Σε πρωταθλητή της ανάπτυξης της τελευταίας δεκαετίας στην Κύπρο αναδεικνύεται ο τομέας της Πληροφορικής και της Επικοινωνίας (ICT) με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, υπογραμμίζοντας την δυναμική που έχει αποκτήσει ο τομέας ως συνιστώσα του κυπριακού ΑΕΠ.
H ανοδική τάση του τομέα της πληροφορικής και της επικοινωνίας (ICT) αντανακλά την ολοένα και μεγαλύτερη διείσδυση της τεχνολογίας στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά και τις προσπάθειες της κυβέρνησης για προσέλκυση εταιρειών στην Κύπρο.
Ειδικότερα, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, τα οποία επεξεργάστηκε το ΚΥΠΕ, ο τομέας αυτός την τελευταία δεκαετία παρουσιάζει μέσο ρυθμό ανάπτυξης 15%, έχοντας στη δεύτερη θέση τις δραστηριότητες παροχής και υπηρεσιών εστίασης (τουρισμός) με 12,7% και τις διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (στον τομέα αυτό υπάρχουν και δραστηριότητες που επίσης σχετίζονται με τον τουρισμό) με μέσο ρυθμό ανάπτυξης σχεδόν 10%.
Πλέον, ο τομέας του ICT βρίσκεται στην τρίτη θέση της παραγωγής, με ποσοστό 9,6% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας το 2022 (προκαταρτικά στοιχεία) πίσω από το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 12,2%, που βρίσκεται στην πρώτη θέση, και ακολουθώντας κατά πόδας τις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες, που βρίσκονται στη δεύτερη θέση με 9,8% της συνολικής ακαθάριστης παραγωγής. Ενδεικτικά, το 2013 το μερίδιο του τομέα βρισκόταν μόλις στο 4,3% της συνολικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας, ενώ ο τομέας των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών δραστηριοτήτων βρισκόταν στην πρώτη θέση με 12%, κάτι που επίσης καταδεικνύει την διαφοροποίηση που έχει επιτευχθεί στην κυπριακή οικονομία μετά την κρίση του 2013.
Σε απόλυτους αριθμούς, η συνολική συνεισφορά (σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας) του τομέα το 2022 ανήλθε στα €2,33 δισεκατομμύρια, παρουσιάζοντας ποσοστιαία άνοδο 277% σε μια δεκαετία, με σταθερά μεγάλες αυξήσεις να καταγράφονται τα τελευταία τρία χρόνια, υποβοηθούμενες από τα κίνητρα που είχαν δοθεί στην δραστηριοποίηση των εταιρειών ICT στην Κύπρο.
Συναφώς, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων, Invest Cyprus, Μάριος Τανούσης, δήλωσε στο ΚΥΠΕ πως «η επιτυχία της Κύπρου να προσελκύσει σημαντικό αριθμό πολυεθνικών εταιρειών στο τομέα της τεχνολογίας προκύπτει από το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει ένα ελκυστικό πακέτο με κίνητρα που προωθήθηκε με συντονισμένο τρόπο από τον Invest Cyprus, τον ιδιωτικό τομέα, σε συνεννόηση με την κυβέρνηση».
Όπως ανέφερε, το πακέτο κινήτρων πλαισιώθηκε με την επιτυχή και αποτελεσματική λειτουργία της μονάδας διευκόλυνσης επιχειρήσεων (Business Facilitation Unit) του Υπουργείου Ενέργειας για γρήγορη διεκπεραίωση της διαδικασίας εγγραφής της εταιρείας, αλλά και της γρήγορης εξασφάλισης αδειών εργασίας για στελέχη της εταιρίας καθώς και άλλα σημαντικά βήματα που χρειάζονται για να λειτουργήσει η εταιρεία στην Κύπρο.
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Νησιώτης, Πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Εταιρειών Πληροφορικής (CITEA), ο οποίος αριθμεί 89 εταιρείες-μέλη, ανέφερε στο ΚΥΠΕ ότι δύο λόγοι οδήγησαν στην άνοδο του τομέα. Η προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας στην Κύπρο, ως αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας που ξεκίνησε πριν μερικά χρόνια μέσω του Invest Cyprus και δεύτερο ως αποτέλεσμα μιας γενικής ανάπτυξης στον κλάδο της τεχνολογίας παγκόσμια, καθώς οι εταιρείες τεχνολογίας «φιγουράρουν» στις κορυφαίες θέσεις στις λίστες των εταιρειών με τη μεγαλύτερη αξία. «Ειδικά μετά την πανδημία της Covid-19 , που θεωρείται ως κομβικό σημείο, αυτό άρχισε να καταγράφεται και στην Κύπρο», πρόσθεσε.
Επιπλέον ο κ. Νησιώτης βλέπει περαιτέρω δυναμική στον τομέα, λόγω και των επενδύσεων που έχει δεσμεύσει η κυβέρνηση για την ψηφιοποίηση μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και λόγω της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει αναδείξει την ψηφιοποίηση και την πράσινη μετάβαση ως τους δύο βασικούς πυλώνες σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Όσον αφορά τους τρόπους διατήρησης της δυναμικής του τομέα, ο κ. Τανούσης τόνισε πως είναι σημαντικό για τις διεθνείς εταιρείες τεχνολογίας αλλά και άλλες εταιρίες που επενδύουν στην Κύπρο να μπορούν να λειτουργούν σε ένα περιβάλλον αποδοτικό χωρίς πολυπλοκότητες και προσθέτει πως για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση και ο Invest Cyprus διοργανώνουν τις συζητήσεις Στρογγυλής Τραπέζης μεταξύ των Ξένων Επενδυτών και του Προέδρου της Δημοκρατίας με τους Υπουργούς και Υφυπουργούς.
«Μέσω αυτού του διαλόγου όπου οι ξένοι επενδυτές εκφράζουν τις προκλήσεις, τους προβληματισμούς και τις προτάσεις τους και λαμβάνουν σχόλια από τον Πρόεδρο και τους Υπουργούς και Υφυπουργούς, το επενδυτικό περιβάλλον της Κύπρου βελτιώνεται και ενισχύεται περαιτέρω συμβάλλοντας στην περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μέσω άμεσων ξένων επενδύσεων», πρόσθεσε.
Καταλήγοντας, ο κ. Τανούσης επεσήμανε πως η ψηφιοποίηση (digitalisαtion) είναι ένας σημαντικός οικονομικός μοχλός που συνδέεται και με τον τομέα της εκπαίδευσης, και που σίγουρα ενισχύει την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη.
Με τη σειρά του, ο κ. Νησιώτης τόνισε ότι το μομέντουμ για τον τομέα είναι καλό, για να προσθέσει ωστόσο ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί ένα εμπόδιο που υπάρχει και ειδικότερα η απουσία εγχώριου δυναμικού με τις αναγκαίες δεξιότητες. «Το προσωπικό που υπάρχει με τις αναγκαίες δεξιότητες δεν είναι αρκετό. Άρα πρέπει να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες σε βραχυπρόθεσμο με μακροπρόθεσμο επίπεδο», είπε.
Όπως είπε, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα αφορούν στην αναβάθμιση των ικανοτήτων και στην μετεκπαίδευση (up-skilling και re-skilling) ή εισαγωγή εργατικού δυναμικού από το εξωτερικό, με την μεσομακροπρόθεσμη πρόκληση να αφορά στην προώθηση του κλάδου στα σχολεία, για να ενισχυθούν οι ψηφιακές ικανότητες του πληθυσμού και το σημαντικότερο να αυξηθεί το ποσοστό των μαθητών που επιλέγουν είτε πληροφορική είτε θετικές επιστήμες.
«Αυτό πρέπει να ξεκινήσει σήμερα αλλά αποτελέσματα θα φανούν ύστερα από πέντε ή δέκα χρόνια. Όσον δεν ξεκινά αυτή η προσπάθεια τόσο περισσότερο θα καθυστερήσουν να φανούν τα αποτελέσματα», είπε.
Το Top 5 του κυπριακού ΑΕΠ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, το 2022 την πρώτη θέση στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, κατείχε το Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο με σχεδόν €3 δισ και ακολουθούσαν οι χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες με €2,40 δισ, η Πληροφορική και Επικοινωνία με €2,33 δισ. Στην τέταρτη θέση η Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας με €2,09 δισ με την πεντάδα να συμπληρώνεται από τον τομέα των Επαγγελματικών, επιστημονικών και τεχνικών δραστηριοτήτων με €2,07 δισ.