Ο 33χρονος Αλεξάντερ έμαθε για την απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν να κηρύξει μερική επιστράτευση στη Ρωσία για να ενισχύσει τις δυνάμεις στον πόλεμο της Ουκρανίας από τηλεφώνημα της ανήσυχης γυναίκας του. «Σάσα, μπορεί να πάρουν κι εσένα» του είπε η σύζυγός του λίγη ώρα αφότου έφτασε στο γραφείο του στο κέντρο της Μόσχας.
Παρόλο που ο Αλεξάντερ υπηρέτησε στο στρατό ως κληρωτός πριν από περίπου 15 χρόνια, δεν βρέθηκε ποτέ σε πεδίο μάχης. Για τον λόγο αυτό, βρίσκεται σχετικά χαμηλά στη σειρά για επιστράτευση, την πρώτη που πραγματοποιείται στη Ρωσία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επισημαίνει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Guardian. Παρ’ όλα αυτά, όπως και πολλοί άλλοι, ανησυχεί ότι μπορεί να λάβει την «παβετσκα», δηλ. το χαρτί της επιστράτευσής του, και να σταλεί στο μέτωπο.
«Προτιμώ να φύγω παρά να πολεμήσω σε αυτό τον πόλεμο», είπε o 33χρονος σε μια σύντομη συνέντευξη στην Guardian μέσω μιας εφαρμογής messenger. «Αν με καλέσουν, τότε θα ήθελα να φύγω [από τη χώρα]». Ωστόσο, εξαιτίας της νέας νομοθεσίας στη Ρωσία που ποινικοποιεί την λιποταξία, όπως εξήγησε, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με ποινή κάθειρξης 10 ετών – ή και περισσότερων – αν το σκάσει. Αυτή η επιλογή «είναι αδύνατη», είπε, συμπληρώνοντας ότι πιθανότατα θα «πρέπει να πάει» στο στρατό, αν και θα βάλει τα δυνατά του να το αποφύγει.
«Ο πόλεμος χτυπάει την πόρτα του σπιτιού τους»
Εκατομμύρια Ρώσοι ξύπνησαν την Τετάρτη και συνειδητοποίησαν ότι υπάρχει περίπτωση να κληθούν να συμμετάσχουν στον πόλεμο της χώρας και στην κατοχή των ουκρανικών εδαφών. Για σχεδόν επτά μήνες, πολλοί Ρώσοι προσπάθησαν απλώς να αγνοήσουν την εισβολή στην Ουκρανία. Τώρα, για πολλές οικογένειες, ο πόλεμος χτυπάει την πόρτα του σπιτιού τους. «Αυτό είναι που φοβόμασταν όλοι όταν ξεκίνησε ο πόλεμος», δήλωσε μια μητέρα, που πιστεύει ότι ο γιος της θα μπορούσε να επιστρατευτεί.Υπάρχουν φυσικά και κάποιοι που δηλώνουν έτοιμοι να πολεμήσουν. Ένας άνδρας γύρω στα 30 με στρατιωτική εμπειρία δήλωσε στην εφημερίδα ότι θεωρεί πατριωτικό του καθήκον να πάει στο στρατό αν τον καλέσουν. «Θέλω να στηρίξω την πατρίδα μου», είπε.Μέχρι στιγμής, η Ρωσία δεν έχει κλείσει τα σύνορα για να αποτρέψει την έξοδο νεαρών ανδρών που αποφεύγουν την επιστράτευση, πολλοί πιστεύουν όμως ότι μια τέτοια κίνηση δεν θα αργήσει πολύ. Βίντεο που κυκλοφορούν στα social media δείχνουν ουρές από αυτοκίνητα στα ρωσικά σύνορα με τη Γεωργία. Η κυκλοφορία των οχημάτων που φτάνουν στα ανατολικά σύνορα της Φινλανδίας με τη Ρωσία αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας, ανακοίνωσε νωρίς σήμερα το πρωί η φινλανδική συνοριοφυλακή, προσθέτοντας ωστόσο ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο. Συνολικά 4.824 Ρώσοι έφτασαν στην Φινλανδία μέσω των ανατολικών συνόρων χθες, σημειώνοντας αύξηση από τους 3.133 που ήταν πριν από μια εβδομάδα. Η συνοριοφρουρά βρίσκεται σε ετοιμότητα σε εννέα σημεία ελέγχου, σημείωσε εξάλλου ο ίδιος στις δηλώσεις που έκανε στο Reuters.Σύμφωνα με την Guardian, οι Ρώσοι που «αποδρούν» από τη χώρα αεροπορικώς έχουν αγοράσει εισιτήρια για χώρες όπως η Τουρκία και η Αρμενία, όπου μπορούν να ταξιδέψουν χωρίς βίζα. Ωστόσο, μεμονωμένα εισιτήρια για τις χώρες αυτές δεν είναι διαθέσιμα μέχρι αυτό το Σαββατοκύριακο, και ακόμη και τότε το κόστος τους μπορεί να ξεπερνά τα 3.000 δολάρια. Η Aviasales, ένας δημοφιλής ιστότοπος αεροπορικών εισιτηρίων, προσφέρει ακόμα και την επιλογή προορισμού «όπου μπορώ να πάω». Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν κλείσει τα χερσαία σύνορά τους για τους Ρώσους, κάτι που περιορίζει ακόμα περισσότερο τις επιλογές διαφυγής. Επιπλέον, ακόμη και οι Ρώσοι που θα καταφέρουν να φύγουν κινδυνεύουν να διωχθούν για λιποταξία εάν επιστρατευθούν και δεν επιστρέψουν.
Όπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα, η παράδοση των χαρτιών επιστράτευσης έχει ήδη ξεκινήσει. Την ίδια στιγμή, Ρώσοι πολίτες που αντιτίθενται στον πόλεμο κατεβαίνουν στους δρόμους για να διαδηλώσουν, με πάνω από 1000 συλλήψεις να σημειώνονται μέσα σε διάστημα μερικών ωρών από το διάγγελμα του Πούτιν, σε διάφορες ρωσικές πόλεις. Παρόλο που οι κινητοποιήσεις δεν είναι ακόμη πολύ μεγάλες σε μέγεθος, η οργή της συγκεκριμένης μερίδας των πολιτών είναι έκδηλη: «Δεν θέλω να πεθάνω για τον Πούτιν και για εσάς!» φώναξε ένας άνδρας που συνελήφθη σε μια διαμαρτυρία στο Νοβοσιμπίρσκ.
«Όλοι φοβούνται. Είμαι υπέρ της ειρήνης και δεν θέλω να χρειαστεί να πυροβολήσω. Αλλά είναι πολύ επικίνδυνο να βγω κανείς έξω τώρα, διαφορετικά θα είχε πολύ περισσότερο κόσμο», είπε ένας διαδηλωτής στην Αγία Πετρούπολη, ο φοιτητής Βασίλι Φεντόροφ, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο. Ο 60χρονος Αλεξέι Ζαβάρσκι εξέφρασε τη θλίψη του για την άμεση επέμβαση της αστυνομίας στις συγκεντρώσεις. «Ήρθα να συμμετάσχω, αλλά φαίνεται ότι έχουν ήδη συλλάβει τους περισσότερους», είπε, πριν προσθέσει: «Δεν ξέρω πού οδηγούμαστε, αυτό το καθεστώς έχει υπογράψει τη θανατική του ποινή, καταστρέφει τη νεολαία». «Γιατί να υπηρετείτε τον Πούτιν; Έναν άνθρωπο που κάθεται στον θρόνο του είκοσι χρόνια!» φώναξε ένας άλλος διαδηλωτής προς την κατεύθυνση των αστυνομικών δυνάμεων. «Φοβάμαι για τον εαυτό μου, για τον αδερφό μου, που είναι 25 ετών και έχει κάνει τη στρατιωτική του θητεία. Μπορεί να κληθεί», τόνισε η Οκσάνα Σιντορένκο, φοιτήτρια. «Γιατί αποφασίζουν άλλοι για το μέλλον μου;», διερωτήθηκε.
Μια λέξη που χρησιμοποιούν εκτενώς οι Ρώσοι που αντιτίθενται στον πόλεμο για την επιστράτευση του Πούτιν είναι το «μογκιλιζάτσια», που ουσιαστικά «παντρεύει» το «μομπιλιζάτσια» («επιστράτευση» στα ρωσικά) με τη λέξη «μογκιλα» που σημαίνει τάφος. «Ξέρουμε ότι είναι πολύ πιο επικίνδυνα εκεί από ό,τι λένε», δήλωσε ο Αλεξάντερ. «Διαφορετικά, γιατί θα χρειαζόταν η επιστράτευση;».