Στο τέλος της θητεία του ως επίσημος σύμβουλος του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πλησιάζει ο Ίλον Μασκ, όπως ανακοίνωσε την Τετάρτη, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της προσπάθειας του Υπουργείου Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης – DOGE, του οποίου ηγήθηκε.
«Καθώς ο προγραμματισμένος χρόνος μου ως Ειδικός Κυβερνητικός Υπάλληλος πλησιάζει στο τέλος του, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο @realDonaldTrump για την ευκαιρία να μειώσω τις σπατάλες δαπάνες», δημοσίευσε ο Μασκ στο X, την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσής του. «Η αποστολή @DOGE θα ενισχυθεί μόνο με την πάροδο του χρόνου, καθώς θα γίνει τρόπος ζωής σε όλη την κυβέρνηση».
Η ιδιότητα του Μασκ ως προσωρινού κυβερνητικού αξιωματούχου επρόκειτο να λήξει μόλις στις 30 Μαΐου, αν και η ακριβής ημερομηνία εξαρτιόταν από την καταγραφή των πραγματικών ημερών εργασίας του. Ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου που γνώριζε την κίνηση, δήλωσε στο Bloomberg ότι ο Μασκ ξεκίνησε τη διαδικασία αποχώρησης την Τετάρτη το βράδυ και χαρακτήρισε την αποχώρηση ως μια απόφαση που ο επιχειρηματίας έλαβε μόνος του με την υποστήριξη του προέδρου.
Απογοήτευση Μασκ με το φορολογικό νομοσχέδιο Τραμπ
Η κίνηση αυτή έρχεται λίγο μετά την συνέντευξη που έδωσε ο Μασκ επικρίνοντας τη μεγαλύτερη νομοθετική προτεραιότητα του Τραμπ – την πρόταση μείωσης φόρων γνωστή ως «Ένα Μεγάλο Όμορφο Νομοσχέδιο» – ως μη επαρκή για τη μείωση των ομοσπονδιακών ελλειμμάτων.
Η Tesla την Τετάρτη το βράδυ κατήγγειλε επίσης τον «απότομο τερματισμό» των φορολογικών πιστώσεων ενέργειας των ΗΠΑ, από τις οποίες έχει επωφεληθεί ο κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων τα τελευταία χρόνια. Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο έχουν πιέσει για την κατάργηση ορισμένων φορολογικών πιστώσεων καθαρής ενέργειας και ηλιακής ενέργειας ως τρόπο ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων του φορολογικού και οικονομικού νομοσχεδίου.
Η εκστρατεία του Μασκ για τη μείωση του μεγέθους της κυβέρνησης των ΗΠΑ προκάλεσε σοκ στην Ουάσινγκτον, με ορισμένες υπηρεσίες να καταργούνται οριστικά και δεκάδες χιλιάδες ομοσπονδιακούς υπαλλήλους να απολύονται ή να πείθονται να αποδεχτούν εξαγορές, αλλά η πρωτοβουλία δεν ανταποκρίθηκε στις δικές της υψηλές προσδοκίες για εξοικονόμηση κόστους.
Ο Τραμπ αρχικά έδωσε στην προσπάθεια ημερομηνία λήξης την 4η Ιουλίου 2026, δίνοντας στο DOGE σχεδόν 18 μήνες για να βρει αυτό που ο Μασκ αρχικά υποσχέθηκε ότι θα ήταν εξοικονόμηση 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Μασκ αργότερα υποβάθμισε αυτή τη φιλοδοξία σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια – και στη συνέχεια ακόμη περισσότερο σε 150 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο Μασκ, 53 ετών, αστειεύτηκε ότι ο τίτλος του στον Λευκό Οίκο ήταν «επικεφαλής του τίποτα» και υποστήριξε ότι δεν ήταν απαραίτητος για την αποστολή. Αλλά γρήγορα έγινε μαγνήτης για τους επικριτές του DOGE, οι οποίοι επικεντρώθηκαν στην εικόνα του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο που εργάζεται για να βοηθήσει στην αποσυναρμολόγηση του εργατικού δυναμικού και των λειτουργιών της κυβέρνησης.
Υπάρχει διαδοχή στο DOGE;
Ο Τραμπ και ο Μασκ έχουν αρνηθεί προηγουμένως να παρουσιάσουν ένα σχέδιο διαδοχής για το DOGE. Το έργο του εν λόγω υπουργείου ήταν πνευματικό παιδί του Μασκ – ακόμη και μέχρι το ακρωνύμιο που απέτιε φόρο τιμής σε ένα διάσημο meme σκύλου στο διαδίκτυο που αποτελεί εδώ και καιρό αντικείμενο της εμμονής του.
«Το DOGE είναι ένας τρόπος ζωής, όπως ο Βουδισμός», αστειεύτηκε κατά τη διάρκεια μιας ενημέρωσης, υπονοώντας ότι η προσπάθεια θα συνεχιζόταν ακόμη και μετά την αποχώρησή του. «Ο Βούδας δεν ζει πια. Δεν θα ρωτούσες: “Ποιος θα ηγούνταν του Βουδισμού;”»
Οι τρεις κορυφαίοι υφιστάμενοι που έφερε σε εκείνη τη συνέντευξη – ο Στιβ Ντέιβις, ο Αντόνιο Γκράσιας και ο Άντονι Άρμστρονγκ – έχουν αναλάβει βασικές θέσεις του DOGE στη Γενική Διοίκηση Υπηρεσιών, τη Διοίκηση Κοινωνικής Ασφάλισης και το Γραφείο Διαχείρισης Προσωπικού. Αυτές οι υπηρεσίες ήταν από τις πιο δραστήριες στην εφαρμογή της αποστολής του DOGE για την καταπολέμηση της απάτης και τη μείωση του κόστους.
Ο Μασκ έχει αντιμετωπίσει ερωτήματα σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων καθώς τα ποικίλα επιχειρηματικά συμφέροντα τον καθιστούν ήδη σημαντικό παράγοντα στις ομοσπονδιακές συμβάσεις.
Η Tesla στο στόχαστρο
Η αντίδραση κατά του Μασκ για την πολιτική του απασχόληση πυροδότησε ανησυχίες μεταξύ των επενδυτών σχετικά με τις συνέπειες για τις εταιρείες του, με κυριότερο την Tesla. Οι πωλήσεις έπεσαν σε χαμηλό σχεδόν τριών ετών το πρώτο τρίμηνο του έτους και η τιμή της μετοχής έπεσε κατακόρυφα.
Τα αυτοκίνητα Tesla, οι εκθεσιακοί χώροι και οι σταθμοί φόρτισης υπέστησαν διαδηλώσεις και πράξεις βανδαλισμού. Ο Τραμπ στήριξε τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, συμπεριλαμβανομένης μιας εκδήλωσης στο χώρο του Λευκού Οίκου όπου ο πρόεδρος είδε διάφορα μοντέλα Tesla.
Ο Μασκ έχει αναγνωρίσει ανοιχτά τις προκλήσεις της διαχείρισης των επιχειρήσεών του – Tesla, SpaceX, XAI Holdings, Neuralink και The Boring Co. – μαζί με την εργασία του στην Ουάσινγκτον.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Tesla δήλωσε στους επενδυτές τον Απρίλιο ότι σύντομα θα αφιέρωνε «πολύ περισσότερο» από τον χρόνο του στην αυτοκινητοβιομηχανία, στέλνοντας τις μετοχές της εταιρείας υψηλότερα. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο δισεκατομμυριούχος δήλωσε στο Bloomberg News σε συνέντευξή του ότι τώρα σχεδιάζει να μειώσει τις πολιτικές δαπάνες επειδή «νομίζω ότι έχω κάνει αρκετά».