Τα ισχυρά ταμειακά αποθέματα της Κυπριακής Δημοκρατίας αναμένεται να υποστηρίξουν την Kυβέρνηση στην αντιμετώπιση της αβεβαιότητας που παρατηρείται στην παγκόσμια οικονομία, τονίζει το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΓΔΔΧ) στην ετήσια του έκθεση για το 2023.
Σύμφωνα με την έκθεση, το αποθεματικό ρευστών διαθεσίμων στο τέλος του 2023 διαμορφώθηκε στα σχεδόν €2,83 δισεκατομμύρια (ρευστά κατατεθειμένα στην ΚΤΚ), καλύπτοντας το 132% του χρέους που λήγει στους επόμενους δώδεκα μήνες. Σημειώνεται ότι εξαιρουμένων των ρευστών διαθεσίμων, το καθαρό χρέος της Δημοκρατίας ανέρχεται σε 68% σε σύγκριση με το ακαθάριστο χρέος 77,4% του ΑΕΠ στο τέλος του 2023.
«Η ισχυρή ταμειακή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας αναμένεται να υποστηρίξει την Κυβέρνηση να αντιμετωπίσει την αβεβαιότητα που παρατηρείται στην παγκόσμια οικονομία και να περιορίσει τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στους δείκτες κόστους – κινδύνου σε μέτρια επίπεδα», αναφέρεται.
Το ΓΔΔΧ σημειώνει επίσης ότι εν μέσω της ανοδικής τάσης όσον αφορά τα επιτόκια και των προσδοκιών ότι αυτά θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα στο άμεσο μέλλον, χρησιμοποίησε σημαντικό μέρος των ρευστών διαθεσίμων για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών για το έτος 2023, «συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ σε χαμηλότερα επίπεδα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία η μείωση του χρέους το 2023 ανήλθε σε €740 εκατ. Σημειώνεται ότι η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ κυρίως λόγω αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ (επίδραση παρονομαστή). Ενδεικτικά από τον Δεκέμβριο του 2020 (χρονιά της πανδημίας με μεγάλες εκδόσεις χρέους) μέχρι και το τέλος του 2023, ο δείκτης δημοσίου παρουσίασε μείωση 39 ποσοσταίων μονάδων.
Το ΓΔΔΧ επισημαίνει ακόμη ότι παρά την ισχυρή ταμειακή θέση της κυβέρνησης ως αποτέλεσμα του δημοσιονομικού πλεονάσματος το 2023 και του γεγονότος ότι οι μεσοπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές παραμένουν σταθερές μεσοπρόθεσμα, στις 17 Ιανουαρίου 2024, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την πρόταση του για επανακαθορισμό του στόχου κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών στο Λογαριασμό της Γενικής Κυβέρνησης σε περίοδο 9-12 μηνών για το 1ο τρίμηνο του 2024, αντί της κάλυψης για περίοδο 9 μηνών που ίσχυε προηγουμένως.
«Οι λόγοι για αυτή την πρόταση αποδόθηκαν στο γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να παρουσιάσει αβεβαιότητα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024», αναφέρεται.
Σημαντικές αλλά διαχειρίσιμες οι μελλοντικές λήξεις χρέους
Παράλληλα, σύμφωνα με το ΓΔΔΧ, η πλειοψηφία του ληξιπρόθεσμου χρέους της Δημοκρατίας, ήτοι €11,62 δισ. ευρώ ή περίπου 51% του συνολικού χρέους, κατανέμεται στην περίοδο 2024-2028
Κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου, ποσό €6,6 δισ ή περίπου 57% του συνολικού χρέους που λήγει στην περίοδο αυτή σχετίζεται με τις αποπληρωμές των ευρωπαϊκών ομολόγων και ποσό ύψους €4,6 δισ ή περίπου 40% αφορά αποπληρωμές δανείων της περιόδου αυτής.
Σύμφωνα με τον ΓΔΔΧ, το έτος 2028 απεικονίζει τη μεγαλύτερη ετήσια συγκέντρωση λήξης χρέους ύψους €2,8 δισ, εκ των οποίων ποσό €1,5 δισ ή περίπου 53% σχετίζεται με την αποπληρωμή ομολόγων ΕΜΤΝ και ποσό €1,29 δισ ή περίπου 46% με την αποπληρωμή δανείων, που κατά μεγάλο μέρος αφορά την αποπληρωμή της τέταρτης δόσης για αποπληρωμή του δανείου που λήφθηκε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2013.
Ωστόσο, το ΓΔΔΧ τονίζει πως «σε γενικές γραμμές, το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους κατανέμεται με τρόπο που να διασφαλίζει την άνετη εξυπηρέτηση του και η λήξη χρέους βρίσκεται σε διαχειρίσιμα επίπεδα».
Εκδόσεις €1 – €1,5 δισ
Πάντως, το ΓΔΔΧ σημειώνει ότι η πρόθεσή του για τα επόμενα χρόνια, είναι η έκδοση τουλάχιστον ενός ομολόγου αναφοράς (ΕΜΤΝ) ανά έτος με άντληση ποσού που θα κυμαίνεται μεταξύ €1,0-1,5 δισ. για σκοπούς κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της Κυβέρνησης.
«Προκειμένου να εξομαλυνθεί περαιτέρω το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής χρέους, θα δοθεί έμφαση στην έκδοση χρεογράφων μεγαλύτερης διάρκειας δεδομένου ότι οι συνθήκες της αγοράς και το νέο περιβάλλον επιτοκίων καταστούν ευνοϊκά», αναφέρεται. Η μέση εναπομείνασα διάρκεια του εμπορεύσιμου χρέους κατέγραψε μικρή αύξηση προσεγγίζοντας τα οκτώ έτη στο τέλος του 2023, υπερβαίνοντας τον στόχο της μεσοπρόθεσμης στρατηγικής διαχείρισης του δημοσίου χρέους, που είναι τα επτά έτη.
€10,61 δισ επενδύσεις ΤΚΑ
Σύμφωνα με το ΓΔΔΧ τα πλεονάσματα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (συγκαταλέγεται στην κεντρική κυβέρνηση) «επενδύεται στην κυβέρνηση, ετησίως».
Στο τέλος του 2023, το ύψος των επενδύσεων του ΤΚΑ υπό τη μορφή καταθέσεων ανήλθε σε €10,61 δισ, καταγράφοντας αύξηση 10,4% σε σύγκριση με το ύψος των επενδύσεων του προηγούμενου έτους, που ήταν €9,61 δισ, σημειώνει το ΓΔΔΧ.
Πάντως, το ΓΔΔΧ διευκρινίζει πως η ενδοκυβερνητική σχέση Κυβέρνησης – ΤΚΑ και άλλων υπό διαχείριση ταμείων, σε ενοποιημένη βάση, «αποτελεί απλά μια στατιστική και λογιστική μεθοδολογία».