Σε κίνδυνο φτώχιας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό βρισκόταν το 16,7% του πληθυσμού ή 150.000 με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2022, με έτος αναφοράς εισοδήματος το 2021 σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου.
Συγκεκριμένα, 16,7% του πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά με διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχιας, ή ζούσε σε νοικοκυριά με σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, ή ζούσε σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλό δείκτη έντασης εργασίας.
Ο δείκτης για το 2022 παρουσιάζει μικρή βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά που ήταν στο 17,3%, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία των τελευταίων χρόνων. Η βελτίωση αντικατοπτρίζεται και στα δύο φύλα, παρόλο που διαχρονικά οι γυναίκες διατηρούνται σε δυσμενέστερη θέση έναντι των αντρών. Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει την εξέλιξη του δείκτη αυτού από το 2015 μέχρι και το 2022.
Με βάση το Διάγραμμα 2, όπου παρουσιάζονται ξεχωριστά τα αποτελέσματα που αφορούν στους 3 επιμέρους δείκτες που συνθέτουν τον δείκτη κινδύνου φτώχιας ή κοινωνικού αποκλεισμού (κίνδυνος φτώχιας, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, πολύ χαμηλή ένταση εργασίας) φαίνεται ότι, η βελτίωση του δείκτη οφείλεται στη μείωση του ποσοστού του πληθυσμού που ζει σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας (από 5,8% το 2021, σε 4,1% το 2022) (περισσότερες επεξηγήσεις στις μεθοδολογικές πληροφορίες).
Κίνδυνος φτώχιας (AROP)
Το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχιας, δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα του βρισκόταν κάτω από το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχιας, κατά το 2022 ανήλθε στο 13,9% ή 125.000 άτομα, παραμένοντας στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2021 (13,8%). Το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχιας, το οποίο ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, υπολογίστηκε το 2022 στα €10.713 για νοικοκυριά ενός ατόμου και σε €22.498 για νοικοκυριά με δυο ενήλικες και 2 εξαρτώμενα παιδιά. Τα αντίστοιχα χρηματικά όρια για το 2021 ήταν €10.011 και €21.024. Να σημειωθεί ότι το διάμεσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα (ανά άτομο) για το 2022 ήταν €17.855 σε σχέση με €16.825 το 2021. Στο Διάγραμμα 3, παρουσιάζεται η πορεία του δείκτη κινδύνου φτώχιας και του χρηματικού ορίου κινδύνου φτώχιας από το 2008 μέχρι το 2022.
Κίνδυνος φτώχιας πριν και μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις
Το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχιας προτού συμπεριληφθούν στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών οποιαδήποτε κοινωνικά επιδόματα και συντάξεις (κοινωνικές μεταβιβάσεις), ανερχόταν στο 33,3%. Όταν συμπεριλήφθηκαν οι συντάξεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, τότε το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 20,1%, ενώ όταν στη συνέχεια συμπεριλήφθηκαν και τα κοινωνικά επιδόματα, το ποσοστό μειώθηκε περαιτέρω στο 13,9% (Διάγραμμα 4). Επομένως, διαπιστώνεται ότι οι κοινωνικές μεταβιβάσεις συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού του κινδύνου φτώχιας. Το 2022, συνολικά οι κοινωνικές μεταβιβάσεις μείωσαν τον εν λόγω δείκτη κατά 19,4 ποσοστιαίες μονάδες, (13,2 ποσοστιαίες μονάδες λόγω των συντάξεων και 6,2 λόγω των κοινωνικών επιδομάτων).
