Για να προσαρμοστεί στην αυξανόμενη ψηφιοποίηση της οικονομίας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) —όπως και πολλές άλλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο— διερευνά το ενδεχόμενο εισαγωγής ενός ψηφιακού ευρώ, ως συμπληρώματος των μετρητών. Το ψηφιακό ευρώ θα προσφέρει στους καταναλωτές μια εναλλακτική πανευρωπαϊκή λύση πληρωμής, επιπλέον των επιλογών που υπάρχουν σήμερα, κάτι το οποίο σημαίνει περισσότερες επιλογές για τους καταναλωτές και ισχυρότερο διεθνή ρόλο για το ευρώ.
Όπως και τα μετρητά σήμερα, το ψηφιακό ευρώ θα είναι διαθέσιμο παράλληλα με τα υφιστάμενα εθνικά και διεθνή ιδιωτικά μέσα πληρωμής, όπως κάρτες ή εφαρμογές. Θα λειτουργεί σαν ψηφιακό πορτοφόλι. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να πληρώνουν με το ψηφιακό ευρώ ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε στη ζώνη του ευρώ.
Και για πληρωμές εκτός διαδικτύου
Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι το ψηφιακό ευρώ θα είναι διαθέσιμο για πληρωμές μέσω αλλά και εκτός διαδικτύου, δηλαδή οι πληρωμές θα μπορούν να πραγματοποιούνται από συσκευή σε συσκευή χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο, από απομακρυσμένη περιοχή ή υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων. Ενώ οι διαδικτυακές συναλλαγές θα προσφέρουν το ίδιο επίπεδο προστασίας των δεδομένων με τα υφιστάμενα ψηφιακά μέσα πληρωμών, οι πληρωμές εκτός διαδικτύου θα διασφαλίζουν υψηλό βαθμό προστασίας της ιδιωτικότητας και των δεδομένων για τους χρήστες: θα επιτρέπουν στους χρήστες να πραγματοποιούν ψηφιακές πληρωμές αποκαλύπτοντας λιγότερα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα απ’ ό,τι όταν πραγματοποιούν πληρωμές με κάρτα σήμερα, όπως ακριβώς και όταν πληρώνουν με μετρητά, και τα ίδια δεδομένα με εκείνα που αποκαλύπτουν όταν παίρνουν μετρητά από ATM. Κανείς δεν θα μπορεί να δει τι πληρώνουν όταν χρησιμοποιούν το ψηφιακό ευρώ εκτός διαδικτύου.
Οι βασικές υπηρεσίες θα παρέχονται δωρεάν
Οι τράπεζες και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών σε ολόκληρη την ΕΕ θα διανέμουν το ψηφιακό ευρώ στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. Οι βασικές υπηρεσίες ψηφιακού ευρώ θα παρέχονται δωρεάν στους ιδιώτες. Για την προώθηση της χρηματοοικονομικής ένταξης, τα άτομα που δεν διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό θα μπορούν να ανοίγουν και να τηρούν λογαριασμό σε ταχυδρομικό ταμιευτήριο ή σε άλλη δημόσια οντότητα, για παράδειγμα σε τοπική αρχή. Το ψηφιακό ευρώ θα είναι επίσης εύχρηστο, μεταξύ άλλων και για τα άτομα με αναπηρία.
Οι έμποροι σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ θα πρέπει να δέχονται το ψηφιακό ευρώ, με εξαίρεση τους πολύ μικρούς εμπόρους που επιλέγουν να μην δέχονται ψηφιακές πληρωμές (καθώς το κόστος δημιουργίας νέων υποδομών για την αποδοχή πληρωμών σε ψηφιακό ευρώ θα ήταν δυσανάλογο).
Το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει στέρεη βάση για περαιτέρω καινοτομία, καθώς δίνει τη δυνατότητα στις τράπεζες, για παράδειγμα, να παρέχουν καινοτόμες λύσεις στους πελάτες τους.
Η ευρεία διαθεσιμότητα και χρήση ψηφιακού χρήματος κεντρικής τράπεζας θα είναι επίσης σημαντική για τη νομισματική κυριαρχία της ΕΕ — ιδίως εάν άλλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο αρχίσουν να αναπτύσσουν ψηφιακά νομίσματα. Είναι επίσης σημαντική στο πλαίσιο της αναπτυσσόμενης αγοράς κρυπτονομισμάτων.
Η σημερινή πρόταση καθορίζει το νομικό πλαίσιο και τα ουσιώδη στοιχεία του ψηφιακού ευρώ, τα οποία —αφού εγκριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο— καθιστούν δυνατή την ενδεχόμενη εισαγωγή, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενός ψηφιακού ευρώ που θα είναι διαθέσιμο και θα μπορεί να χρησιμοποιείται ευρέως. Εναπόκειται στην ΕΚΤ να αποφασίσει εάν και πότε θα εκδώσει το ψηφιακό ευρώ. Το εγχείρημα αυτό απαιτεί σημαντικές περαιτέρω τεχνικές εργασίες από την ΕΚΤ.