Στις 24 Απριλίου γιορτάζεται η Διεθνής Ημέρα Γλυπτικής με πρωτοβουλία του μη κυβερνητικού οργανισμού «Διεθνές Κέντρο Γλυπτικής» (International Sculpture Center), που εδρεύει στις ΗΠΑ.
Στόχος της είναι να προωθήσει την κατανόηση της γλυπτικής – μία από τις αρχέγονες τέχνες του ανθρώπου – από το ευρύ κοινό και να επισημάνει τη μοναδική και ζωτική συμβολή της στην κοινωνία.
Η Γλυπτική ανήκει στις Καλές Τέχνες και πρόκειται ουσιαστικά για τη δημιουργία τρισδιάστατων μορφών μέσω επεξεργασίας υλικών όπως ξύλου, πέτρα ή μάρμαρου. «Κατά την αρχαιότητα ήταν πολύ διαδεδομένη και τα πολυπληθή σωζόμενα αγάλματα από διάφορες περιόδους δείχνουν το υψηλό επίπεδο τεχνικής που κατείχαν οι γλύπτες στην αρχαία Ελλάδα», εξηγεί ο Παναγιώτης Πασάντας στους ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ. Η πρώτη γλυπτική από την Ιστορία της Τέχνης, «ήταν μαζί με τις τοιχογραφίες του σπηλαίου του Λασκώ (Lascaux), οι οποίες είναι πάνω σε ανάγλυφη επιφάνεια και είναι σαν τρισδιάστες. Βρέθηκαν επίσης πολλά τρισδιάστατα γλυπτά με το πιο διάσημο την Αφροδιτη του Βιλεντορφ», αναφέρει.
«Ξεκινούν μετά τα πρώτα γλυπτά που βρίσκονται στον Ελληνικό χώρο τα κυκλαδικά, τα Κυπριακά σταυρόσχημα, και μετά την καταστροφή της Σαντορίνης εμφανίζονται οι Κούροι οι οποίοι ξεπερνούν το φυσικό μέγεθος. Λέγεται πως μετά την καταστροφή της Σαντορίνης οι Κρητικοί πήγαν στην Αίγυπτο, έμαθαν την τέχνη των Κούρων και μέσα απο 100-200 χρόνια έφθασαν στην κλασσική φιγούρα και προχώρησαν στο Κοντραπόστο ελευθέρονοντας τα χέρια και βάζοντας το βάρος στο ένα πόδι», αναφέρει.
«Σημαντικό ν’ αναφέρουμε πως η Γλυπτική στην αρχαιότητα ήταν όλα χρωματισμένα πάνω στα κτήριο και ήταν μέρος του κτηρίου», ενώ εξηγεί πως λόγω της Τουρκοκρατίας υπήρχε μια παύση, «είχαν χαθεί τα χρώματα απο το πέρασμα των αιώνων ,και όταν ήρθε η Αναγέννηση και ανακάλυψαν τα γλυπτά τους δόθηκε η εντύπωση πως όλα έπρεπε να ήταν λευκά εκτος απο κάποιες εξαιρέσεις όπως του Ντονατέλλο και αλλων που χρωμάτιζαν τα κεραμικά εργα τους γι’ αυτό και όλοι έφτιαχναν τα γλυπτά με άσπρο μάρμαρο κι πιο μετά με το «Art Nouveau» υπήρχαν ξανά κάποιες πινελιές με χρώματα, όπως πχ ο μανδύας, ή το πρόσωπο».
Στην Κύπρο
Στην Κύπρο βρίσκουμε έργα λαϊκών καλλιτεχνών, που δημιουργούνται κυρίως από το ξύλο και την πέτρα όπως διάκοσμοι σε σεντούκια και άλλα έπιπλα, σε εξωτερικές θύρες και παράθυρα, σε τέμπλα εκκλησιών, σε άμβωνες κλπ. Το σκάλισμα της πέτρας εξάλλου, είναι ένας τομέας στον οποίο εργάστηκε ο Κύπριος λαϊκός καλλιτέχνης και τεχνίτης, όμως δεν ήταν δυνατό να δώσει ιδιαίτερα σημαντικά και εντυπωσιακά έργα τέχνης εξαιτίας κυρίως των συνθηκών που επικρατούσαν στο νησί, αφού η τέχνη της γλυπτικής συνδέει την άνθησή της και με την οικονομική ευμάρεια. Σε συνθήκες οικονομικής εξαθλίωσης, δεν κτίζονται μεγάλα και εντυπωσιακά έργα και ούτε διακοσμούνταν με έργα τέχνης. Έτσι, ο Κύπριος καλλιτέχνης περιορίζεται σε γλυπτό πέτρινο διάκοσμο κυρίως σε καμπαναριά μερικών εκκλησιών, πόρτων και παραθύρων με την ανάγλυφη αποτύπωση σχηματοποιημένων ανθέων ή άλλων συμβόλων όπως ο σταυρός, ο δικέφαλος αετός κλπ. Υλικό για κάποιες ανάγλυφες διακοσμήσεις αποτέλεσε ο γύψος.
Ο καλλιτέχνης Μιχαήλ Κάσιαλος από την Άσσια άρχισε να ζωγραφίζει σε μεγάλη ηλικία, ενώ πριν κατασκεύαζε «αρχαία» έργα γλυπτικής που με ένα δικό του τρόπο κατόρθωνε να τα κάνει να φαίνονται πραγματικά αρχαία τα οποία και πουλούσε στους τουρίστες.
Μέχρι την ανεξαρτησία της Κύπρου τα διάφορα μνημεία, προτομές ηρώων ή άλλων προσωπικοτήτων του τόπου που στήθηκαν σε διάφορες πόλεις της Κύπρου είναι έργα κυρίως Ελλαδιτών καλλιτεχνών. Λίγο αργότερα παρατηρήθηκε αναβίωση της κυπριακής γλυπτικής με μνημεία, προτομές και ανδριάντες για τους ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα που είχε μόλις προηγηθεί, χωρίς όμως ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Ο καλλιτέχνης δηλώνει πως υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον για τη γλυπτική ή κεραμική ή και συνδυασμό, εξαρτάται από το άτομο. «Αν κάποιος θέλει ν’ ασχοληθεί με τη Γλυπτική θα πρέπει να αρχίσει από μικρός αφού είναι δύσκολο να μάθεις τον τροχό», υποστηρίζει ο κος Πασάντας.
Έργα του Παναγιώτη Πασάντα
