Τομείς της επαγγελματικής κατηγορίας STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική, μαθηματικά), αλλά και εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη ανήκουν στα επαγγέλματα που η ζήτησή τους θα αυξηθεί σημαντικά την επόμενη δεκαετία στην Ευρώπη. Αντίθετα υπάρχει μείωση σε υποστηρικτικές θέσεις γραφείου και παραγωγής, ενώ προβλέπεται και μείωση του εργατικού δυναμικού λόγω γήρανσης.
Αυτό καταδεικνύει έρευνα που εκπονήθηκε από το Cyprus International Institute of Management (CIIM) μετά από πρωτοβουλία του Ευρωβουλευτή ΔΗΣΥ & ΕΛΚ Λουκά Φουρλά.
Την έρευνα με τίτλο «Εργασιακά δεδομένα τα επόμενα δέκα χρόνια, επιπτώσεις λόγω Covid-19 αλλά και προοπτικές», παρουσίασε ο Παναγιώτης Ιακωβίδης, Καθηγητής Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας του CIIM, σε εκδήλωση στη Λευκωσία, στην παρουσία του Προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού Αβέρωφ Νεοφύτου, της Υπουργού Εργασίας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτας Αιμιλιανίδου και εκλεκτών καλεσμένων.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Έρευνας, 24 εκατομμύρια θέσεις εργασίας βρίσκονται σε κίνδυνο εξαφάνισης λόγω των αυτοματισμών αλλά και της πανδημίας του κορονοϊού. Αρκετές από τις θέσεις εργασίας δύναται να απαιτούν υψηλότερο επίπεδο δεξιοτήτων το 2030, ενώ περίπου 21 εκατομμύρια εργαζόμενοι ίσως χρειαστεί να μετακινηθούν από τα πτωτικά επαγγέλματα στα αυξανόμενα επαγγέλματα.
Οι νέοι πρέπει να εκπαιδευτούν σε επαγγέλματα με τα εξής χαρακτηριστικά:
• Έντονα επαγγελματικά προσόντα συνδυασμένα με τα ακαδημαϊκά
• Απαραίτητη η χρήση των νέων τεχνολογιών
• Προτίμηση σε επαγγέλματα που μπορούν να διεκπεραιωθούν εξ αποστάσεως
• Επαγγέλματα που ακολουθούν διεθνή πρότυπα και διαδικασίες και
• Επένδυση σε τεχνικές και διαπροσωπικές δεξιότητες
Αξίζει να αναφερθεί ότι η αυτοματοποίηση και η χρήση τεχνολογίας «καταστρέφουν» τα επαγγέλματα που έχουν ως βάση την προσωπική επαφή και την επικοινωνία. Οι εργαζόμενοι στο εγγύς μέλλον αλλά και πιο μακροπρόθεσμα θα «επιβιώνουν» στην αγορά εργασίας έχοντας δεξιότητες εις βάθους εξειδίκευσης σε πολύ συγκεκριμένους τομείς και εργασίες.
Η παγκόσμια οικονομία κινείται ραγδαία προς μια έντονη μετάβαση από το μοντέλο εργοδότησης υπαλλήλων σε μια οικονομία εξειδικευμένων αυτοτελώς εργαζομένων.
Σε τοποθέτησή του στην εκδήλωση ο Ευρωβουλευτής Λουκάς Φουρλάς, τόνισε ότι τα ευρήματα της έρευνας είναι πολύ σημαντικά, ώστε να κατανοήσουμε πως διαμορφώνεται το εργασιακό πεδίο. «Ως μέλος της Επιτροπής Εργασίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μας απασχολεί έντονα το μέλλον των παιδιών μας, ιδιαίτερα και μετά από την πανδημία, η οποία στοίχισε πολλές θέσεις εργασίας». Το χαρακτήρισε ως ένα εργαλείο που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλοι, ώστε να γνωρίζουμε πως διαμορφώνεται η Εργασία. «Με τη συγκεκριμένη έρευνα μπορούμε να δώσουμε κατευθυντήριες γραμμές στα παιδιά μας», κατέληξε στην τοποθέτησή του.
Από την πλευρά της η Υπουργός Εργασίας συνεχάρη τον Ευρωβουλευτή για αυτή την πρωτοβουλία, τονίζοντας πως είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως εξελίσσεται η αγορά εργασίας τα επόμενα χρόνια.
Με την παγκοσμιοποίηση, την τεχνητή νοημοσύνη και την ηλεκτρονική διεκπεραίωση θα διαμορφωθεί η αγορά τα επόμενα χρόνια, σημείωσε, λέγοντας πως τα τελευταία χρόνια και μετά την πανδημία έχουν χαθεί εκατομμύρια θέσεις εργασίας και έχουν αντικατασταθεί με άλλες πιο εξειδικευμένες. «Στόχος μας, μέσω και της ΑΝΑΔ, ο επαγγελματικός προσανατολισμός και οι εξειδικευμένες δεξιότητες στη νέα μορφή εργασίας», είπε.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα υπόλοιπα στοιχεία που βρίσκονται στην Έρευνα:
Πράσινη Οικονομία
Η Πράσινη Οικονομία στην Κύπρο αποτελείται από 30 τομείς οικονομικής δραστηριότητας και 60 επαγγέλματα τα οποία έχουν ταξινομηθεί σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με το βαθμό συμμετοχής τους.
Ο μεγαλύτερος με αισθητή διαφορά αριθμός απασχολούμενων στους πράσινους τομείς θα εργοδοτείται στον τομέα των Επαγγελματικών, Επιστημονικών και Τεχνικών δραστηριοτήτων με τον αριθμό τους να παρουσιάζει μεγάλη αύξηση. Πάνω από ένας στους τρεις απασχολούμενους της πράσινης οικονομίας θα εργοδοτείται στον τομέα αυτό, παρουσιάζοντας επίσης και τις μεγαλύτερες με διαφορά, ετήσιες συνολικές ανάγκες απασχόλησης με 5,2% κατά την περίοδο 2017-2027.
Δεύτερος σε μέγεθος πράσινος τομέας, παρουσιάζοντας επίσης αυξητική τάση είναι οι Κατασκευές. Ο τομέας ανακάμπτει σταδιακά με αποτέλεσμα ένας στους πέντε απασχολούμενους της πράσινης οικονομίας να εργοδοτείται στον τομέα αυτό, ενώ οι ετήσιες συνολικές ανάγκες απασχόλησής του θα ανέλθουν σε ποσοστό 3,5%.
Ανακατατάξεις
Η οικονομία και η αγορά εργασίας παρουσιάζουν σημαντικές αλλαγές λόγω των οικονομικών συνθηκών και ανακατατάξεων την τελευταία δεκαετία, της επιτάχυνσης της τεχνολογικής ανάπτυξης, της ανάγκης εις βάθους εξειδίκευσης (κυρίως τεχνικής και επιστημονικής) αλλά και λόγω της πανδημίας του κορονοϊού με την επιτάχυνση της εξ’ αποστάσεως εργασίας.
Αυτά έχουν ουσιαστική συμβολή στον προγραμματισμό και την υλοποίηση δραστηριοτήτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η εκπαίδευση κάνει μια έντονη στροφή από την ευρεία ακαδημαϊκή προς την εξειδικευμένη επαγγελματική κατάρτιση.
Προβλεπόμενες Διαφοροποιήσεις
Η ταχύτητα και το εύρος διείσδυσης της σύγχρονης τεχνολογίας, της πληροφορικής επικοινωνιών και της ρομποτικής στην οικονομία, θα αναδιαρθρώσει το είδος και τη σύνθεση των επαγγελμάτων, καθώς και των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων.
Η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη προσαρμογής σε νέες συνθήκες εργασίας που επιταχύνει, ενισχύει και σύντομα θα αμείβει καλύτερα τους επαγγελματίες που μπορούν να διεκπεραιώσουν τις εργασίες τους χωρίς να απαιτείται η φυσική τους παρουσία.
Τα επαγγέλματα του μέλλοντος που θα επιτρέπουν στους νέους να αμείβονται σε υψηλά επίπεδα και να βρίσκουν εύκολα θέσεις εργασίας είναι αυτά που θα έχουν εξειδικευμένες γνώσεις, θα συνδέονται άμεσα με τη χρήση νέων τεχνολογιών αλλά και αυτά που όσο το δυνατό περισσότερο θα μπορούν να διεκπεραιώνονται εξ αποστάσεως. Όλοι οι οργανισμοί σε διεθνές επίπεδο εκτίμησαν τη σημασία εκτέλεσης εργασιών, χωρίς φυσική παρουσία και από την αρχή του κορονοϊού αναζητούν συνεργάτες σε όλο τον κόσμο χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς.