Υπάρχει, όπως διαπιστώνεται, μια γενική άνοδος των τιμών και χρειάζεται ένα σχέδιο αντιμετώπισης του κύματος αυξήσεων το οποίo διαφαίνεται να μεγαλώνει.
Η ανάλυση που ακολουθεί περιορίζεται στο θέμα της αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος δεδομένου ότι επηρεάζει όχι μόνο τις παραγωγικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, αλλά και όλα τα νοικοκυριά.
Έχουν γίνει εισηγήσεις για προσωρινή μείωση του συντελεστή ΦΠΑ από 19% σε 5% σε σχέση με τις ευάλωτες ομάδες ή ακόμη και καθολική μείωση στο 5% για 3 μήνες.
Το θέμα θα συζητηθεί στη Βουλή και η απόφασή της μας επηρεάζει όλους.
Πιστεύω ότι χρειάζονται λύσεις για το μέλλον και όχι μόνο διορθώσεις για το παρόν. Μια σωστή συζήτηση είναι το πρώτο βήμα για το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για αντιμετώπιση του κύματος αυξήσεων που συνεχίζεται.
Μια ανάλυση της κοστολόγησης της τιμής του ρεύματος, θεωρώ ότι θα βοηθήσει στη συζήτηση, με την ελπίδα ότι αυτό θα είναι το πρώτο βήμα στη δημιουργία ενός σχεδίου δράσης εναντίον της ακρίβειας.
Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος περιλαμβάνει τα έξοδα παραγωγής από τα οποία το πετρέλαιο, ως αναλώσιμο, είναι βασικό μέρος.
Επίσης υπάρχουν τα έξοδα διανομής και χρήσης του συστήματος καθώς και οι διάφορες αναπροσαρμογές και χρεώσεις όπως π.χ. τα δικαιώματα εκπομπών για τους ρύπους (EUA).
Τέλος, υπάρχει και το ΦΠΑ που είναι στο 19%, καθώς και η υποχρεωτική εισφορά στο Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και το Ταμείο Εξοικονόμησης (ΕΞΕ).
Ο μόνος τρόπος να μειωθούν τα έξοδα παραγωγής είναι να ανοίξει η αγορά έτσι ώστε ο ανταγωνισμός να φέρει μείωση στο κόστος. Τα έξοδα διανομής θα είναι τα ίδια.
Οι τιμές του πετρελαίου είναι θέμα των διεθνών αγορών και δεν μπορούμε να τις ελέγξουμε. Όμως, δεν μεριμνήσαμε τόσα χρόνια για τη χρήση του φυσικού αερίου για την ηλεκτροπαραγωγή και ακόμα καίμε μαζούτ. Βέβαια διατηρούμε την ελπίδα για έλευση του φυσικού αερίου, το οποίο λέγεται ότι προσφέρει μια μείωση της τάξης του 25%, αλλά ακόμη η υλοποίηση είναι μακριά.
Εκεί που φαίνεται να υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης είναι σε σχέση με την επιβάρυνση, η οποία επιβάλλεται από την ΕΕ για τους ρύπους (EUA), δεδομένης της καύσης πετρελαίου που δημιουργεί μεγάλη ρύπανση.
Τα ποσά αυτά ουσιαστικά εισπράττονται από το κυπριακό κράτος και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για σοβαρό σχεδιασμό και υλοποίηση της απεξάρτησης από τις ρυπογόνες μεθόδους παραγωγής ρεύματος και τη στροφή σε ΑΠΕ.
Τα χρήματα αυτά δεν πρέπει να συνιστούν μέρος των γενικών εσόδων του κράτους και ως τέτοια να τυγχάνουν γενικής χρήσης για τις ανάγκες του προϋπολογισμού.
Όχι μόνο πρέπει τα λεφτά αυτά να χρησιμοποιούνται για τη μετάβασή μας σε πράσινες πηγές ενέργειας στο μέλλον, αλλά πρέπει και το ΦΠΑ που χρεώνεται γι’ αυτά να καταργηθεί τώρα.
Είναι τραγικό να υπάρχει επιβάρυνση στον καταναλωτή για τους ρύπους και πάνω σ’ αυτή να επιβάλλεται και ΦΠΑ 19%!
Ένας υπολογισμός από τον Χαράλαμπο Έλληνα, ειδικό σε θέματα ενέργειας, φέρει την κατάργηση αυτής της χρέωσης ΦΠΑ σε μια άμεση μείωση της τάξης του 3% της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.
Σε δεύτερο επίπεδο θα πρέπει οι επιβαρύνσεις για ΑΠΕ και ΕΞΕ που εισπράττονται από την ΑΗΚ να δίδονται (με σχέδιο) στους καταναλωτές για να μπορέσουν να μειώσουν την κατανάλωση ρεύματος από την ΑΗΚ, αφού για παράδειγμα θα μπορούν οι ίδιοι να το παράγουν.
Σε τρίτο επίπεδο πρέπει να γίνουν κινήσεις υποβοήθησης της μείωσης της κατανάλωσης, με εξοικονομήσεις από έξυπνα συστήματα διανομής, αποθήκευσης και γενικά οικονομίας στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.
Τέλος, θα μπορούσε να γίνει και η προτεινόμενη συζήτηση για τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ έτσι ώστε να υπάρξει μια άμεση ανακούφιση στα νοικοκυριά. Είναι σωστό και επείγον τα θέματα αυτά να συζητούνται με διαφάνεια.
Αχιλλέας Δημητριάδης