Χωρισμένη στα τρία εμφανίζεται η κυπριακή κοινωνία σε σχέση με την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. Σύμφωνα τα τα αποτελέσματα παγκύπριας έρευνας καταναλωτικής συμπεριφοράς, περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά δηλώνει ότι περνάει άνετα, άλλο ένα στα τρία δηλώνει ότι μόλις που τα καταφέρνει, ενώ ένα στα τρία λέει ότι αντιμετωπίζει λίγο ή πολύ πρόβλημα επιβίωσης.
Η έρευνα, την οποία διεξήγαγε η Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής σε συνεργασία με την εταιρεία CMRC – Cypronetwork Ltd, παρουσιάστηκε σήμερα σε δημοσιογραφική διάσκεψη στη Δημοσιογραφική Εστία στη Λευκωσία.
Σύμφωνα με την έρευνα, στα ίδια επίπεδα παραμένει το εισόδημα του 66% των νοικοκυριών το τελευταίο 6μηνο, αυξημένα επίπεδα δηλώνει το 18% και μειωμένα το 15%, την ώρα που το 90% δηλώνει πως οι τιμές των προϊόντων σε αυτό το διάστημα έχει αυξηθεί.
Στόχος της έρευνας ήταν η ανάλυση της καταναλωτικής συμπεριφοράς και της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών στην Κύπρο, καθώς και η αξιολόγηση των μέτρων προστασίας των καταναλωτών από τις επιχειρήσεις και το κράτος. Την έρευνα παρουσίασε ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής Λουκάς Αριστοδήμου και ο Εκτελεστικός Πρόεδρος της εταιρείας Cypronetwork Χρίστος Μιχαηλίδης.
Όπως σημειώθηκε, κάποια από τα κύρια ευρήματα της έρευνας αφορούν την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών στην Κύπρο και τις προσδοκίες τους για διαφοροποίησή της στο μέλλον.
Στην έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε κατά τον Φεβρουάριο, όπως είπε ο κ. Μιχαηλίδης, συμμετείχαν 1000 άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που κατοικούν τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές, με την πλειονότητα των ερωτηθέντων να εκφράζει ανησυχία για την οικονομική τους ευημερία, με αρκετούς να θεωρούν ότι η κατάσταση του νοικοκυριού τους έχει επιδεινωθεί το τελευταίο εξάμηνο.
Το 66% των ερωτηθέντων δήλωσε πως τα εισοδήματά τους το τελευταίο εξάμηνο έχουν παραμείνει τα ίδια, 12% δηλώνει ότι έχουν μειωθεί και 3% ότι έχουν μειωθεί πολύ, ενώ αντίθετα το 16% δήλωσε ότι έχουν αυξηθεί μια 2% ότι έχουν αυξηθεί πολύ.
Ως προς τις αγορές των νοικοκυριών, 6 στα 10 εκτιμούν ότι παραμένουν στα ίδια επίπεδα, 1 στα 5 ότι αυξήθηκαν και 1 στα 4 ότι μειώθηκαν για τρίτη συνεχή χρονιά.
Την ίδια ώρα το 90% των συμμετεχόντων στην έρευνα, εκφράζει την άποψη ότι οι τιμές των προϊόντων έχουν αυξηθεί, μόλις 2% ότι έχουν μειωθεί και 8% ότι έχουν παραμείνει οι ίδιες.
Σημειώθηκε, κατά τη διάσκεψη, ότι η κυπριακή κοινωνία παρουσιάζεται χωρισμένη στα τρία, με περίπου ένα στα τρία νοικοκυριά (36%) να δηλώνει ότι περνάει άνετα, ένα στα τρία (34%) πως μόλις που τα καταφέρνει και ένα στα τρία (30%) ότι αντιμετωπίζει λίγο ή πολύ πρόβλημα επιβίωσης.
Η έρευνα, όπως σημείωσε και ο κ. Αριστοδήμου, αποκαλύπτει μια σαφή τάση διαφοροποίησης στις καταναλωτικές συνήθειες των Κυπρίων πολιτών και αυτό γιατί την ώρα που οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών αυξάνονται, οι καταναλωτές αναγκάζονται να προσαρμόσουν τις αγορές τους, περιορίζοντας τα έξοδα ή αναζητώντας πιο οικονομικές επιλογές. Εκ των ερωτηθέντων πέραν του μισού, 52%, δήλωσαν ότι έχουν περιορίσει τις δαπάνες τους στις αγορές καθημερινών αγαθών και υπηρεσιών.
Σε ό,τι αφορά τους τομείς που έχουν εντοπίσει αύξηση των τιμών, 86% απάντησε τα τρόφιμα και τα αγαθά πρώτης ανάγκης, 73% το ηλεκτρικό ρεύμα, 66% τα είδη ένδυσης και υπόδησης, 55% τον εξοπλισμό σπιτιού και το 53% τη διασκέδαση.
Η μικρότερη αύξηση, σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα καταγράφηκε στους λογαριασμούς τηλεφώνου και τηλεόρασης (31%), τις σπουδές (38%), το νερό (40%) και τα φάρμακα (41%).
Σε ό,τι αφορά τον δανεισμό των νοικοκυριών από τις τράπεζες, 4 στους 10 ερωτηθέντες δήλωσαν ότι η οικογένεια τους έχει δάνειο σε τράπεζα, σε σύγκριση με 6 στους 10 που δήλωσαν ότι δεν έχει. Μεταξύ των νοικοκυριών με δάνεια, 6 στα 10 χαρακτηρίζουν το βάρος του δανείου αρκετό ή πολύ μεγάλο βάρος. Σημειώνεται, πως από το σύνολο των ερωτηθέντων, το 30% θεωρεί την οικογένεια του υπερχρεωμένη, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως το 5% θεωρεί ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή των δανείων και 7% ότι μάλλον δεν θα μπορέσει.
Σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες των κυπριακών νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση τους επόμενους δώδεκα μήνες, το 56% των ερωτηθέντων θεωρεί πως αυτή θα κυμανθεί στα ίδια επίπεδα, το 22% ότι θα είναι χειρότερη και το 15% ότι θα είναι καλύτερη.
Όσον αφορά το ερώτημα για την οικονομική πορεία της χώρας το επόμενο εξάμηνο, το 43% των ερωτηθέντων δήλωσε πως θεωρεί ότι αυτή θα παραμείνει σταθερή, το 35% ότι θα είναι καθοδική και το 16% ότι θα είναι ανοδική.
Αξίζει να σημειωθεί πως σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, τα νοικοκυριά εμφανίζονται ελαφρώς πιο αισιόδοξα, αφού για παράδειγμα το 2024 και το 2023, σχεδόν οι μισοί θεωρούσαν πως η πορεία της χώρας για το επόμενο εξάμηνο θα ήταν καθοδική, ενώ μόλις το 10% και το 8%, αντίστοιχα, θεωρούσαν ότι η πορεία θα ήταν ανοδική.
Όσον αφορά στο ερώτημα ποια είναι τα πιο ανησυχητικά θέματα στην Κύπρο σήμερα, στην κορυφή της λίστας βρίσκονται οι αυξήσεις τιμών αγαθών και υπηρεσιών με 63%, η διαφθορά με 56%, ενώ την πρώτη τριάδα συμπληρώνει η φτώχεια και κοινωνική ανισότητα με 48%. Ακολουθούν οι αυξήσεις των τιμών ενέργειας με 41%, το έγκλημα και η βία με 29% και η υψηλή φορολογία με 21%.
Σχετικά με τον βαθμό γνώσης των δικαιωμάτων τους ως καταναλωτές, μόλις το 7% δηλώνει πως τα γνωρίζει πολύ ή πάρα πολύ, το 31% των ερωτηθέντων αναφέρει πως γνωρίζει τα δικαιώματα του αρκετά, 46% ότι τα γνωρίζει λίγο και 12% ότι δεν τα γνωρίζει καθόλου.
Στο ερώτημα εάν τους έχουν τύχει περιστατικά στα οποία θίγονται τα δικαιώματα τους ως καταναλωτές, ένας στους δέκα ερωτηθέντες, απάντησε καταφατικά, δίδοντας ως παράδειγμα περιπτώσεις κακής ποιότητας προϊόντων, προβλήματα με διαδικτυακές αγορές, διαφορετική τιμή στο ταμείο και το ράφι, ελαττωματικά προϊόντα, ψευδής διαφήμιση και περιπτώσεις που δεν έγινε αλλαγή προϊόντος εντός εύλογου χρόνου.
Η έρευνα αξιολόγησε επίσης τα μέτρα προστασίας των καταναλωτών που εφαρμόζει το κράτος, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις χειρίζονται τα καταναλωτικά δικαιώματα.
Όπως αναφέρθηκε, από την έρευνα διαπιστώνεται για ακόμη μια φορά, η ελλιπής ενημέρωση των καταναλωτών, για τις υπηρεσίες, φορείς ή ενώσεις, που μπορούν να απευθυνθούν, όταν αντιμετωπίζουν ζητήματα που άπτονται των δικαιωμάτων τους. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις ένας στους τέσσερις γνωρίζει το Σύστημα Rapex και μόλις τρεις στους δέκα την ύπαρξη του φορέα εξώδικης επίλυσης διαφορών χρηματοοικονομικής φύσης και τον φορέα εξώδικης επίλυσης καταναλωτικών διαφορών, προστίθεται.
Στην έρευνα, οι ερωτηθέντες κλήθηκαν να αξιολογήσουν την αντιμετώπιση που έχει το κράτος έναντι στον πολίτη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν, μόλις ένας στους τέσσερις αξιολογεί θετικά την Κυβέρνηση σε θέματα διαφάνειας, ένας στους πέντε στο ζήτημα της ανταπόκρισης των κρατικών υπηρεσιών κατά τη τηλεφωνική επικοινωνία, ένας στους τρεις στην ίση μεταχείριση μεταξύ των πολιτών και περίπου ίδιος αριθμός θεωρεί ότι υπάρχει ισονομία μεταξύ των πολιτών.
Επιπλέον πέραν των μισών ερωτηθέντων, και συγκεκριμένα το 57% θεωρούν πως δεν είναι καθόλου εύκολο να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους ως Κύπριοι πολίτες, ενώ το 29% απαντά ότι είναι κάπως εύκολο.
Τέλος οι συμμετέχοντας στην έρευνα, κλήθηκαν να καθορίσουν τον βαθμό σημαντικότητας, συγκεκριμένων θεματικών για την καθημερινότητα, με οκτώ στους δέκα να βάζουν στην κορυφή των επιλογών τους την καλύτερη ποιότητα ζωής, επτά στους δέκα τον διαθέσιμο προσωπικό χρόνο, έξι στους δέκα την επαγγελματική σταδιοδρομία και την αποταμίευση. Ως λιγότερο σημαντικές θεματικές, σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες στην έρευνα θεωρούν τις επενδύσεις, ενώ ακολουθεί ο προγραμματισμός για την αγορά κατοικίας και κάποιο άλλο μεγάλο έξοδο.
Πηγή: ΚΥΠΕ