Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού*
Η ήδη επιβαρυμένη περιοχή της Μέσης Ανατολής βρίσκεται πλέον ενώπιον μιας τραγικών διαστάσεων σύρραξης η οποία αν δεν αποκλιμακωθεί θα οδηγήσει σε μια πολεμική διαμάχη άνευ ή αντίστοιχων προηγούμενων, με κύριες επιπτώσεις στον άμαχο πληθυσμό αλλά και σε ένα ευρύτερο γεωπολιτικό επίπεδο. Οι μαζικότατες εκτοξεύσεις πυραύλων από την Χαμάς εναντίον του Ισραήλ και η αντίδραση του Ισραήλ καθιστούν τις όλες εξελίξεις επίφοβες ως προς την περαιτέρω κλιμάκωση της νέας κρίσης στην περιοχή που ενδεχομένως να έχουν ασύμμετρες συνέπειες στην εύθραυστη περιοχή της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το Μεσανατολικό είναι το πλέον πολύχρονο ζήτημα που υπάρχει σε επίπεδο διεθνούς δικαίου και οι διάφορες του εκφάνσεις έχουν οδηγήσει σε αιματηρές συγκρούσεις στο παρελθόν, εμπλοκή άλλων κρατών που βρίσκονται στην περιφέρεια, ανάμειξη των μεγάλων δυνάμεων και ενασχόληση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από τις απαρχές του προβλήματος.
Η ιστορία του Μεσανατολικού βρίθει αιματηρών συρράξεων αλλά και διαφορετικών αφηγημάτων. Αυτά τα αφηγήματα επηρέασαν και επηρεάζουν την γεωπολιτική αντιμετώπιση του ζητήματος, στην οποία εντάσσονται νομικά, πολιτικά και εθνικά, μεταξύ άλλων, επιχειρημάτων. Σε διεθνές επίπεδο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι κανόνες του διεθνούς δικαίου που αφορούν στο δίκαιο των ενόπλων συρράξεων και αφορούν προφανώς και τις δυο πλευρές (αρχές αναλογικότητας, αναγκαιότητας, προστασία του άμαχου πληθυσμού κ.ο.κ.) αλλά και την ευθύνη των μη-κρατικών παραγόντων, όπως είναι στην προκείμενη η Χαμάς. Σε πολιτικό επίπεδο θα πρέπει να αναλογιστούμε τα εσωτερικά ζητήματα που υπάρχουν στις δυο πλευρές και αφορούν ζητήματα εσωτερικής φύσης που επηρεάζουν, όμως, τις δράσεις των δυο πλευρών. Σε εθνικό επίπεδο, υπάρχει η δράση τρίτων που στηρίζεται με τον ένα ή άλλο τρόπο σε ανάγνωση της γεωπολιτικής σημασίας της σύρραξης και εξυπηρέτηση εθνικών ζητημάτων τρίτων σε συνάρτηση με τα πιο πάνω, ειδικά όσον αφορά στην υπεράσπιση της μιας ή της άλλης πλευράς.
Σε αυτό το χρονικό σημείο εκτράχυνσης της κατάστασης στην περιοχή, στόχος πρέπει να είναι ο άμεσος τερματισμός των συρράξεων και η διασφάλιση προστασίας των άμαχων πληθυσμών. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να εμπλακεί άμεσα για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων ενώ η διπλωματία θα πρέπει να αναδειχθεί ως καθοριστικός παράγοντας στην διαδικασία αποκλιμάκωσης της κρίσης, που αν συνεχιστεί θα εκτροχιάσει ενδεχομένως την ήδη βεβαρυμένη κατάσταση στην περιοχή. Σε αυτές τις προσπάθειες πρέπει όλοι μας να συντρέξουμε, χωρίς δογματισμούς. Αλλιώς οι συνέπειες για την γεωπολιτική της περιοχής στην οποία και εμείς βρισκόμαστε θα είναι τραγικές και έτι οι τραγικότερες οι απώλειες ανθρώπινων ζωών.
*Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.