Σοβαρά ερωτήματα για τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία εγείρει η νέα Συγκεντρωτική Αναφορά του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 27 Μαΐου 2025 και αφορά τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων.
Ο έλεγχος, που κάλυψε την περίοδο 2016–2021 και επτά κοινοβουλευτικά κόμματα, φέρνει στο φως εκτεταμένες παραβάσεις στη διαχείριση των οικονομικών και τις διαδικασίες αποδοχής ιδιωτικών εισφορών.
Καθυστέρηση, ελλείψεις και ελλιπής έλεγχος
Από τις πρώτες γραμμές της Έκθεσης, επισημαίνονται καθυστερήσεις στην υποβολή οικονομικών καταστάσεων, η απουσία ενιαίας καταγραφής όλων των παραρτημάτων στις οικονομικές εκθέσεις κομμάτων (όπως ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ), και το γεγονός ότι ορισμένες καταστάσεις υποβλήθηκαν χωρίς υπογραφές ή έγκριση από τα αρμόδια όργανα, καταστρατηγώντας θεμελιώδεις διατάξεις του νόμου.
Παράλληλα, το Ε.ΛΑ.Μ. δεν υπέβαλε τις καταστάσεις του σε ανεξάρτητο έλεγχο, αλλά περιορίστηκε σε απλή επισκόπηση από λογιστή, ενώ το ΑΚΕΛ δέχθηκε εισφορά από τον ίδιο τον ελεγκτή του, γεγονός που θίγει την έννοια της ανεξαρτησίας.
Εισφορές αναλυτικά:
Το ΑΚΕΛ παρουσιάζει μια σταθερά υψηλή ροή εισφορών, με ετήσια ποσά που ξεπερνούν τo 1,5 εκατομμύριo ευρώ σε όλα τα έτη της εξεταζόμενης περιόδου. Η σταθερότητα αυτή ενδέχεται να αντανακλά τόσο μια δυναμική και διευρυμένη κοινωνική βάση όσο και διευρυμένη πρόσβαση σε εισφορείς.
Ο ΔΗΣΥ κατέγραψε την υψηλότερη εισροή εισφορών το 2018 – πιθανώς λόγω της προεκλογικής δραστηριότητας – με σχετική υποχώρηση τα επόμενα χρόνια και εμφανή κάμψη το 2020, όταν οι εισφορές του περιορίστηκαν στις 428.450 ευρώ.
Το ΔΗΚΟ εμφάνισε σημαντική αύξηση εισφορών το 2017, φτάνοντας τις 433.986 ευρώ, ωστόσο ακολούθησε πτωτική πορεία τα έτη 2018 και 2019. Το 2021 παρουσίασε μικρή ανάκαμψη. Η ΔΗΠΑ, αν και ιδρύθηκε μόλις το 2018, δείχνει εντυπωσιακή άνοδο στις εισφορές της, οι οποίες έφτασαν το 2021 στις 168.300 ευρώ, φανερώνοντας ισχυρή κινητοποίηση οικονομικών πόρων σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Το Ε.ΛΑ.Μ. εμφανίζει πρακτικά μηδαμινές εισφορές, με μόλις 1.000 ευρώ το 2016 και 19.300 ευρώ το 2021, στοιχείο που καταδεικνύει χαμηλή εξάρτηση ή πρόσβαση σε ιδιωτική χρηματοδότηση.
Τέλος, η ΕΔΕΚ και το ΚΟΣΠ κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, χωρίς έντονες μεταβολές στις εισφορές τους, με μόνη αξιοσημείωτη εξαίρεση την ΕΔΕΚ, που εμφάνισε την υψηλότερη επίδοση της το 2021 με 89.799 ευρώ.
Ποιοι έδωσαν και πόσα; Οι σκιές του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις εισφορές που προήλθαν από πολιτογραφηθέντες επενδυτές ή από εταιρείες που τους ανήκαν. Ο έλεγχος αποκάλυψε ότι:
€180.000 καταβλήθηκαν από πολιτογραφηθέντα φυσικά πρόσωπα σε κόμματα όπως ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ.
€299.500 προήλθαν από εταιρείες συνδεδεμένες με αυτούς τους επενδυτές.
Επιπλέον, €645.110 καταβλήθηκαν από εταιρείες που παρείχαν υπηρεσίες πολιτογράφησης στα πλαίσια του ΚΕΠ.
Αν και ο Γενικός Ελεγκτής δεν θεωρεί ότι παραβιάστηκε ρητά ο νόμος, οι συμπτώσεις στις ημερομηνίες καταβολής των εισφορών και έγκρισης πολιτογραφήσεων δημιουργούν σκιές περί «ανταποδοτικών σχέσεων».
Αναλυτικά ανά κατηγορία εισφορέα
Παραβίαση ορίων και ελλείψεις στα μητρώα εισφορών
Το ΑΚΕΛ φέρεται να έλαβε εισφορές από φυσικά πρόσωπα που υπερέβαιναν το νόμιμο όριο των €50.000 ανά έτος, με τη συνολική υπέρβαση να ανέρχεται σε €184.946, ενώ στο ΔΗΚΟ εντοπίζεται περίπτωση εισφοράς €62.500 από νομικό πρόσωπο. Παράλληλα, σε πέντε κόμματα εντοπίζονται εισφορές από μη εγγεγραμμένες εταιρείες, ενώ τέσσερα έλαβαν χρήματα από εταιρείες που δεν είχαν τριετή παρουσία στην Κύπρο, όπως προβλέπεται.
Τα μητρώα εισφορών παρουσιάζουν αδυναμίες καταγραφής, ελλείψεις σε ταυτοποίηση εισφορέων, ανώνυμες εισφορές και διαφορές ποσών με τις δηλωθείσες οικονομικές καταστάσεις.
Οικονομική εικόνα: ελλείμματα και πλεονάσματα
Τα συνολικά έσοδα των κομμάτων για την εξαετία 2016–2021 ξεπέρασαν τα €64 εκατ., με πρώτο σε εισπράξεις το ΑΚΕΛ (€23,8 εκατ.) και δεύτερο τον ΔΗΣΥ (€18,2 εκατ.). Αντίστοιχα, το συνολικό ύψος εισφορών έφτασε τα €16,5 εκατ., με το ΑΚΕΛ να συγκεντρώνει άνω των €9,4 εκατ. και τον ΔΗΣΥ περίπου €4,2 εκατ.
Ενδεικτικό της διακύμανσης είναι το γεγονός ότι ο μέσος όρος εισφορών για το Ε.ΛΑ.Μ. ξεπερνά τις €3.200, ενώ για το ΑΚΕΛ είναι μόλις €321, αποτυπώνοντας εντελώς διαφορετικά μοντέλα χρηματοδότησης.
Νομοθετικά κενά και σύσταση για επανεξέταση
Ο Ελεγκτής στηλιτεύει την ασάφεια των νομοθετικών προνοιών αναφορικά με τις υποχρεώσεις των κομμάτων ως προς τον έλεγχο της νομιμότητας των εισφορέων, την ταυτοποίηση φυσικών και νομικών προσώπων και τη δημόσια ανάρτηση καταλόγων. Ειδική μνεία γίνεται και στην απουσία σαφούς πλαισίου για τις εισφορές από σωματεία, ιδρύματα και trust, δημιουργώντας περιθώρια παρερμηνειών.
ΠΗΓΗ: SIGMALIVE