Σε μια συμβολική κίνηση υψηλής πολιτικής σημασίας, Ιρλανδία, Ισπανία και Νορβηγία ανακοίνωσαν χθες ότι θα αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος στις 28 Μαΐου. Η απόφαση των τριών ευρωπαϊκών χωρών προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Ισραήλ, με τον υπουργό Εξωτερικών Ισραέλ Κατς να ανακαλεί τους πρεσβευτές της χώρας από το Δουβλίνο, τη Μαδρίτη και το Oσλο «για διαβουλεύσεις» και να δηλώνει: «Η σημερινή απόφαση στέλνει ένα και μόνο μήνυμα στους Παλαιστινίους και στον κόσμο: η τρομοκρατία ανταμείβεται».
Ανακοινώνοντας την απόφαση της κυβέρνησής του στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Δουβλίνο, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Σάιμον Χάρις δήλωσε ότι η χώρα του αναγνωρίζει παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, όπως αναγνωρίζει το απόλυτο δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει «με ασφάλεια και σε ειρήνη με τους γείτονές του», ενώ ζήτησε την άμεση επιστροφή των ομήρων που κρατάει η Χαμάς.Από την πλευρά του ο Πέδρο Σάντσεθ τόνισε ότι αυτή η κίνηση αποσκοπεί στην ενίσχυση των προσπαθειών για κατάπαυση του πυρός. «Ελπίζουμε ότι… και άλλες δυτικές χώρες θα ακολουθήσουν αυτό το μονοπάτι, γιατί όσο περισσότεροι είμαστε τόσο περισσότερη δύναμη θα έχουμε για να επιβάλουμε κατάπαυση του πυρός, να πετύχουμε την απελευθέρωση των ομήρων και να ξαναρχίσει η πολιτική διαδικασία», δήλωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός από το βήμα του Κοινοβουλίου.
Ιδιαίτερη ενόχληση προκάλεσε στο Ισραήλ η αναγνώριση από τη Νορβηγία. Η χώρα φιλοξένησε τις διαπραγματεύσεις του 1993, που έγιναν δυνατές χάρη στη μεσολάβηση των ΗΠΑ και κατέληξαν στις ιστορικές συμφωνίες του Οσλο μεταξύ του εβραϊκού κράτους και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Από το Οσλο, ο Νορβηγός πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στέρε δήλωσε ότι η μόνη δυνατή λύση του Παλαιστινιακού είναι «δύο κράτη να ζουν δίπλα δίπλα με ειρήνη και ασφάλεια».
Την απόφαση των τριών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων χαιρέτισε η Παλαιστινιακή Αρχή. Η επόμενη ευρωπαϊκή χώρα που αναμένεται να ακολουθήσει το παράδειγμα των τριών είναι η Σλοβενία, η οποία ανακοίνωσε τις σχετικές προθέσεις της στις 9 Μαΐου και σχεδιάζει να ολοκληρώσει την απαιτούμενη διαδικασία μέχρι το τέλος του μήνα.
Τις προηγούμενες ημέρες η Ισπανία βολιδοσκόπησε επίσης το Βέλγιο, την Πορτογαλία και το Λουξεμβούργο, επιδιώκοντας τη συμμετοχή τους στη διπλωματική πρωτοβουλία των τριών, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η τελευταία, μέχρι χθες, ευρωπαϊκή χώρα που είχε αναγνωρίσει παλαιστινιακό κράτος ήταν η Σουηδία, το 2014. Εξι πρώην σοσιαλιστικές χώρες είχαν πράξει το ίδιο πριν από την κατάρρευση των καθεστώτων τους, ενώ Μάλτα και Κύπρος τις είχαν ακολουθήσει το 1988.
Στις 16 Φεβρουαρίου, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε δηλώσει ότι «η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους δεν είναι ταμπού» για τη χώρα του, αφήνοντας το θέμα ανοιχτό. Οπως δήλωσε ωστόσο χθες ο υπουργός Εξωτερικών Στεφάν Σεζουρνέ, το Παρίσι θεωρεί ότι «δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες ώστε μια τέτοια απόφαση να έχει πραγματικό αντίκτυπο». Πρόσφατα και η Βρετανία, με δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Ντέιβιντ Κάμερον, εμφανίστηκε για πρώτη φορά ανοιχτή στο ενδεχόμενο να αναγνωρίσει, σε κάποια μελλοντική στιγμή, παλαιστινιακό κράτος.
Εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου δήλωσε χθες ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν «είναι ισχυρός υποστηρικτής της λύσης των δύο κρατών και υπήρξε τέτοιος σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής του διαδρομής». Προσέθεσε, όμως, ότι κατά την κρίση του Μπάιντεν «ένα παλαιστινιακό κράτος πρέπει να δημιουργηθεί ύστερα από απευθείας διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα δύο μέρη και όχι μέσω κάποιας μονομερούς αναγνώρισης».
Συμβολική πράξη
Παρά τον συμβολικό χαρακτήρα της, η χθεσινή εξέλιξη ενισχύει τις διεθνείς πιέσεις στο Ισραήλ για εκεχειρία στη Γάζα, καθώς έρχεται να προστεθεί στην αναγνώριση κράτους της Παλαιστίνης από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ προ δύο εβδομάδων και στην πρόσφατη απόφαση του εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να ζητήσει την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, του υπουργού Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ και τριών ηγετών της Χαμάς.
Στο μεταξύ, τα Ηνωμένα Εθνη ανέστειλαν τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στην υπό πολιορκία πόλη της Ράφας, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, καθώς, όπως ανακοινώθηκε, τα αποθέματα τροφίμων έχουν πρακτικά εξαντληθεί και ο κίνδυνος γενικευμένου λιμού είναι πλέον άμεσος. Εδώ και δύο ημέρες έχει σταματήσει η διανομή βοήθειας από την προσωρινή προβλήτα που δημιούργησαν στην ακτή της Γάζας οι Αμερικανοί, καθώς 11 φορτηγά που μετέφεραν βοήθεια από την προβλήτα έγιναν στόχοι επιθέσεων απελπισμένων Παλαιστινίων.
Κοντά σε συμφωνία ΗΠΑ – Ριάντ
Ηνωμένες Πολιτείες και Σαουδική Αραβία βρίσκονται πολύ κοντά σε συμφωνία για τους όρους μιας νέας αμυντικής συμφωνίας, η οποία θα περιλαμβάνει και τη βοήθεια των ΗΠΑ στην υλοποίηση πυρηνικού προγράμματος του βασιλείου, αυστηρά για ειρηνικούς σκοπούς. Αυτό δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν, ο οποίος μίλησε σε δημοσιογράφους υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ, η επωαζόμενη συμφωνία θα προσφέρει στη Σαουδική Αραβία αυξημένες εγγυήσεις ασφαλείας από μέρους των ΗΠΑ και πρόσβαση σε αμερικανικά οπλικά συστήματα τελευταίας γενεάς. Σε αντάλλαγμα, το Ριάντ θα δεσμεύεται ότι θα μειώσει τις αγορές όπλων από το Πεκίνο, όπως και τις κινεζικές επενδύσεις στο βασίλειο. Ο Αμερικανός αξιωματούχος που μίλησε στους δημοσιογράφους δήλωσε ότι το κείμενο της συμφωνίας «είναι λίγο-πολύ έτοιμο», τόνισε όμως ότι παραμένει ένα μεγάλο εμπόδιο: οι Σαουδάραβες απαιτούν να συνοδεύεται η συμφωνία από άμεσο τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και από το άνοιγμα της πολιτικής διαδικασίας που θα οδηγήσει στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, σύμφωνα με το κοινό σχέδιο των αραβικών κρατών. Η κυβέρνηση Νετανιάχου απορρίπτει κατηγορηματικά και τις δύο απαιτήσεις, παρά τις πιέσεις που δέχεται από την Ουάσιγκτον. Ακόμη και αν παρακαμφθούν, με κάποιον τρόπο, τα εμπόδια και υπάρξει συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ, η επικύρωσή της ενδέχεται να συναντήσει σοβαρά εμπόδια στο αμερικανικό Κογκρέσο. Αρκετοί βουλευτές και γερουσιαστές, κυρίως από το Δημοκρατικό Κόμμα, έχουν σοβαρές ενστάσεις λόγω της ανάμειξης της Σαουδικής Αραβίας στον τρομερά αιματηρό εμφύλιο της Υεμένης, του ρόλου της στην αύξηση τιμών πετρελαίου και στη δολοφονία του Αμερικανο-Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο του βασιλείου, στην Κωνσταντινούπολη.