Την «παρτίδα» των ακινήτων φαίνεται να σώζουν τα διαμερίσματα στη χώρα μας σε αντίθεση με την αγορά οικιών οι οποίες και παρουσιάζουν μείωση. Την ίδια στιγμή, ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2020 κατέγραψε μικρή τριμηνιαία μείωση για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο.
Συγκεκριμένα, κατέγραψε τριμηνιαία μείωση 0,2% σε σχέση με μείωση 0,4% το τρίτο τρίμηνο του 2020, ενώ σε ετήσια βάση κατέγραψε επιβραδυνόμενη αύξηση 0,8% σε σχέση με 1,2% το προηγούμενο τρίμηνο.
Οι τιμές των οικιών κατέγραψαν μείωση 0,5% σε τριμηνιαία βάση σε αντίθεση με αύξηση 0,7% στις τιμές των διαμερισμάτων. Παρόμοια είναι και η εικόνα που παρουσιάζεται σε ετήσια βάση, αφού οι τιμές των οικιών μειώθηκαν οριακά κατά 0,1% ενώ οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 2,7% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. Η τάση που παρατηρείται στις τιμές ανά τύπο κατοικίας φαίνεται να δείχνει μία διαφοροποίηση στις προτιμήσεις αγοραστών και επενδυτών προς τα διαμερίσματα σε σχέση με τις οικίες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το κρατικό σχέδιο για επιδότηση του επιτοκίου στα στεγαστικά δάνεια φαίνεται να έχει στηρίξει τη ζήτηση ακινήτων από ντόπιους αγοραστές, ιδιαίτερα το 2020.
Τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί αλλαγή στις προτιμήσεις για φθηνότερα ή μικρότερα ακίνητα με αποτέλεσμα να παρατηρείται αυξημένη ζήτηση για διαμερίσματα σε σχέση με οικίες. Αυτό οδήγησε σε αυξημένη προσφορά, η οποία επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία αδειών οικοδομής για κατοικίες, όπου σημειώνεται μείωση στο εμβαδό και στην αξία των αδειών.
Παράλληλα, η τριμηνιαία αύξηση που παρατηρείται στις τιμές διαμερισμάτων στην επαρχία Λάρνακας πιθανόν να οφείλεται στην κινητικότητα που παρατηρείται από ξένους επενδυτές, μέσα στα πλαίσια του προγράμματος απόκτησης άδειας μετανάστευσης στην Κύπρο από τρίτες χώρες.
Αναλυτικότερα, για ολόκληρο το 2020 παρουσιάζεται επιβράδυνση του Δείκτη Τιμών Κατοικιών, ο οποίος αυξήθηκε κατά 1,5% σε σύγκριση με αύξηση 2,5% το 2019. Οι δείκτες τιμών διαμερισμάτων και οικιών κατέγραψαν αύξηση 3,5% και 0,7%, αντίστοιχα.
Η μεγαλύτερη ανθεκτικότητα των τιμών των διαμερισμάτων ενδεχομένως να οφείλεται στη διαφοροποίηση στις προτιμήσεις αγοραστών και επενδυτών προς τα διαμερίσματα παρά προς οικίες.
Λόγω του περιβάλλοντος χαμηλών επιτοκίων που διανύουμε, ο τομέας των ακινήτων ως μορφή επένδυσης, όπως για παράδειγμα η επένδυση σε διαμερίσματα προς ενοικίαση, εξακολουθεί να θεωρείται ότι προσφέρει μεγαλύτερες αποδόσεις από άλλες μορφές επενδύσεων ή και καταθέσεων.
Επίσης, τα διαμερίσματα είναι πιο προσιτά ως πρώτη κατοικία για νέα νοικοκυριά σε σχέση με τις οικίες. Παράλληλα, στήριξη στη ζήτηση για ακίνητα υπό το βάρος των επιπτώσεων της πανδημίας παρέχει το σχέδιο του κράτους για μερική επιδότηση του επιτοκίου στα στεγαστικά δάνεια.
Μεταβολές τιμών ανά επαρχία
Κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2020 ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών σε τριμηνιαία βάση σημείωσε μειώσεις στις επαρχίες της Λευκωσίας, Λεμεσού και Πάφου, ενώ οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν στη Λάρνακα και Αμμόχωστο. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία καταγράφηκε μείωση 0,4%, στη Λεμεσό 0,2% και στην Πάφο 0,4%. Αντίθετα στη Λάρνακα σημειώθηκε αύξηση της τάξης του 0,4% ενώ στην Αμμόχωστο 0,6%.
Όσον αφορά στις ετήσιες μεταβολές στους δείκτες τιμών κατοικιών ανά επαρχία, καταγράφηκε επιβραδυνόμενη αύξηση στις επαρχίες Λευκωσίας και Λεμεσού, κατά 0,6% και 1% αντίστοιχα σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019. Στην Πάφο παρουσιάστηκε μείωση κατά 0,6% ενώ στην Αμμόχωστο οι τιμές παρέμειναν σταθερές. Αντίθετα, στη Λάρνακα οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 1,8% σε ετήσια βάση σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2019, σε σύγκριση με την αύξηση κατά 1,6% που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο του 2020.
Τιμές οικιών
Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές των οικιών σημείωσαν μειώσεις ή σταθεροποίηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα μειώθηκαν κατά 1%, 0,4% και 0,1%, αντίστοιχα. Αντίθετα, στην Πάφο και την Αμμόχωστο οι τιμές των οικιών παρέμειναν σταθερές. Σε ετήσια βάση συνεχίζει η επιβράδυνση των τιμών. Στη Λεμεσό οι τιμές παρέμειναν σταθερές ενώ στη Λάρνακα αυξήθηκαν κατά 0,7% και στην Αμμόχωστο κατά 1,1%. Στις επαρχίες Λευκωσίας και Πάφου καταγράφηκαν μειώσεις κατά 0,3% και 0,8%, αντίστοιχα σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.
Τιμές διαμερισμάτων
Οι τιμές των διαμερισμάτων σε τριμηνιαία βάση κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες εκτός της Πάφου, όπου οι τιμές μειώθηκαν κατά 1,3%. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία αυξήθηκαν κατά 0,6%, στη Λεμεσό 0,7%, στη Λάρνακα 2,2% και στην Αμμόχωστο 1%.
Παρόμοια εικόνα επικρατεί και σε ετήσια βάση, όπου οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες με εξαίρεση την Πάφο όπου μειώθηκαν κατά 0,9%, σε σύγκριση με το τέταρτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Στην επαρχία Λεμεσού συνεχίζεται η επιβράδυνση, αφού καταγράφηκε αύξηση 3,5% σε σχέση με αύξηση 5% και 8,2% τα προηγούμενα δύο τρίμηνα. Στην επαρχία Λευκωσίας σημειώθηκε αύξηση 2,5%, στην Αμμόχωστο 0,6% σε σχέση με τη μείωση της τάξεως του 0,9% που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο. Στην επαρχία Λάρνακας σημειώθηκε σημαντική αύξηση και σε ετήσια βάση στις τιμές των διαμερισμάτων κατά 5,6% σε σχέση με την αύξηση 3% που καταγράφηκε το προηγούμενο τρίμηνο.
Οι αυξήσεις τιμών που καταγράφονται στην επαρχία Λάρνακας στα διαμερίσματα πιθανόν να οφείλονται στη ζήτηση ξένων επενδυτών μέσα στα πλαίσια του προγράμματος για απόκτηση άδειας μόνιμης διαμονής στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, η τάση αυτή φαίνεται να οφείλεται εν μέρει στην αγορά δεύτερης κατοικίας στην Κύπρο από ξένους επενδυτές, με την προτίμηση τους να στρέφεται κυρίως στην επαρχία Λάρνακας.
Παρόλη την αβεβαιότητα που επικρατεί στην αγορά ακινήτων από την πανδημία φαίνεται ότι οι τιμές των κατοικιών καταγράφουν σχετικά μικρές μειώσεις κατά το υπό εξέταση τρίμηνο. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη ζήτηση από ντόπιους αγοραστές και ιδιαίτερα στην επαρχία Λευκωσίας η οποία ιστορικά βασίζεται κυρίως στην αγορά εγχώριων αγοραστών. Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2020 οι αγοραπωλησίες ακινήτων από ντόπιους κατέγραψαν ετήσια αύξηση σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2019 είναι ενδεικτικό της στήριξης που παρέχει στον τομέα η ντόπια αγορά, δεδομένου ότι η ζήτηση από το εξωτερικό έχει περιορισθεί αρκετά λόγω της πανδημίας και των άλλων προαναφερθέντων λόγων.