικών προγραμμάτων.
Μέρα Μνήμης Εργατών
Να αναφέρουμε πως η πρωτοβουλία για τη Μέρα Μνήμης Εργατών (Worker’s Memorial Day), ανήκει στο συνδικαλιστικό σωματείο των δημοσίων υπαλλήλων του Καναδά, οι οποίοι καθιέρωσαν την 28η Απριλίου για να τιμήσουν τους νεκρούς των εργατικών ατυχημάτων. Η 28η Απριλίου επελέγη συμβολικά, αφού τη συγκεκριμένη ημερομηνία το 1914 ψηφίστηκε από την Καναδική Βουλή ο νόμος για την αποζημίωση των εργαζομένων από εργατικά ατυχήματα.
Πολύ σύντομα ο εορτασμός υιοθετήθηκε από τα συνδικάτα των ΗΠΑ και στη συνέχεια από τη Διεθνή Ένωση Ελεύθερων Συνδικάτων, με το σύνθημα «Να θυμάσαι τους πεθαμένους, να μάχεσαι για τους ζωντανούς». Το 2001 η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας υιοθέτησε με τη σειρά της την Ημέρα αυτή και την καθιέρωσε ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία», ούτως ώστε να διευρύνει το περιεχόμενό της με την ιδέα της αειφόρου εργασίας.