Δέκα χρόνια έστελλε τις μέλισσές του ο Ονήσιλος/ να μας κεντρίσουν/ να μας ξυπνήσουν/ να μας φέρουν ένα μήνυμα.
Δέκα χιλιάδες μέλισσες έστειλε ο Ονήσιλος/ κι όλες ψοφήσανε απάνω στο παχύ μας δέρμα/ χωρίς τίποτα να νιώσουμε. (Παντελής Μηχανικός)
57 χρόνια ολοκληρώνονται φέτος από το έγκλημα της Τουρκίας στην Τηλλυρία. 57 ολόκληρα χρόνια από τα πρώτα μηνύματα που μας έστειλε η Τουρκία για το τι θα επακολουθούσε…
8 Αυγούστου 1964, 10 χρόνια πριν την τουρκική εισβολή, τουρκικά αεροπλάνα άρχισαν να βομβαρδίζουν κατοικημένες περιοχές στην Τηλλυρία χωρίς να διστάσουν να πλήξουν ακόμη και με βόμβες ναπάλμ το νοσοκομείο του Παχύαμμου.
Σήμερα, άλλη μια μέρα μνήμης για τους ηρωικά πεσόντες Έλληνες της Κύπρου στα αιματοβαμμένα χώματα της Τηλλυρίας όπου και θυσιάστηκαν 60 Ελλαδίτες και Ελληνοκύπριοι της νεοσύστατης τότε Εθνικής Φρουράς, μαζί με εθελοντές που επιχείρησαν την απόκρουση της τουρκικής επιδρομής του Αυγούστου του 1964.
Στον θύλακα Κοκκίνων-Μανσούρας οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, με 800 εκπαιδευμένους και πλήρως εξοπλισμένους των μονάδων της ΤΜΤ, ετοίμασαν προγεφύρωμα για την αποβίβαση συντάγματος πεζικού, με άρματα και πυροβολικό.
Τα σχέδια της Τουρκίας, όμως, ανατράπηκαν από τους νεοσύλλεκτους των νεοσύστατων μονάδων της 31 Μοίρας Καταδρομών, του 206 και του 216 Ταγμάτων Πεζικού, του 83ου και του 85ου Λόχων του 8ου Τακτικού Συγκροτήματος Πάφου, τον Λόχο Εθνοφρουράς του Κάτω Πύργου και του Παχυάμμου καθώς και την ηρωική ακταιωρό «Φαέθων» του Ναυτικού της Εθνικής Φρουράς.
Όλα ξεκίνησαν όταν το Σάββατο 8 και την Κυριακή 9 Αυγούστου 1964, τουρκικά πολεμικά αεροπλάνα βομβάρδισαν, πολυβόλησαν και έκαψαν, με βόμβες ναπάλμ, στόχους και αμάχους σε Παχύαμμο, Πύργο, Πωμό, Πόλη Χρυσοχούς, Λίμνη, Πηγαίνεια, Ξερό.
Στόχος της Τουρκίας, ήταν να επιτύχει στην Τηλλυρία το 1964 την ό,τι της επέτρεψε μετά από 10 χρόνια το προδοτικό πραξικόπημα της χούντας: την αποβίβαση των τουρκικών στρατευμάτων.
Στόχος των Τούρκων ήταν να ωθήσουν τους τουρκοκύπριους σε ένοπλη σύρραξη με τους ελληνοκύπριους. Η αρχή έγινε με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 1963, όπου οι τουρκοκύπριοι κάτω από τις οδηγίες της Τουρκίας αποσύρθηκαν από τις δομές του νεοσύστατου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας, με αφορμή τη πρόταση του Μακαρίου για αλλαγή 13 σημείων του δοτού Συντάγματος της Ζυρίχης.
Με τους βομβαρδισμούς του Αυγούστου του 1964 δημιουργήθηκαν τουρκικοί θύλακες στα χωριά Κόκκινα και Μανσούρα, κάτι που επέτρεπε την μεταφορά στρατιωτικού υλικού και προσωπικού διά θαλάσσης. Ήταν το πρώτο μήνυμα για την εισβολή του 1974.
Οι ήρωες, όμως, της Τηλλυρίας ανέτρεψαν την τουρκική επιδρομή, ενώ η Τουρκία χρειάστηκε άλλα δέκα χρόνια για να επιτύχει τη διχοτόμηση της νήσου.