Του Δρ. Αντώνη Στυλιανού*
Η άκρως καταδικαστέα επίθεση της σκληροπυρηνικής οργάνωσης Χαμάς κατά του Κράτους του Ισραήλ δημιουργεί μια νέα τεταμένη και εκρηκτική κατάσταση στην Μέση Ανατολή και επιτείνει την σταθερή αστάθεια που πρέπει να θεωρείται δεδομένη στην περιοχή. Οι χερσαίες, από αέρος και θαλάσσης επιθέσεις της Χαμάς από την αποκλεισμένη λωρίδα της Γάζας αποτελούν τις πιο έντονες οργανωμένες σε αυτόν τον μέγιστο βαθμό επιθέσεις τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, από τον πόλεμο του Yom Kippur το 1973, ενώ ο όγκος των επιθέσεων και ο αριθμός των θυμάτων και τραυματιών αποτελούν τους μεγαλύτερους στην ιστορία του
σύγχρονου Ισραήλ.
Οι επιθέσεις του Σαββάτου, 7 Οκτωβρίου 2023, αποτελούν ένα στρατηγικό αιφνιδιασμό για το Ισραήλ και προφανώς υπήρξαν κενά όσον αφορά τις πληροφορίες που έπρεπε να είχαν οι ισραηλινές μυστικές δυνάμεις και ο ισραηλινός στρατός. Η όποια ανάλυση για τα τεκταινόμενα στην Λωρίδα της Γάζας και το Ισραήλ πρέπει να είναι πολυεπίπεδη λόγω του πολυπαραγοντισμού των συνιστωσών που λαμβάνονται υπόψη για την επεξήγησή τους.
Οι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στον παρόντα πόλεμο συνοψίζονται ως ακολούθως: πρώτον, το μέγεθος της επίθεσης, που προφανώς δεν ήταν τυχαία ή μεμονωμένη αλλά μέρος ενός συνολικού, οργανωμένου σχεδίου· δεύτερον, ο μεγάλος αριθμός των θυμάτων που δημιουργεί έτι μεγαλύτερης πιθανότητες αντιποίνων εκατέρωθεν των αντιμαχόμενων πλευρών αλλά δυνητικά και εκτός των συνόρων σε άλλες χώρες· τρίτον, η αναδυόμενη τεράστια ανθρωπιστική κρίση που ήδη λαμβάνει χώρα και θα έχει επιπτώσεις περιφερειακά· τέταρτον, ο συνδυασμός της παρούσας κρίσης με άλλες κρίσεις που επισυμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπως στη Συρία, Λίβανο και Ιράκ· πέμπτο, οι στρατιωτικές δυνατότητες του Ισραήλ που προφανώς υπερτερούν αυτών των αντιπάλων του αν και λειτουργούν διαφορετικά, αφού η Χαμάς, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί ανορθόδοξες μεθόδους· έκτο, η γεωγραφία της Λωρίδας της Γάζας, που αποτελεί μια από τις πλέον πυκνοκατοικημένες περιοχές
του κόσμου και αυτό δημιουργεί προβλήματα όσον αφορά στα αντίμετρα του Ισραήλ, ειδικά όταν, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν ισραηλινοί που έχουν αιχμαλωτιστεί και μεταφερθεί στην στενότατη αυτή εδαφική περιοχή που κατοικείται από πέραν των 2.4 εκατομμυρίων ανθρώπων· έβδομο, η εμπλοκή τρίτων κρατών στον σχεδιασμό της επίθεσης κατά του Ισραήλ· όγδοο, η εμπλοκή τρίτων κρατών στον υπό εξέλιξη πόλεμο· ένατο, ασύμμετρες απειλές που
ενδεχομένως να δημιουργηθούν τόσο εντός του Ισραήλ αλλά και εκτός· δέκατο.
Οι πιο πάνω παράγοντες χρήζουν ειδικότερης ανάλυσης που ξεφεύγει του αντικειμένου του παρόντος που στοχεύει στο να παραθέσει, υπό μορφή ενημέρωσης και μιας πρώτης επιστημονικής σκιαγράφησης της κατάστασης στο Ισραήλ που αλλάζει άρδην σε πολύ μικρά χρονικά διαστήματα. Εν πάσει περιπτώσει, δημιουργούνται πολλά καίρια ερωτήματα που περιστρέφονται κυρίως από το βασικό ερώτημα κατά πόσον τα χειρότερα έρχονται. Είναι η 7 η
Οκτωβρίου 2023, η 11ή Σεπτεμβρίου 2001 για την Μέση Ανατολή που θα σηματοδοτήσει ένα καινοφανές κύκλο βίας στην περιοχή; Μπορεί η διεθνής κοινότητα να ανταπεξέλθει σε αυτά τα δεδομένα και ποιες είναι, ουσιωδώς, οι επιπτώσεις του πολέμου στο Ισραήλ στο γενικότερο γεωπολιτικό περιβάλλον; Τα σενάρια απαντήσεων των πιο πάνω είναι, κατ’ ελάχιστον εφιαλτικά.
* Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.