Οι δυναμικές παρουσίες γυναικών στο κυπριακό Κοινοβούλιο και στην κυβέρνηση, όπως και το γεγονός ότι άτομα του ωραίου φύλου κυριαρχούν στις θέσεις επιτρόπων, συνηγορούν με τη -μάλλον επιδερμική- άποψη ότι οι ικανές γυναίκες στην Κύπρο δεν παραγνωρίζονται.
Είναι αλήθεια ότι πλέον αντικρίζεις σε αρκετά σημαντικά αξιώματα στο νησί μας, γυναίκες οι οποίες τυγχάνουν σεβασμού για τις ικανότητές τους. Διαπιστώνεται, με απλά λόγια, πως σε ό,τι αφορά τις θέσεις εξουσίας, κάποιες αντιλήψεις του παρελθόντος έχουν ξεπεραστεί.
Αυτή, όμως, είναι η μια όψη του νομίσματος. Γιατί την ίδια στιγμή προβάλλεται και η θέση ότι είμαστε πολύ πίσω από τα επιθυμητά επίπεδα και χρειάζεται να γίνουν ακόμη πολλά.
Οι πιο διαβασμένοι, μάλιστα, επικαλούνται τους δείκτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σχέση με τα αξιώματα που λαμβάνουν γυναίκες σε τομείς όπως η πολιτική, η οικονομία και η κοινωνία.
Με βαθμό 30…
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) που έχει ως αποστολή την προώθηση της ισότητας των φύλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατατάσσει την Κύπρο σε χαμηλή θέση για το έτος 2021 σε σχέση με τις θέσεις εξουσίας που λαμβάνουν γυναίκες, αξιολογώντας την με 30 από τα 100.
Για να γίνει καλύτερα κατανοητό αυτό, αρκεί να σημειωθεί πως στον συγκεκριμένο τομέα, από τις 27 χώρες μέλη, ξεχωρίζουν η Σουηδία και η Γαλλία με σκορ 84,5 και 81,4, αντίστοιχα.
Πολιτική…
Στις προαναφερθείσες δύο χώρες πέρα από τα μισά στελέχη του Υπουργικού Συμβουλίου (52% και 51%) αποτελούνται από γυναίκες. Στην Κύπρο παρουσιάζουμε μεν βελτίωση, ωστόσο, παραμένουμε αρκετά πίσω. Μόλις το 25% των μελών της κυβέρνησης εκπροσωπούν το ωραίο φύλο. Και να σκεφτεί κανείς ότι έναν χρόνο προηγουμένως, το νησί μας ήταν σε δυσμενέστερη θέση. Το αντίστοιχο ποσοστό για το 2020, ήταν ακόμη πιο χαμηλό, αφού μόλις το 8% των υπουργών ήταν γυναίκες.
Στην τελευταία 10άδα
Με βάση τη στατιστική ανάλυση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), για το έτος που αποχαιρετήσαμε πριν από δύο μήνες, η Κύπρος είναι στην τελευταία δεκάδα, ξεπερνώντας στη σχετική κατάταξη μόλις τρεις χώρες. Την Τσεχία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία.
Οι τελευταίες 10 βαθμίδες του σχετικού πίνακα έχουν ως ακολούθως:
18. Λιθουανία 39,3
19. Μάλτα 37,5
20. Εσθονία 36,6
21. Ρουμανία 34,7
22. Πολωνία 31,5
23. Σλοβακία 30,7
24. Κύπρος 30
25. Τσεχία 28,1
26. Ελλάδα 27
27. Ουγγαρία 22,9
Στην οικονομία…
Το EIGE στη στατιστική ανάλυσή του για τα αξιώματα που λαμβάνουν οι γυναίκες στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσιάζει δεδομένα για τρεις τομείς: Την πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία. Το καλύτερο σκορ της Κύπρου είναι στον τομέα της κοινωνίας, όπου αξιολογείται με 36,6, στην πολιτική έχει 32,3, ενώ «πατώνει» στην οικονομία με μόλις 22,9.
Είναι ξεκάθαρο, με άλλα λόγια, ότι σε θέσεις-κλειδιά που αφορούν την οικονομία δεν εμπιστευόμαστε άτομα που προέρχονται από το ωραίο φύλο, αν και έρευνες διεθνώς αναφέρουν πως η παρουσία γυναικών σε συμβούλια έχει αποδειχθεί σε πολλές περιπτώσεις σωτήρια, καθώς λόγω τρόπου σκέψης λάμβαναν εύστοχες αποφάσεις, κάνοντας σωστή εκτίμηση κινδύνου.
Ποσόστωση φύλου
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση η προώθηση της ισότητας των φύλων, η προσφορά ίσων ευκαιριών και γενικότερα η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών, αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα. Μάλιστα, προωθούνται συγκεκριμένες ενέργειες με στόχο την επίτευξη αυτού του σκοπού.
Δεν είναι τυχαίο που η βουλεύτρια των Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, σε πρόσφατη συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών έθεσε σχετικό θέμα για το συμβούλιο της Αρχής Κατά της Διαφθοράς. Είχε προτείνει να υπάρχει 40% gender balance, δηλαδή να διασφαλίζεται ότι τα 2/3 των μελών του συμβουλίου θα προέρχονται από ένα εκ των δύο φύλων.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Reuters (14/01/2022) η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, άρχισε προσπάθειες για να «ξεμπλοκάρει» ευρωπαϊκή νομοθεσία, που έμεινε στα συρτάρια από το 2012 και προνοεί ποσόστωση φύλου.
Το 2012 είχε τεθεί η πρόταση ώστε το 40% των μη εκτελεστικών δ.σ. μεγάλων εταιρειών να αποτελείται από γυναίκες. Η προτεινόμενη ντιρεκτίβα δεν περιλάμβανε κυρώσεις, ωστόσο, όσες εταιρείες δεν πετύχαιναν τον στόχο θα έπρεπε να δώσουν εξηγήσεις.
Με βάση τις πρόνοιές της, θα ίσχυε για εταιρείες με περισσότερους από 250 υπαλλήλους. Υπολογιζόταν ότι θα επηρέαζε περί τις 2.300 επιχειρηματικές οντότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι 18 από τις 27 χώρες μέλη υποστηρίζουν την εν λόγω ντιρεκτίβα, αλλά αυτό δεν αρκεί, αφού πρέπει να τοποθετηθούν θετικά όλα τα κράτη.
Οκτώ χώρες, η Δανία, η Εσθονία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Σουηδία και η Σλοβακία, έχουν αντιταχθεί, θεωρώντας ότι το ζήτημα θα πρέπει να διευθετηθεί σε εθνικό επίπεδο.
Η Γερμανία, επί καγκελαρίας της Άνγκελα Μέρκελ, συμφωνούσε με τις προαναφερθείσες χώρες, ωστόσο, η νέα κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς θα δει με άλλο φακό το θέμα.
Ήδη οκτώ χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υιοθετήσει στις νομοθεσίες τους την ποσόστωση φύλου για τις δηλωμένες εταιρείες τους. Πρόκειται για το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ιταλία, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ολλανδία.
Άλλα 10 κράτη έχουν πιο χαλαρή προσέγγιση, επιστρατεύοντας κάποια μέτρα (Δανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ισπανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία, Φινλανδία και Σουηδία).
Άλλες εννέα χώρες, μεταξύ τους και η Κύπρος, έχουν μείνει άπραγες για την ώρα (Βουλγαρία, Τσεχία, Κροατία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Σλοβακία).
Η Γαλλία, την ίδια στιγμή, έχει την ισχυρότερη εκπροσώπηση γυναικών στα συμβούλια των μεγαλύτερων εταιρειών της χώρας, σε ποσοστό 45,3%, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό της ΕΕ ανέρχεται στο 30,6%.
Οργανώσεις και πανεπιστημιακές έρευνες έχουν προβάλει πολλές φορές τη θέση ότι γενικότερα τα συμβούλια στα οποία συμμετέχουν και γυναίκες, λαμβάνουν πιο ορθές αποφάσεις.