Για το «απαράγραπτο» του Ποινικού κώδικα στην Κύπρο και τη διαφορά με τις άλλες χώρες κράτη – μέλη, αλλά και για τα δικαιώματα του κάθε ατόμου και δη σε ό,τι αφορά το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης, μιλά στους ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ η Ελληνίδα Ευρωβουλευτής και Αντιπρόεδρος Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας Φύλων στην Ευρωβουλή Ελίζα Βόζεμπεργκ – Βρυωνίδη.
Αφορμή στάθηκε η διαδικτυακή εκδήλωση που διοργάνωσε η Γυναικεία Οργάνωση του Δημοκρατικού Συναγερμού με θέμα «Όρια και Σεξουαλική Παρενόχληση».
-Κυρία Βόζεμπεργκ, συμμετείχατε στην εκδήλωση «Όρια και Σεξουαλική Παρενόχληση», ως Αντιπρόεδρος Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας Φύλων στην Ευρωβουλή. Αλήθεια, σε ποιο σημείο βρισκόμαστε μετά το «τσουνάμι» καταγγελιών;
«Ήταν μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, διαδικτυακή πάντα. Είναι τιμή μου, που είμαι Αντιπρόεδρος αυτής Επιτροπής, είμαι η μόνη Ελληνίδα Αντιπρόεδρος, αλλά ούτως ή άλλως είναι μια Επιτροπή με την οποία ασχολούμαι με την εκλογή μου από το 2014. Το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης μπορεί τώρα να αναδείχτηκε ιδιαίτερα και μετά τη γενναία στάση της Σοφίας Μπεκατώρου, όπως και της Άντρης Ελευθερίου στην Κύπρο κι έτσι να βγήκαν στην επιφάνεια πολλά περιστατικά, αλλά το θέμα δεν γεννήθηκε τώρα, υφίσταται πολλά χρόνια. Υπάρχει μία απουσία αν θέλετε εμπεριστατωμένης νομολογίας που να εξειδικεύει το ποινικό οπλοστάσιο ειδικά στην παρενόχληση. Παρά ταύτα, αυτό το οποίο τονίστηκε στη συζήτηση και νομίζω ότι πρέπει εφεξής να το τονίζουμε είναι ότι όταν γνωρίζουμε το κακό, όταν γνωρίζουμε και τα αίτια που γεννούν αυτό το φαινόμενο θα πρέπει πρωτίστως και κυρίως οι υπεύθυνες Κυβερνήσεις και τα Κράτη – Μέλη να εστιάσουν στην πρόληψη. Πρόληψη σημαίνει εκπαίδευση στο σχολείο στον πυρήνα της παιδείας, εκπαίδευση για την ισότητα για τα όρια που μπορεί κανείς να προσβάλει κανείς τον συνάνθρωπο του. Δεν είναι πάντα θύματα οι γυναίκες, είναι συντριπτική πλειονότητα, αλλά υπάρχουν κι άνδρες. Και κυρίως στο χώρο της εργασίας όπου υπάρχει εξαρτώμενος από εξαρτούντα δηλαδή υφιστάμενος – προϊστάμενος. Εκεί τα φαινόμενα πολλαπλασιάζονται. Εκεί κάποιοι θεωρούν ότι με όχημα την εξουσία την οποία κατέχουν μπορεί να επιβάλουν συμπεριφορές που προσβάλλουν τους άλλους ανθρώπους κι αυτό εκτός από φαινόμενο αποκρουστικό είναι ενάντια στη Δημοκρατία και σε κάθε αξιακό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε κάθε περίπτωση αυτό το οποίο επίσης έχει σημασία να περνούμε ως μήνυμα και σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία και μέσω ημών να το περάσουμε είναι ότι τα θύματα πλέον πρέπει να περάσουν το φόβο τους στους επίδοξους δράστες. Πλέον τα στόματα να ανοίξουν, να καταγγέλλονται τα περιστατικά σε παρόντα χρόνο για να μη χάνονται τα αποδεικτικά στοιχεία και να οδηγούνται οι υπεύθυνοι στη Δικαιοσύνη σύμφωνα με το νόμο του κάθε κράτους – μέλους. Μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για Δημοκρατία. Δεν υπάρχει Δημοκρατία όταν η ανισότητα αποτυπώνεται και εκφράζεται σε φαινόμενα βίας που προσβάλλουν και τη νοημοσύνη και την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια».
-Εκτός των άλλων ιδιοτήτων σας, είστε παράλληλα και δικηγόρος. Στην Κύπρο υπάρχει μια διαφοροποίηση του Κώδικα, τα αδικήματα δηλαδή δεν παραγράφονται.
«Είναι προς τιμήν της Κύπρου που έχει προχωρήσει και σε μιας μορφής εξειδίκευσης της σεξουαλικής παρενόχλησης ως μια αξιόποινη πράξη από μόνη της, ενώ στην Ελλάδα για παράδειγμα και στις περισσότερες χώρες, Κράτη – Μέλη της Ευρώπης είναι στις γενικές διατάξεις, δηλαδή υπάγεται στο Γενικό Δίκαιο, έχει επιμέρους πράξεις όπως η προσβολή προσωπικότητος, η εξύβριση, η απειλή, ο εκφοβισμός, αλλά θα έπρεπε παντού να τυποποιείται ως αδίκημα αυτοτελές και μάλιστα ιδιώνυμο η σεξουαλική παρενόχληση. Ως προς την παραγραφή στην οποία αναφερθήκατε η Κυβέρνηση εδώ στην Ελλάδα δια του στόματος του Πρωθυπουργού του κου Κ. Μητσοτάκη, εξήγγειλε την αλλαγή της νομοθεσίας σε σχέση με την παραγραφή, δηλαδή να αρχίζει η παραγραφή τέτοιων εγκλημάτων από την ενηλικίωση του θύματος και μετά. Στη Γερμανία για παράδειγμα σε γυναίκα που έχει κακοποιηθεί είτε κατά την εφηβεία , είτε σε ανήλικη ηλικία, είτε σε πολύ νεαρά ηλικία η παραγραφή αρχίζει από τα τριάντα διότι έχει νομολογηθεί ότι τότε μπορεί να ωριμάσει το θύμα και να ξεπεράσει τα προβλήματα τα οποία είχε εσωτερικά – ψυχολογικά για να μπορέσει να καταγγείλει. Κι επομένως δεν μένουν ατιμώρητοι οι δράστες. Σε κάθε περίπτωση πέραν της παραγραφής και πέραν της κατασταλτικής εικόνας δηλαδή του τιμωρητικού χαρακτήρα, πρέπει και προληπτικά να έχουμε εκστρατείες ενημέρωσης, δομές φιλοξενίας και παροχής υποστήριξης των θυμάτων, δηλαδή η πολιτεία σε όλα τα επίπεδα πρέπει να αφυπνιστεί και σε επίπεδο οργάνωσης δομών για να γνωρίζει το θύμα, πού θα καταγγείλει ότι θα έχει υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα αλλά και ενημέρωσης με σωστά υγιή πρότυπα και με εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών για τα Δικαιώματα τους και για την ισότητα σε όλα τα επίπεδα από τον εργασιακό χώρο μέχρι την οικογένεια κι επίσης δομές πρόνοιας οι οποίες να εξασφαλίζουν την εξισορρόπηση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Μόνο τότε μπορούμε να πούμε ότι έχουμε κάνει σοβαρά βήματα μπροστά για την αντιμετώπιση του φαινομένου».
-Ποια τα όρια έναντι της σεξουαλικής παρενόχλησης;
«Τα όρια τα βάζει η κάθε γυναίκα και ο κάθε νέος άνθρωπος μόνος του. Δηλαδή επειδή υπάρχει κάπου ένας αντίλογος που τον ακούω με πολύ προσοχή. Eκείνοι που είναι φιλύποπτοι λένε πολλές φορές «του δώσε το δικαίωμα ή ήταν προκλητικά ντυμένη/ος », αυτά όλα, δεν μπορούν να σταθούν σε έναν υγιή και σοβαρό διάλογο. Ούτε κανείς δίνει το δικαίωμα, ούτε το προκαλεί με μια εξωτερική εμφάνιση που να είναι λίγο πιο «μοντέρνα» απλώς υπάρχουν οι θρασείς που παίρνουν μόνοι τους το δικαίωμα και νομίζουν ότι επειδή έχουν έναν θεσμικό ρόλο ή έναν χώρο εξουσίας μπορεί να καταπιέζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα του άλλου ανθρώπου και την αξιοπρέπεια του. Επομένως τα όρια μπαίνουν με σωστή ενημέρωση, με προληπτικούς μηχανισμούς, με κατασταλτικό πλαίσιο από την υπεύθυνη πολιτεία κι απ’ τα άτομα από μόνα τους. Μια γυναίκα έχει το ένστικτο να καταλάβει πότε τη φλερτάρουν και πότε την προσβάλλουν. Εκεί να βάλει τα όρια και να το σταματήσει και την επόμενη στιγμή να το καταγγείλει. Ιδιαίτερα αν είναι το φαινόμενο επαναλαμβανόμενο».
-Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε σε ότι αφορά το θέμα της Ισότητας των Δύο Φύλων;
«Πέραν από την υπεύθυνη πολιτεία και οι μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που αναλαμβάνουν και δρουν στην αντιμετώπιση του φαινομένου ή παρέχουν σημαντική προσφορά κι εκτός των αυτών και οι Γυναικίες Οργανώσεις οι οποίες αντιμετωπίζουν και παρέχουν πληροφόρηση και δράσεις και προτάσεις στα θέματα της Ισότητας είναι σε θετική κατεύθυνση. Έχουμε κάνει βήματα μπροστά. Η ισότητα στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 67.9% μέχρι να φτάσουμε το 100% λένε κάποιοι απαισιόδοξοι, θέλουμε εκατό χρόνια, προσωπικά θέλω να πιστεύω ότι στο τέλος κι αυτής Ευρωπαϊκής Θητείας, της Ευρωβουλής εννοώ το 2024 θα έχουμε καλύψει ένα πολύ μεγάλο κενό από αυτό το οποίο έχουμε βάλει ως στόχο και σκοπό».