Ιδιαίτερα δύσκολη και αβέβαιη από οικονομικής πλευράς είναι η εποχή την οποία διερχόμαστε, λόγω της παγκόσμιας κρίσης και ειδικότερα του πληθωρισμού, δήλωσε ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, επιδίδοντας τον προϋπολογισμό του 2023, στην Πρόεδρο της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου.
Ο κ. Πετρίδης εμφανίστηκε συγκινημένος παραδίδοντας τον προϋπολογισμό του 2023, στην Πρόεδρο της Βουλής, καθώς όπως είπε, πριν δέκα χρόνια επιδόθηκε ο προϋπολογισμός σε συνθήκες κρίσης και σήμερα επιδίδεται ο τελευταίος προϋπολογισμός της κυβέρνησης Αναστασιάδη, αλλά αυτή τη φορά σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης.
Πρόσθεσε ωστόσο, ότι ο προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός και «γεμάτος όπλα» για να αντιμετωπιστεί η κρίση, καθώς θωρακίζεται η ανάπτυξη, ενισχύονται οι κοινωνικές δαπάνες, ενώ ελαφρύνονται και τα βάρη στους πολίτες, αφού θα διατεθούν €500 εκατ. λιγότερα για το δημόσιο χρέος, ώστε να στηριχθούν οι πολίτες.
Εξήγησε ότι παρά την κρίση της πανδημίας με δύο διαδοχικά lockdowns και την παρούσα κρίση, αυτός ο προϋπολογισμός είναι αυξημένος κατά πολύ, σε σχέση με πέρσι, κατά περίπου €500 εκ.
“Είναι αυξημένος ούτως ώστε να θωρακίσει και την ανάπτυξη, που είναι η απάντησή μας στην κρίση”, είπε, προσθέτοντας ότι γι’ αυτό οι αναπτυξιακές δαπάνες είναι αυξημένες κατά περίπου 12%, ενώ αυξημένες είναι και οι κοινωνικές δαπάνες κατά 4% περίπου, “οι οποίες έχουν ήδη ενδυναμωθεί τα τελευταία χρόνια και με το ΕΕΕ και με το ΓεΣΥ και με διάφορα επιδόματα”, ανέφερε.
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, επεσήμανε ότι η συζήτηση του προϋπολογισμού, αποτελεί την υπέρτατη νομοθετική πράξη και η Βουλή στη βάση της αυτοκυριαρχίας της, θα μελετήσει και θα τοποθετηθεί επί του προϋπολογισμού.
Η κ. Δημητρίου ανέφερε ότι για το διάστημα “για το οποίο ήμουν βουλευτίνα και τώρα που έχω την τιμή να είμαι Πρόεδρος του Σώματος, παρατηρώ κάθε χρόνο την κατάθεση του προϋπολογισμού και τη βελτίωση των δημοσίων οικονομικών και ειδικά τώρα που όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι θα είναι μια δύσκολη περίοδος οικονομικά, λόγω και των εξωγενών παραγόντων που επηρεάζουν και την Κύπρο μας, θεωρώ ότι θα πρέπει να θωρακιστεί η Κυπριακή Δημοκρατία για να μπορέσει να αντιμετωπίσει και αυτή την κρίση”, σημείωσε.
«Ζούμε σε μια δύσκολη περίοδο και ο πλεονασματικός προϋπολογισμός θα θωρακίσει την Κυπριακή Δημοκρατία», πρόσθεσε.
Αύξηση 9% στα έσοδα
Τα έσοδα, εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών ροών αναμένεται να ανέλθουν στα €8.493 εκατ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €7.812 εκατ. το 2022, προβλέπεται δηλαδή αύξηση της τάξης του 9%.
Οι σημαντικότερες κατηγορίες των εσόδων είναι οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι που συνολικά για το 2023 προϋπολογίζονται να ανέλθουν στα €6.764,7 εκατ. και αποτελούν περίπου το 85% των συνολικών εσόδων (με εξαίρεση τα χρηματοδοτικά έσοδα). Το υπόλοιπο 15% των εσόδων προϋπολογίζεται στα €1.245 εκατ. και αφορά τα μη φορολογικά έσοδα όπως, πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών, ενοίκια δικαιώματα και μεταβιβάσεις/ χορηγίες.
Τα έσοδα από την άμεση φορολογία το 2023 προβλέπονται σε απόλυτους αριθμούς, να φθάσουν τα €3.045 εκατ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €3.016 εκατ. το 2022, αναμένεται δηλαδή αύξηση περίπου 0,1%. Τα έσοδα από την έμμεση φορολογία το 2023 προβλέπονται σε απόλυτους αριθμούς, στα €3.719 εκατ. σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €3.457 εκατ. το 2022, αναμένεται δηλαδή αύξηση της τάξης του 7,5%.
Τα μη φορολογικά έσοδα προβλέπονται να αυξηθούν στα €1.336 εκατ. το 2023 σε σύγκριση με αναθεωρημένα έσοδα ύψους €1.289 εκατ. το 2022, αναμένεται αύξηση περίπου 3,6%.
Αύξηση 4,7% στους μισθούς
Οι δαπάνες προσωπικού, περιλαμβανομένων των συντάξεων και των φιλοδωρημάτων υπολογίζονται να αυξηθούν κατά 4,7% και να ανέλθουν στα €3.193,7 εκατ. (2023) σε σύγκριση με €3.048,8 εκατ. (2022). H αύξηση οφείλεται κυρίως, στην καταβολή της ΑΤΑ, των προσαυξήσεων και στην αύξηση της απασχόλησης.
Οι λειτουργικές δαπάνες, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 15,5% το 2023 και να ανέλθουν στα €1.099,7 εκατ. σε σύγκριση με €951,6 εκατ. το 2022. Η αύξηση οφείλεται στις πληθωριστικές ανατιμήσεις λόγω των αυξήσεων των τιμών των καυσίμων, των ενεργειακών προϊόντων και των ελλείψεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Οι αναπτυξιακές δαπάνες, δηλαδή έργα υπό κατασκευή, συγχρηματοδοτούμενα έργα, εκπαιδεύσεις, χορηγίες σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, πάγια, κλπ, αναμένεται να αυξηθούν κατά 12% και να φθάσουν στο €1273 εκατ.
Οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους (τόκοι) και για αποπληρωμές δανείων (εξωτερικού και εσωτερικού), παρουσιάζουν ουσιαστική μείωση της τάξης του 21,5% και θα φθάσουν €1914 εκατ.
Οι συνολικές δαπάνες, εξαιρουμένων των δαπανών για την αποπληρωμή δανείων αναμένεται να παρουσιάσουν αύξηση σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Συγκεκριμένα, για το 2023 προϋπολογίζονται στα €8.940 εκατ. σε σύγκριση με €8.391 εκατ. το 2022.
Στο 5,7% ο ρυθμός ανάπτυξης
Σε σημείωμα το οποίο επέδωσε στην Πρόεδρο της Βουλής και το οποίο επισυνάπτεται, ο Υπουργός Οικονομικών σημειώνει ότι το 2022, η οικονομία συνεχίζει τη θετική της πορεία μετά από σημαντική ανάκαμψη και αναμένεται θετικός ρυθμός ανάπτυξης της τάξης του 5,7%.
Ακόμη, σημειώνεται ότι η οικονομία το 2023 αναμένεται να παρουσιάσει κάποια επιβράδυνση, λόγω των σημαντικών διεθνών προκλήσεων και των επιπτώσεων από τις αυξήσεις στις τιμές και τα επιτόκια, με το ρυθμό ανάπτυξης να προβλέπεται να επιβραδυνθεί γύρω στο 3,0%.
Για το 2022, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά και να ανέλθει στο 7,7%. Το 2023, ο πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί στο 3%.
Η ανεργία το 2022 θα κυμανθεί γύρω στο 7,0%. Το 2023, προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω και να κυμανθεί στο 6,4%.
Το 2022 θα υπάρξει δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους €321,2 εκατ., δηλαδή 1,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Για το 2023, προβλέπεται επίσης πλεόνασμα ύψους €463,3 εκατ., δηλαδή 1,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ για το 2022 εκτιμάται στο 89,3%, ενώ για το 2023 προβλέπεται να μειωθεί στο 83,3%.
Οι πρωτογενείς δαπάνες παρουσιάζουν αύξηση κατά περίπου €523 εκατ. και θα φθάσουν στα €8456 εκατ