Στα ψηλά βρισκόταν το ποσοστό της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στη χώρα μας, ακόμα και πριν από την κρίση της πανδημίας, γεγονός που δεν μας επιτρέπει να επαναπαυόμαστε αφού ένας στους πέντε Κύπριους βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, 194,400 άτομα στη χώρα μας το 2019 βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Πιο συγκεκριμένα, 22,3% του πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά με διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας ή ζούσε σε νοικοκυριά με σοβαρή υλική στέρηση ή ζούσε σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλό δείκτη έντασης εργασίας. Οι γυναίκες βρίσκονταν σε πιο δύσκολη θέση από τους άντρες το 2019 αφού το ποσοστό τους σχετικά με τον κίνδυνο Φτώχειας και Κοινωνικού αποκλεισμού ανερχόταν στο 23,3% ενώ των ανδρών στο 21,2%.
Αξίζει, όμως, να αναφερθεί ότι τα αρνητικά αυτά ποσοστά όλο και χαμηλώνουν κάτι που καταδεικνύει ότι αφήνουμε πίσω μας τις εποχές μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση του 2013 αν και ακόμη δεν έχει προσμετρηθεί το 2020, χρονιά της μεγάλης πανδημίας του κορωνοϊού με όλα τα αρνητικά οικονομικά επακόλουθά της. Πάντως το 2019 ποσοστό της φτώχειας ήταν το χαμηλότερο από το 2008 και έπειτα.
Αναλυτικότερα, το 2019 το ποσοστό της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ανερχόταν στο 22,3% σημειώνοντας μικρή μείωση από το 2018 όπου και ήταν 23,9% αλλά και από το 2017 όπου και ήταν 25,2%.
Το 2016, το ποσοστό φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού βρισκόταν στο 27,7% ενώ το 2015 έφτασε στο ψηλότερο επίπεδο αγγίζοντας το 28,9% λόγω και της μεγάλης οικονομικής κρίσης που είχε ξεσπάσει δύο χρόνια προηγουμένως.
Το 2014 και το 2013 το ποσοστό της φτώχειας βρισκόταν στο 27,4% και στο 27,8% αντίστοιχα ενώ το 2012 το ποσοστό έφτανε το 27,1%. Το 2011 και το 2010 το ποσοστό της φτώχειας ήταν στο 24,6% και το 2009 στο 23,5%. Τέλος το 2008 το ποσοστό της φτώχειας ήταν πιο ψηλά από το 2019 και ανερχόταν στο 23,3%.
Αναφορικά, τώρα, με τις ηλικιακές ομάδες των ατόμων που βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας το 2019, το μεγαλύτερο μερίδιο βρισκόταν στους συνταξιούχους (65+) των οποίων το ποσοστό ανερχόταν σε 24,6% ενώ ακολουθούσε η ηλικιακή ομάδα των ανηλίκων (0-17 ετών) όπου το ποσοστό της φτώχειας ανερχόταν σε 16,7%. Στις ηλικίες 18-24 το ποσοστό ήταν 12%, στις ηλικίες 25-49 το ποσοστό ήταν 12,3% ενώ στις ηλικίες 50-64 το ποσοστό ήταν 11%.
Παράλληλα, σε σχέση με τα ποσοστά σοβαρής υλικής υστέρησης των ατόμων που στερούνται λόγω οικονομικών δυσκολιών τουλάχιστον τέσσερα από τα ακόλουθα αγαθά και υπηρεσίες: 1) καθυστέρηση στην αποπληρωμή πάγιων λογαριασμών (ρεύμα, νερό κ.λπ.), ενοίκιο ή δόσεις δανείων κύριας κατοικίας ή δόσεις άλλων δανείων, 2) οικονομική αδυναμία για πληρωμή μιας εβδομάδας διακοπών, 3) οικονομική αδυναμία στην αντιμετώπιση έκτακτων αλλά αναγκαίων δαπανών, 4) οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση, 5) οικονομική αδυναμία για διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη μέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης αξίας, 6) οικονομική αδυναμία να διαθέτουν αυτοκίνητο, 7) οικονομική αδυναμία να διαθέτουν τηλέφωνο, 8) οικονομική αδυναμία να διαθέτουν έγχρωμη τηλεόραση, 9) οικονομική αδυναμία να διαθέτουν πλυντήριο ρούχων τα ποσοστά φαίνεται να μειώνονται από το 2013 και έπειτα.
Συγκεκριμένα, το 2013 τα ποσοστά στην κατηγορία αυτή ήταν 16,1% ενώ το 2014 και το 2015 ήταν 15,3% και 15,4% αντίστοιχα. Το 2016, το 2017 και το 2018 τα ποσοστά ήταν 13,6%, 11,5% και 10,2% αντίστοιχα. Τέλος το 2019 ήταν 9,1%.
Την ίδια στιγμή, το ποσοστό των ατόμων που καθυστέρησαν στην αποπληρωμή της δόσης των δανείων τους ή του ενοικίου τους ή των πάγιων λογαριασμών τους φαίνεται επίσης να μειώνεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το 2013 μέχρι και το 2019.
Συγκεκριμένα, το 2013, το ποσοστό σε αυτήν την κατηγορία ανερχόταν σε 33,6% ενώ το 2014 και το 2015 ανερχόταν σε 34,2% και 31,6% αντίστοιχα. Το 2016, το 2017 και το 2018 το ποσοστό ανερχόταν σε 26,6%, 24,8% και 21,6%. Το 2019 το εν λόγω ποσοστό ήταν στο 17,6%.
Το ποσοστό των ατόμων παρατεταμένου κινδύνου φτώχειας, δηλαδή των ατόμων που το εισόδημα τους είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας φαίνεται επίσης να μειώνεται από το 2013 μέχρι και το 2019 αφού τη χρονιά της κρίσης ήταν 10% ενώ το 2019 ήταν 8,8%. Το 2014 και το 2015 ήταν 7,3% ενώ το 2016, το 2017 και το 2018 ήταν 7,6%, 6,6% και 7,1% αντίστοιχα.
Σε σχέση, τώρα, με το ποσοστό κινδύνου φτώχειας κατά κύρια δραστηριότητα το 2019, φαίνεται ότι για το 6,7% των εργαζομένων η φτώχια βρίσκεται προ των πυλών όπως επίσης και για το 24,8% των οικονομικά ανενεργών. Στην τελευταία κατηγορία (των μη εργαζομένων) οι άνεργοι που βρίσκονταν σε φτώχεια είχαν ποσοστό 35,7%, οι συνταξιούχοι 24,7% και οι άλλοι μη οικονομικά ενεργοί είχαν ποσοστό 20,9%.
Τέλος, το 2019 ακόμα και άτομα με ιδιόκτητη κατοικία (ποσοστό 12,5%) φαίνεται ότι βρίσκονταν στην ομάδα των ατόμων με κίνδυνο φτώχειας ενώ όσον αφορά στους ενοικιαστές που βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας τα ποσοστά ανέρχονταν σε 25,8%.