Χωρίς νομικό έρεισμα η απόφαση της Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας (ΥΔΕΠ) για τερματισμό καταβολής Επιδόματος Τέκνου και αποκοπής ποσού από Επίδομα Ενοικίου από διαζευγμένη μητέρα ανήλικου παιδιού, αναφέρει η έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μετά από διερεύνηση παραπόνου που υπέβαλε η μητέρα. Σύμφωνα με όσα αναφέρει η έκθεση, τα επιδόματα φαίνεται να αποκόπηκαν από τη μητέρα για περίοδο δύο μηνών, με το δικαιολογητικό ότι το παιδί δεν διέμενε με τη μητέρα, καθώς ο πατέρας φαίνεται να είχε κρατήσει το παιδί μετά την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών που είχε περάσει μαζί του, γεγονός το οποίο είχε καταγγείλει η μητέρα.
Στην έκθεσή της, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, αναφέρει ότι η ερμηνεία του νόμου από την ΥΔΕΠ δεν ήταν ορθή, ενώ αναφέρεται και στο γεγονός ότι η Υπηρεσία, ακόμα και όταν και εκ των υστέρων ενημερώθηκε γραπτώς από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) αγνόησε την επίσημη πληροφόρηση και μέχρι σήμερα φαίνεται πως δεν έχει καταβάλει στην παραπονούμενη τα ποσά που όφειλε.
Στο πλαίσιο αυτό, προτρέπει να καταβληθούν αναδρομικά όλα τα δικαιώματα που αναλογούν στην παραπονούμενη για το παιδί. Παράλληλα εισηγείται να δοθούν ανάλογες οδηγίες, ώστε στο μέλλον, να σταθμίζονται όλα τα νόμιμα και πραγματικά στοιχεία και δεδομένα κάθε περίπτωσης ξεχωριστά, ώστε ο χειρισμός μιας υπόθεσης να μην καταλήγει άδικα σε βάρος του δικαιούχου.
Συγκεκριμένα, στην έκθεση της Επιτρόπου αναφέρεται ότι η διαζευγμένη μητέρα, υπέβαλε παράπονο αναφέροντας στην Επίτροπο αναφέροντας άδικο τερματισμό της καταβολής Επιδόματος Τέκνου και την αποκοπή ποσού από το Επίδομα Ενοικίου το οποίο λαμβάνει, από την Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας (ΥΔΕΠ), για τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2022, κατά τους οποίους το ανήλικο τέκνο βρισκόταν με τον πατέρα του, καθώς εκείνος αρνήθηκε να επιστρέψει το παιδί στην οικία του μετά το πέρας των καλοκαιρινών διακοπών, σύμφωνα με την παραπονούμενη,
Το Γραφείο της Επιτρόπου ζήτησε διευκρινισεις για την υπόθεση, από τον Προϊστάμενο της ΥΔΕΠ στις 10/1/2022. Δεν υπήρξε απάντηση από τον Προϊστάμενο της ΥΔΕΠ, ακολούθησε υπενθύμιση και στις 27 Μαρτίου ο Προϊστάμενος της ΥΔΕΠ ανέφερε ότι τον Σεπτέμβριο του 2022, λήφθηκε ενημέρωση από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) ότι το υπό αναφορά τέκνο διαμένει με τον πατέρα του από 15/07/2022 και, ως εκ τούτου, η ΥΔΕΠ προχώρησε στον τερματισμό της παροχής Επιδόματος Τέκνου από 01/08/2022, με αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερπληρωμής ύψους €206,84 για την περίοδο 01/08/2022-31/12/2022.
Η καταβολή επιδόματος άρχισε ξανά στις 29/11/2022, όταν η ΥΔΕΠ έλαβε ενημέρωση από τις ΥΚΕ, ότι το υπό αναφορά τέκνο επέστρεψε στην μητέρα του, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Προϊστάμενος της ΥΔΕΠ στην Επίτροπο. Σε αντίθεση με την πληροφόρηση αυτή, οι ΥΚΕ ενημέρωσαν το Γραφείο της Επιτρόπου στις 18 Αυγούστου ότι το ανήλικο τέκνο επέστρεψε και διαμένει με την μητέρα της από τις 14/10/2022, κάτι το οποίο είχε υποστηρίξει και η μητέρα του παιδιού, ζητώντας να της καταβληθούν αναδρομικά δικαιώματα για τους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο 2022.
Η αναντιστοιχία στις ημερομηνίες φαίνεται να προέκυψε, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτρόπου, στο γεγονός ότι στις 29/11/2022, λειτουργός των ΥΚΕ σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με λειτουργό της ΥΔΕΠ, ενημέρωσε ότι το παιδι επέστρεψε στο σπίτι του, χωρίς να γίνει διευκρίνηση για την ακριβή ημερομηνία επιστροφής της, όμως στις 13/04/2023, ενημερώθηκε με email η ΥΔΕΠ ότι το παιδί είχε επιστρέψει από τις 14/10/2022.
«Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, η προσωρινή διαμονή του παιδιού από τον πατέρα του για μια σύντομη σχετικά περίοδο το καλοκαίρι, η οποία ωστόσο παρατάθηκε μονομερώς και, ως φαίνεται, παράνομα από αυτόν, δεν διαφοροποιούσε τη νομική βάση και τα δεδομένα πάνω στα οποία εγκρίθηκε και στηρίχτηκε η παροχή επιδόματος τέκνου αλλά και επιδόματος ενοικίου προς την παραπονούμενη», αναφέρεται στα συμπεράσματα της έκθεσης της Επιτρόπου.
Προσθέτει, δε, ότι για όλη την περίοδο η σύμβαση ενοικίου που είχε η μητέρα, «παρέμενε αναλλοίωτη σε ισχύ καθ’ όλη την περίοδο για την οποία είχε υπογραφτεί και δεν μπορούσε να τροποποιηθεί ή να αλλάξει λόγω της προσωρινής φιλοξενίας του παιδιού από τον πατέρα του».
Η Επίτροπος επισημαίνει, ακόμα, ότι η επιμέλεια και σταθερή και διαρκής διαμονή του παιδιού ήταν με την μητέρα του και ότι οποιεσδήποτε προσωρινές αλλαγές και διευθετήσεις που μπορεί να συμβούν στις οποιεσδήποτε οικογενειακές σχέσεις, «δεν αλλοιώνουν και ούτε διαφοροποιούν ουσιαστικά τις πραγματικότητες και τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά μιας περίπτωσης, πόσο μάλλον όταν οι αλλαγές αυτές είναι αποτέλεσμα ή προϊόν μονομερών και παράνομων πράξεων».
Στο πλαίσιο αυτό, συνιστά όπως η αναφορά «κάτω από την ίδια στέγη» στον περί Παροχής Επιδόματος Τέκνου Νόμο, που τίθεται ως προϋπόθεση για την καταβολή του σχετικού επιδόματος, να μην ερμηνεύεται από την ΥΔΕΠ αυστηρά γραμματικά, αλλά να τυγχάνει αξιολόγησης εντός του πλαισίου και των συνθηκών που συνθέτουν την εκάστοτε περίπτωση.
«Είναι δε σημαντικό να σημειωθεί η αντίδραση της υπηρεσίας όταν ακόμη και εκ των υστέρων ενημερώθηκε γραπτώς από τις ΥΚΕ για την χρονική διάρκεια απουσίας του παιδιού και την ακριβή ημερομηνία επιστροφής στο σπίτι της μητέρας, η οποία αγνοήσε εντελώς την επίσημη πληροφόρηση και μέχρι σήμερα φαίνεται πως δεν έχει καταβάλει στην παραπονούμενη τα ποσά που όφειλε έστω στη βάση της δική της αυστηρής πολιτικής, την οποία εκπίπτει του σκοπού και του πνεύματος της νομοθεσίας», αναφέρει ακόμα η έκθεση.
Συμπερασματικά, σημειώνει ότι «ο τερματισμός, από μέρους της ΥΔΕΠ, τόσο του Επιδόματος Τέκνου όσο και η αποκοπή ποσού από το Επίδομα Ενοικίου για την περίοδο που το παιδί ήταν με τον πατέρα του δεν βρίσκει έρεισμα στο νόμο εφόσον στηρίχθηκε σε πλάνη ως προς τα πραγματικά γεγονότα και επικρότησε με τις παραλείψεις και τις ατεκμηρίωτες αποφάσεις της την παρανομία του πατέρα».
Κατ’ επέκταση, εισηγείται στον Γενικό Διευθυντή του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, όπως, επανεξετάσει την υπόθεση υπό το φως των ευρημάτων της και προβεί στις δέουσες ενέργειες, ώστε να καταβληθούν αναδρομικά όλα τα δικαιώματα που αναλογούν στην παραπονούμενη για το παιδί, τα οποία μειώθηκαν και/ ή έπαυσαν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση.
«Εισηγούμαι, επίσης, όπως δοθούν ανάλογες οδηγίες ώστε, στο μέλλον, στα πλαίσια της δέουσας έρευνας, πριν την λήψη αυτόματης απόφασης για τερματισμό παροχής ή/και αποκοπή επιδόματος, να σταθμίζονται όλα τα νόμιμα και πραγματικά στοιχεία και δεδομένα κάθε περίπτωσης ξεχωριστά, ώστε ο χειρισμός μιας υπόθεσης να μην καταλήγει άδικα σε βάρος ενός/μιας δικαιούχου αλλά και όπου τυχόν καταλήγει, σύντομα να μπορεί να επανορθώνεται», καταλήγει.
(ΚΥΠΕ/ΕΓ/ΓΒΑ)