Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ επαναβεβαίωσαν τον στόχο να εντείνουν τη συνεργασία τους σε τομείς όπως η ενέργεια, η ασφάλεια, η άμυνα, η ακαδημαϊκή κοινότητα και διασπορά, δήλωσε ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης μετά το πέρας της 9ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κύπρου-Ελλάδας – Ισραήλ, με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό να προαναγγέλλει αποφάσεις για εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, το αργότερο εντός των επόμενων έξι μηνών.
Παράλληλα, σε κοινές τους δηλώσεις μετά από την Τριμερή στο Προεδρικό Μέγαρο, οι τρεις ηγέτες, ο ΠτΔ Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου, επιβεβαίωσαν ότι εξετάζεται η επέκταση του θεσμού των συναντήσεων «3+1» με τη συμμετοχή της Ινδίας. Όπως ανακοινώθηκε, η επόμενη Τριμερής Σύνοδος Κορυφής θα πραγματοποιηθεί σε ένα χρόνο είτε στην Ελλάδα είτε στο Ισραήλ.
Ισχυρή η δέσμευση για 3+1, στο κάδρο και η Ινδία
Στις δηλώσεις του μετά από τη συνάντηση, ο οικοδεσπότης της Τριμερούς, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας μέσω μεταφραστή, αναφέρθηκε στον τομέα της ενέργειας, για να τονίσει πως «συμφωνήσαμε ότι το φυσικό αέριο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν πρωταρχικό πυλώνα συνεργασίας στην περιοχή ιδίως υπό το φως των πρόσφατων των γεωπολιτικών εξελίξεων και της ενεργειακής ανασφάλειας που υπαγορεύουν την ανάγκη για ενεργειακή διαφοροποίηση και αυξημένη διασυνδεσιμότητα».
O Πρόεδρος είπε ότι με τους ηγέτες Ισραήλ και Ελλάδας επιβεβαίωσαν την ισχυρή δέσμευσή τους στο σχήμα 3+1 με τις ΗΠΑ και συμφώνησαν για την αξία της συνεργασίας αυτής με συγκεκριμένα αποτελέσματα και με άλλες χώρες «και μιλήσαμε συγκεκριμένα για την Ινδία».
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε επίσης ότι συζήτησαν επίσης τρόπους για αξιοποίηση της δυναμικής που επιτεύχθηκε από τις ρηξικέλευθες συμφωνίες του Αβραάμ και εντόπισαν ευκαιρίες που προκύπτουν από περιφερειακές πολυμερείς πλατφόρμες, που έχουν τεράστιες δυνατότητες για την επέκταση της ριζικής και περιφερειακής ολοκλήρωσης.
Ανέφερε εξάλλου ότι είχε την ευκαιρία να ενημερώσει τους Πρωθυπουργούς για τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό και για τις πρωτοβουλίες και τις προσπάθειές του για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις για μια συνολική διευθέτηση, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ και ευχαρίστησε τους δύο ηγέτες, για την αμέριστη υποστήριξή τους.
«Σήμερα επαναλάβαμε επίσης ότι η συνεργασία μας δεν είναι αποκλειστική ούτε στρέφεται εναντίον οποιασδήποτε τρίτης χώρας. Αντίθετα, είναι ανοιχτή σε άλλα μέρη με ίδιες με τις δικές μας αξίες για προηγμένες συνέργειες που βασίζονται σε κοινές αξίες προς όφελος των χωρών μας και των λαών μας», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε εξάλλου ότι αντάλλαξαν επίσης απόψεις για τις συνεχιζόμενες περιφερειακές προκλήσεις και οι τρεις επιβεβαίωσαν την σημασία του συνεχούς συντονισμού για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πολλαπλότητας των απειλών, συμπεριλαμβανομένου του αντισημιτισμού και της τρομοκρατίας. Αναφορά έγινε και στην πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στο Ισραήλ, την οποία και οι τρεις καταδίκασαν με τον πιο έντονο τρόπο και διαβίβασαν στον Πρωθυπουργό της χώρας της αλληλεγγύη τους.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στη συνεργασία στη διάρκεια των πυρκαγιών στις τρεις χώρες και τόνισε ότι υπήρξε αλληλοβοήθεια σε χρόνο μηδέν και με όλα τα μέσα, λέγοντας ότι «είμαστε πολύ ευγνώμονες που είχαμε τις ισραηλινές και τις ελληνικές δυνάμεις δίπλα μας σε τέτοιες δύσκολες στιγμές».
Είπε ότι πρόκειται αναμφίβολα για μια δυναμική στρατηγική συμμαχία εταίρων με κοινές δημοκρατικές αξίες και κοινούς στόχους, «που επενδύει στο κοινό μας όραμα για σταθερότητα, ευημερία και ασφάλεια στην περιοχή μας, και πέρα από αυτήν».
Ανέφερε εξάλλου ότι κατά τις συζητήσεις εξέτασαν την πρόοδο που σημειώθηκε σε πολλούς τομείς συνεργασίας που αναπτύσσονται όλα αυτά τα χρόνια και επιβεβαιώθηκε ο στόχος να ενταθεί αυτή η συνεργασία σε τομείς όπως η ενέργεια, η ασφάλεια, η άμυνα, η οικονομία, καθώς και στον ακαδημαϊκό τομέα και σε θέματα διασποράς.
Κοινή δήλωση Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, ανησυχία για Πύλα
Οι τρεις ηγέτες υιοθέτησαν κοινή δήλωση μετά την τριμερή στην οποία μεταξύ άλλων εκφράζουν σοβαρή ανησυχία για τις πρόσφατες ενέργειες στην ουδέτερη ζώνη κοντά στην Πύλα και λαμβάνουν υπόψη τη δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας της 21ης Αυγούστου. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισαν την ανάγκη να αποφευχθούν περαιτέρω μονομερείς ή κλιμακωτές ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την ένταση και να βλάψουν τις προοπτικές διευθέτησης.
Συμφωνήσαν επίσης ότι μια διευθέτηση που θα επανενώσει το νησί, με βάση τον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των Κυπρίων, δεν θα ωφελήσει μόνο τον λαό της Κύπρου στο σύνολό του, αλλά και θα συμβάλει σημαντικά στην ειρήνη και τη σταθερότητα στη περιοχή.
Συμφώνησαν εξάλλου ότι ο ενεργειακός τομέας, και ειδικότερα, το φυσικό αέριο, η ηλεκτρική ενέργεια και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποτελούν στέρεο θεμέλιο για συνεργασία στην περιοχή, με βάση το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας και του σεβασμού όλων των κρατών να ασκούν τα δικαιώματά τους της αντίστοιχης ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας τους.
Τόνισαν και τη σημασία της περαιτέρω προώθησης ενεργειακών συνεργειών με χώρες που έχουν τις ίδιες αξίες, συμπεριλαμβανομένου του EMGF (East Mediterranean Gas Forum) και περιφερειακών έργων, όπως οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις, ο EuroAsia Interconnector, και πιθανοί αγωγοί φυσικού αερίου/υδρογόνου.
Υπό το φως των πρόσφατων πυρκαγιών στην Ελλάδα και την Κύπρο, λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη βοήθεια που παρείχε το Ισραήλ, επιβεβαίωσαν την αμοιβαία δέσμευσή τους για αλληλοβοήθεια στην ανταπόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ενίσχυση περαιτέρω του συντονισμού. Συμφωνήθηκε εξάλλου να εργαστούν από κοινού για τη διεξαγωγή υπουργικής συνάντησης 3+1 αργότερα αυτό το χρόνο.
Οι τρεις ηγέτες καταδίκασαν κατηγορηματικά και απερίφραστα κάθε μορφή τρομοκρατίας, καθώς και την υποκίνηση σε βία και μίσος και κάλεσαν τους περιφερειακούς εταίρους και την υπόλοιπη διεθνή κοινότητα να εντείνουν τις προσπάθειες για τον περιορισμό της τρομοκρατίας και να θέσουν υπόλογες όλες τις οντότητες που την προωθούν και την υποστηρίζουν.
Επαναλήφθηκε επίσης η σταθερή δέσμευση για την ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ισραήλ και η υποστήριξη για την εκ νέου σύγκληση του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ κατά το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Επίσης οι τρεις ηγέτες σημείωσαν τη σημασία των συναντήσεων της Άκαμπα και του Σαρμ Ελ Σέιχ και τη βασική τους συμβολή στην αποκλιμάκωση και τη σταθερότητα, καθώς και τις δυνατότητές τους για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των μερών για την προώθηση μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης.
Επίσης τόνισαν ότι δεδομένης της θετικής δυναμικής από τις ιστορικές Συμφωνίες του Αβραάμ και των νέων ευκαιριών που δημιουργήθηκαν, διερεύνησαν τρόπους σύνδεσης της εργασίας που επιτελέστηκε στην Τριμερή πλατφόρμα με άλλες περιφερειακές μορφές, συμπεριλαμβανομένου του φόρουμ του Negev.
Αναφέρεται ότι η ενίσχυση και η διεύρυνση του κύκλου ειρήνης μεταξύ του Ισραήλ και του αραβικού κόσμου, αδιανόητη μόλις πριν από λίγα χρόνια, αποτελεί την υπόσχεση για μια πιο ασφαλή και ευημερούσα περιοχή, και οι τρεις δεσμεύονται να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν αυτή τη διαδικασία.
Επίσης αναφέρεται ότι συμφώνησαν πως η επόμενη τριμερής Σύνοδος Κορυφής θα πραγματοποιηθεί στο Ισραήλ, εντός του 2024.