Η βία ενάντια στις γυναίκες αποτελεί ποινικό αδίκημα το οποίο βασίζεται στις έμφυλες ανισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αστυνομίας Κύπρου, οι αναφορές για βία στην οικογένεια το τρέχον έτος ανέρχονται στις 1400, ενώ το 2019 έγιναν 1183 καταγγελίες και το 2018 έτυχαν χειρισμού 947 υποθέσεις.
Ωστόσο τα καταγεγραμμένα περιστατικά βίας στην οικογένεια δεν είναι ενδεικτική εικόνα της πραγματικότητας καθώς σύμφωνα τη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχει ένας μεγαλύτερος σκοτεινός αριθμός και αυτό διότι τα θύματα δεν καταγγέλλουν συχνά και με τόση ευκολία τα περιστατικά βίας.
Από την 1η Δεκεμβρίου, λειτούργησε το Σπίτι της Γυναίκας
Από την 1η Δεκεμβρίου, λειτούργησε το Σπίτι της Γυναίκας υπό τη διαχείριση του Συνδέσμου για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ).
Σύμφωνα με Υπουργική Απόφαση, τα Υπουργεία, Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, και Υγείας, αποτελούν την Ad hoc Υπουργική Επιτροπή που εποπτεύει/εγκρίνει τις εργασίες της Τεχνικής Επιτροπής της οποίας προεδρεύει η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια που είναι και ο Συντονιστής όλων των ενεργειών για την υλοποίηση του εν λόγω έργου.
Το Σπίτι της Γυναίκας θα λειτουργεί ως ένα διεπιστημονικό κέντρο, φιλικό προς τα θύματα βίας, όπου επαγγελματίες από διάφορες ειδικότητες και Κρατικοί Λειτουργοί όπως Κλινικοί Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, ειδικά εκπαιδευμένα μέλη της Αστυνομίας, κ.ά., θα εργάζονται κάτω από την ίδια στέγη/δομή με σκοπό την παροχή προστασίας και εξειδικευμένης στήριξης στα θύματα βίας και τις οικογένειές τους. Στο Σπίτι της Γυναίκας θα έχουν πρόσβαση όλες οι γυναίκες (και τα ανήλικα παιδιά τους) και κορίτσια (κάτω των 18 ετών) θύματα βίας, χωρίς καμία διάκριση, συμπεριλαμβανομένων γυναικών μεταναστριών ή προσφύγων ανεξαρτήτως της μεταναστευτικής ή προσφυγικής τους κατάστασης και ιδιότητας.
Μια αγκαλιά για τα θύματα βίας
Το Σπίτι της Γυναίκας θα παρέχει τις ακόλουθες υπηρεσίες σε ενήλικες γυναίκες και ανήλικα κορίτσια (κάτω των 18 ετών) θύματα βίας, καθώς και στα εξαρτώμενα τέκνα τους:
- Λήψη μέτρων (που αφορούν το θύμα αλλά και το δράστη) για την άμεση προστασία και ασφάλεια του θύματος.
- Άμεση/βραχεία ψυχολογική στήριξη και ενδεχόμενη παραπομπή στις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας (ΟΚΥπΥ)/ ΜΚΟ για μακροπρόθεσμη παρακολούθηση και θεραπεία.
- Κοινωνικο-οικονομική στήριξη (πρόσβαση σε επιδόματα, στέγαση, υπηρεσίες φροντίδας, παραπομπή σε υπηρεσίες επανένταξης στην αγορά εργασίας – π.χ. ΑνΑΔ, Γραφείο Εργασίας).
- Ιατρική εξέταση για σωματική και σεξουαλική κακοποίηση και ενδεχόμενη παραπομπή σε ειδικούς ιατρούς του ΓεΣΥ για μακροχρόνια θεραπεία και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στην περίπτωση σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκου θα γίνεται παραπομπή στο Σπίτι του Παιδιού.
- Λήψη κατάθεσης του θύματος, καθώς και οπτικογραφημένης κατάθεσης από την Αστυνομία σε συνεργασία με τους αρμόδιους τοπικούς Αστυνομικούς Σταθμούς και το ΤΑΕ.
- Υπηρεσίες παραπομπής ή/και συνοδείας – όποτε αυτό απαιτείται – σε χώρους φιλοξενίας, στην Αστυνομία, στο Δικαστήριο, σε Νοσοκομεία, Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας (ΟΚΥπΥ), στις ΥΚΕ, στην Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, σε φορείς στήριξης και προστασίας παιδιών κτλ.
- Νομικές υπηρεσίες (από τη Νομική Υπηρεσία, καθώς και ιδιώτες δικηγόρους).
Η διυπηρεσιακή διαχείριση (case co-management) αποτελεί το βασικό στοιχείο λειτουργίας του Σπιτιού της Γυναίκας όπου ουσιαστικά μετουσιώνει στην πράξη την προσέγγιση/φιλοσοφία “one stop shop”, σύμφωνα με την οποία όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες συστεγάζονται και συντονίζονται κάτω από την ίδια στέγη, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των περιπτώσεων.
Το μοντέλο λειτουργίας του
Η προσέγγιση του Σπιτιού της Γυναίκας βασίζεται στο μοντέλο Family Justice Centre, όπου το συμφέρον του παιδιού και το συμφέρον της μητέρας ταυτίζονται, αφού μητέρα και εξαρτώμενα, στις πλείστες περιπτώσεις, βιώνουν τον ίδιο βαθμό επικινδυνότητας της βίας. Το Σπίτι της Γυναίκας θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες ασφάλειας τόσο των γυναικών όσο και των παιδιών τους, παρέχοντας έτσι ολοκληρωμένες παρεμβάσεις με στόχο την ενδυνάμωση της μητέρας αλλά και τη διασφάλιση της σχέσης της με τα παιδιά της. Η μητέρα με τα εξαρτώμενα παιδιά της, θα λαμβάνουν τις αρχικές υπηρεσίες στο Σπίτι της Γυναίκας ώστε να αποφεύγεται ο διαχωρισμός τους και κατ΄ επέκταση να αποφεύγεται η περαιτέρω επαναθυματοποίησή τους. Επίσης, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης απαιτεί την παροχή εξειδικευμένης στήριξης σε παιδιά βάσει των αναγκών τους (άρθρα 22, 23 και 26). Γι’ αυτό και το Σπίτι της Γυναίκας προνοεί την παρουσία Συνηγόρου του Παιδιού (Child’s Advocate), ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για την διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού σε όλες τις διαδικασίες του Σπιτιού της Γυναίκας.
Σύμφωνα με την Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ζέτα Αιμιλιανίδου, έχει εξασφαλιστεί η παρουσία της Αστυνομίας στο Σπίτι της Γυναίκας σε συνεργασία με 11-μελές Κλιμάκιο, καθώς και την τοποθέτηση Λειτουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, όπως και Κλινικού Ψυχολόγου από τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας.