Σε ετήσια βάση, 1 στους 2 πολίτες παίρνει αντιβιοτικά με αποτέλεσμα η Κύπρος να καταναλώνει περισσότερα αντιβιοτικά συγκριτικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές Χώρες, λέχθηκε σε συνέντευξη Τύπου για την εξαγγελία της Εκστρατείας Διαφώτισης και Ευαισθητοποίησης για την ορθή χρήση των αντιβιοτικών που διοργάνωσαν η Παθολογική Εταιρεία Κύπρου, η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου και η Κυπριακή Εταιρεία Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμώξεων.
Σε ομιλία του, ο Πρόεδρος της Παθολογικής Εταιρείας Κύπρου Ανδρέας Στυλιανού είπε ότι οι λοιμώξεις που εμφανίζονται τόσο σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε νοσοκομεία όσο και σε ασθενείς που βρίσκονται εκτός νοσοκομείου, σε σημαντικό ποσοστό προκαλούνται από μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.
Ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών, σημείωσε, αγοράζει αντιβιοτικά από το φαρμακείο χωρίς ιατρική συνταγή.
Ανέφερε ότι ποσοστό 30% των πολιτών φυλάει αντιβιοτικά στο σπίτι για ώρα ανάγκης και τα χρησιμοποιεί χωρίς τη συμβουλή ιατρού, δηλαδή κάνει αυτοθεραπεία ενώ ποσοστό 80% των πολιτών πιστεύουν λανθασμένα ότι τα αντιβιοτικά είναι δραστικά έναντι των ιώσεων.
«Η αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά συνεχώς αυξάνεται, με αποτέλεσμα πολλές λοιμώξεις να προκαλούνται από μικρόβια ανθεκτικά σε όλα τα αντιβιοτικά. Σύμφωνα με προβλέψεις ειδικών επιστημόνων, αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα, μέχρι το 2050 θα πεθαίνουν κάθε χρόνο 10.000.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο από λοιμώξεις που προκαλούνται από πολυανθεκτικά μικρόβια», είπε.
Ο Δρ Στυλιανού επεσήμανε ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται αντιβιοτικά για λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, όπως η γρίπη, το κοινό κρυολόγημα και οι περισσότερες φαρυγγο αμυγδαλίτιδες και γαστρεντερίτιδες
«Η λανθασμένη και αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών έχει σαν αποτέλεσμα την επικράτηση μικροβίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά που αντικαθιστούν τα ευαίσθητα μικρόβια που ζουν στις φυσιολογικές μας χλωρίδες, δηλαδή στο στόμα, το φάρυγγα, τη μύτη, τον εντερικό σωλήνα, τον κόλπο, την ουρήθρα και το δέρμα», σημείωσε.
Τόνισε ότι οι λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές ακόμα και θάνατο, ενώ παρατείνουν την παραμονή στο νοσοκομείο, αυξάνοντας το κόστος νοσηλείας
Για τη χώρα μας, συνέχισε, το πρόβλημα είναι ακόμη πιο σοβαρό γιατί τόσο η Κύπρος όσο η Ελλάδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα, και αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά.
Επεσήμανε ότι τα αντιβιοτικά δεν ασκούν καμία απολύτως επίδραση στους ιούς αλλά είναι αποτελεσματικά μόνο στις λοιμώξεις που προκαλούνται από μικρόβια.
«Τους χειμερινούς μήνες >90% των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού σε ενήλικες και παιδιά, προκαλούνται από ιούς (π.χ. κοινό κρυολόγημα – συνάχι, φαρυγγίτιδα) και η χρήση των αντιβιοτικών για τη θεραπεία τους είναι άσκοπη και επικίνδυνη. Το ίδιο ισχύει και για τις γαστρεντερίτιδες κυρίως το καλοκαίρι, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό τους προκαλείται επίσης από ιούς. Το συνάχι είναι απόδειξη ότι δεν χρειάζομαι αντιβιοτικά, αφού προκαλείται από ιούς. Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τις ιώσεις όπως το κρυολόγημα, το βήχα και τον πονόλαιμο είναι η ξεκούραση, η λήψη άφθονων υγρών και η προσεκτική χρήση αντιπυρετικών, αναλγητικών και αποσυμφορητικών φαρμάκων», πρόσθεσε.
Tο μεγαλύτερο ποσοστό άσκοπης κατανάλωσης αντιβιοτικών αφορά στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού παιδιών και ενηλίκων και ιδιαίτερα την οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, η οποία προκαλείται κυρίως από ιούς
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμώξεων Γεώργιος Πετρίκκος στην δική του ομιλία, ανέφερε ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν αντιβιοτικά είναι ευάλωτοι στο να αποικιστούν ή να εμφανίσουν λοίμωξη από ανθεκτικά παθογόνα. Επίσης αποτελούν τη δεξαμενή από την οποία πιθανότατα θα μεταδοθούν ανθεκτικά μικρόβια στο οικείο περιβάλλον ή στους συν-νοσηλευόμενους με αυτούς τους ασθενείς.
Παράλληλα, συνέχισε, η χρήση αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία, την γεωργία και της ιχθυοκαλλιέργειες έχει συμβάλει σημαντικά στην επιδείνωση του δυσάρεστου αυτού γεγονότος και μαζί με την κλιματική αλλαγή και τις μετακινήσεις των πληθυσμών καθιστά την επίλυση του προβλήματος πιο δύσκολη.
«Τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα κατανάλωσης αντιβιοτικών και μικροβιακής αντοχής στην Ευρώπη και την πρόσφατη επίδραση της πανδημίας έδειξε ότι δυστυχώς η Κύπρος έχει το θλιβερό προνόμιο να είναι η πρώτη σε κατανάλωση αντιβιοτικών με αποτέλεσμα την κατάταξή της στις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά αντοχής στην Ευρώπη. Μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών καταναλώνονται ανεξέλεγκτα και στην κτηνοτροφία τις ιχθυοκαλλιέργειες και τη γεωργία», πρόσθεσε.
Ο Δρ Πετρίκκος επεσήμανε ότι οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά μικρόβια αποτελούν διεθνώς μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία. Υπολογίζεται, συνέχισε, ότι στην ΕΕ οι λοιμώξεις αυτές προσβάλλουν >4,5 εκατομ. ασθενείς/έτος και προκαλούν 37.000 θανάτους /έτος καθώς και 16 εκατομ. επιπλέον ημέρες νοσηλείας/έτος με ένα επιπλέον κόστος >900 εκατομμύρια ευρώ και παραγωγικές απώλειες τουλάχιστον 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
Είπε πως το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο του 2022 σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή αποκαλύπτει έλλειψη γνώσεων σχετικά με τα αντιβιοτικά στην ΕΕ, καθώς μόνο οι μισοί από τους ερωτηθέντες γνωρίζουν ότι τα αντιβιοτικά είναι αναποτελεσματικά κατά των ιών, και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ευαισθητοποίηση των πολιτών της Ένωσης. Επιπλέον, σχεδόν ένας στους δέκα πολίτες της Ένωσης λαμβάνει αντιβιοτικά χωρίς συνταγή.
Τα αποτελέσματα αυτά, συνέχισε, καταδεικνύουν την ανάγκη να αυξηθούν και να βελτιωθούν οι δραστηριότητες επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή και τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών σε όλα τα επίπεδα, ως μέσα προώθησης της γνώσης και της αλλαγής συμπεριφοράς.
«Οι πολίτες θα πρέπει να ενημερωθούν ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι ακίνδυνα φάρμακα αλλά χαρακτηρίζονται πολλές φορές από σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Γι’ αυτό, η χρήση αντιβιοτικών που περίσσεψαν στο σπίτι ή που λαμβάνονται κατά την γνώμη και την εμπειρία του οικείου περιβάλλοντος, συγγενών και φίλων, είναι επικίνδυνη πρακτική και θέτει σε κίνδυνο την ατομική υγεία αλλά και τη δημόσια υγεία», πρόσθεσε.