Εδώ και πολλά χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να προωθήσει μέτρα για μείωση των αποβλήτων αλλά και μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής της για την κυκλική οικονομία.
Στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2008/98 η πολιτική αποφυγής δημιουργίας αποβλήτων αναφέρεται ως η πλέον σημαντική δράση σε σύγκριση με την Επαναχρησιμοποίηση, την Ανακύκλωση, την Ανάκτηση και την Απόρριψη σε σκυβαλότοπους που κάνουμε εμείς.
Έτσι, μέσα στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, η ΕΕ πιέζει τις εταιρείες για παράταση της περιόδου εγγύησης, τη διαθεσιμότητα ανταλλακτικών και εγχειρίδια επισκευής που να είναι προσβάσιμα στο κοινό.
Όλα αυτά μπορούν φυσικά να χρησιμοποιηθούν μόνο εάν ο κατασκευαστής σχεδιάσει προϊόντα που μπορούν να επισκευαστούν. Επιπλέον, η σκέψη πίσω από την παράταση της περιόδου εγγύησης, είναι να αναγκάσουν τους κατασκευαστές να κατασκευάζουν προϊόντα που μπορούν πραγματικά να επισκευαστούν.
Από αυτές τις πολιτικές η πίεση από την κοινωνία για το Δικαίωμα Επισκευής έχει πάρει δυναμική και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Αν ρωτήσετε επαγγελματίες στον χώρο των επισκευών θα σας επιβεβαιώσουν ότι τα τελευταία 20 χρόνια οι συσκευές γίνονται όλο και πιο δύσκολο να επισκευαστούν.
Στις ΗΠΑ πολλές πολιτείες επεξεργάζονται νομοθετική ρύθμιση για το δικαίωμα επισκευής και πρόσφατα ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα προς την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) να εκπονήσει νόμους που θα εμποδίζουν τους κατασκευαστές να κατασκευάζουν συσκευές που σκόπιμα δεν μπορούν να επισκευαστούν.
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, η FTC αποφάσισε επίσης να πιέσει περισσότερο για το δικαίωμα των καταναλωτών να επισκευάζουν συσκευές όπως τηλέφωνα, οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα, ακόμη και αγροτικό εξοπλισμό.
Στην Ευρώπη οι πρώτες συσκευές που θα ρυθμίσει η νομοθεσία θα είναι πλυντήρια, πλυντήρια πιάτων, ψυγεία και φωτισμός. Οι συσκευές που θα ακολουθήσουν αναμένεται να είναι τηλέφωνα, φορητοί υπολογιστές και άλλα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης τα οποία αποτελούν σημαντικό ποσοστό των ηλεκτρονικών απορριμμάτων της Ευρώπης.
Οι κατασκευαστές θα αναγκαστούν επίσης να αποθηκεύουν ανταλλακτικά για περίοδο δέκα ετών μετά τη διακοπή ενός μοντέλου.
Οι κατασκευαστές έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεση τους σε όλα αυτά, αλλά το νομοθετικό τρένο που ξεκίνησε δεν μπορεί να σταματήσει.
Η πολιτική των επισκευών θα ωφελήσει και την κοινωνία αλλά και το περιβάλλον με την μείωση των αποβλήτων.
Τα εμπορεύματα που έχουν σχεδιαστεί για επισκευή με μεγάλη εγγύηση, θα σημαίνει ότι θα έχουν πολύ μικρότερο κόστος ιδιοκτησίας οδηγώντας επίσης σε μειωμένη ποσότητα ηλεκτρονικών αποβλήτων και την ζήτηση σε ορυκτά και χημικά
Αναμένεται επίσης ότι η πολιτική αυτή θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας καθώς οι τεχνικοί θα έχουν μεγάλη ζήτηση.
Στην Βρετανία ήδη επικεντρώνουν τις προσπάθειές τους για α) προϊόντα που θα σχεδιαστούν με πρόνοιες για εύκολη επισκευή, β) σε προσιτά ανταλλακτικά και υπηρεσίες επισκευής, και γ) πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες που χρειάζονται για να πραγματοποιήσουν επισκευές. Όπως και η ΕΕ, απευθύνονται πρώτα σε πλυντήρια, πλυντήρια πιάτων, ψυγεία και ηλεκτρονικές οθόνες, συμπεριλαμβανομένων των τηλεοράσεων. Όμως πολλές ΜΚΟ έχουν ήδη εκφράσει έντονες αντιρρήσεις για τους κανονισμούς που εγκρίθηκαν μέχρι τώρα και αναφέρουν ότι στα χαρτιά αυτό φαίνεται καλό, αλλά οι κανονισμοί απαιτούν από τους κατασκευαστές να παρέχουν στους καταναλωτές μόνο ορισμένα μέρη, όπως αντικατάσταση εξωτερικών τροφοδοτικών και τηλεχειριστήρια για τις τηλεοράσεις τους και όχι πλήρη γκάμα ανταλλακτικών και σχεδιασμό για εύκολη επισκευή.
Στη Γαλλία έως το τέλος του έτους, οι κατασκευαστές θα πρέπει να αναρτούν μια βαθμολογία σχετικά με την επισκευή συσκευών.
Όλοι ελπίζουμε ότι αυτές οι πολιτικές θα οδηγήσουν σε προϊόντα που θα είναι πιο ανθεκτικά με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, να επισκευάζονται εύκολα ούτως ώστε να έχουν χαμηλότερο κόστος ιδιοκτησίας και φυσικά το επιπρόσθετο όφελος από την σημαντική μείωση των αποβλήτων από ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.
Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
Βουλευτής,
Πρόεδρος
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών