Της Έλλης Αυξεντίου
H Δρ. Χρυσούλα Παπαγεωργίου είναι Ελληνίδα γιατρός, εντατικολόγος – αναισθησιολόγος, η οποία ζει και εργάζεται στο δημόσιο νοσοκομείο Tenon στο Παρίσι. Είναι από τις Ελληνίδες που ξεχωρίζουν και κάνουν τη χώρα της περήφανη.
Δημοσιογραφικά τη γνώρισα, το Μάρτιο του 2020, όταν πρωτοσυστηθήκαμε και με τον άγνωστο τότε ιό, που ήρθε και μας άλλαξε τη ζωή. Κάτι που μου έκανε εντύπωση, προς το πρόσωπο της, δεν είναι μόνο οι ιατρικές γνώσεις της, αλλά και η καλοσύνη της και η ανθρωπιά της.
Σήμερα η Δρ Παπαγεωργίου, μοιράζεται με τους ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ τη μάχη που δίνει όλους αυτούς τους έντεκα μήνες , στην πρώτη γραμμή της πανδήμίας, τη ζωή στο Παρίσι, την καθημερινότητα της, το σύστημα υγείας και τις αδυναμίες του, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, με την κόρη της, ως γιατρός.
«Στη Γαλλία, είμαστε στα πρόθυρα του τρίτου lockdown. Ουσιαστικά, εδώ κι ένα μήνα είμαστε σε καραντίνα, από τις 18:00 ώρα τ’ απόγευμα, που σημαίνει ότι από τις 18:00 το απόγευμα τίποτα δεν κινείται στην πόλη. Οι άνθρωποι το μόνο που καταφέρνουν είναι να γυρίσουν από τις δουλειές τους. Αυτό έγινε για να μειωθεί η κίνηση του ιικού φορτίου, στις περιοχές κυρίως των πόλεων. Δεν φαίνεται να λειτουργεί ιδιαίτερα καλά, δεν φαίνεται να υπάρχει μείωση των περιστατικών, αλλά αρχίζει να φαίνεται μια επιδείνωση. Θέλω να πω, έχουμε φτάσει σε ένα πλατό νέων μολύνσεων, νέων κρουσμάτων και νοσηλειών, στα νοσοκομεία και στις μονάδες εντατικής θεραπείας, με μία ανοδική πορεία, η οποία είναι σταθερή, αλλά είναι ανοδική», εξηγεί η Δρ Χρυσούλα Παπαγεωργίου.
Και συνεχίζει:
«Δεν καταφέρνουμε να πέσουμε στα νούμερα χαμηλότερα από τους στόχους που έχει θέσει η Κυβέρνηση για να αποφύγουμε το lockdown. Από την άλλη το lockdown, όπως παντού, είναι καταστροφικό για την Οικονομία, όλοι οι επαγγελματίες της εστίασης, του τουρισμού, οι επιχειρηματίες που έχουν μαγαζιά, είναι σε τεράστια δυσκολία. Προφανώς δε θέλουν ένα τρίτο lockdown, το οποίο είναι και λογικό, από την άλλη η Κυβέρνηση προσπαθεί να βρει τον τρόπο να κρατήσει μία ισορροπία, δεν ξέρω αυτό πως θα γίνει. Κάθε βδομάδα μας ανακοινώνουν τι θα γίνει την επόμενη. Την προηγούμενη βδομάδα περίμεναν όλοι ότι θα ανακοινώσουν lockdown, δεν το ανακοίνωσαν, ίσως μας το ανακοινώσουν γι αυτή τη βδομάδα.
Τα σχολεία είναι ακόμα ανοιχτά, αλλά έχουμε αρχίσει να έχουμε αρκετά κρούσματα στα σχολεία. Τώρα το πρόβλημα, ιδίως στο Παρίσι, είναι ότι η βρετανική μετάλλαξη αποτελει το 10% των κρουσμάτων, το οποίο είναι ανησυχητικό, με την έννοια ότι είναι πολύ πιο μεταδοτικός, ως στέλεχος σε σύγκριση με το πρώτο στέλεχος».
Συμπληρώνει:
«Όσον αφορά τους εμβολιασμούς, έχουμε την καθυστέρηση που έχει όλη η Ευρώπη, λόγω ένδειας των εμβολίων. Η Pfizer, είχε ανακοινώσει ότι για δύο με τρεις βδομάδες, τέλη Ιανουαρίου, με αρχές Φεβρουαρίου, προκειμένου να βελτιώσει το εργοστάσιο παραγωγής των εμβολίων της στο Βέλγιο, θα κάνει μείωση της παράδοσης των εμβολίων. Είμαστε, λοιπόν, σ’ αυτήν την περίοδο μείωσης των εμβολίων, με αποτέλεσμα για τις επόμενες δύο βδομάδες περίπου, εκτός κι αν αλλάξει κάτι, έχουν αναβληθεί όλοι οι πρώτοι εμβολιασμοί, με σκοπό να γίνουν οι δεύτερες δόσεις σ’ αυτούς που έγιναν οι πρώτες. Στην αρχή, στο σύστημα εμβολιασμού τα κριτήρια ήταν ηλικιακά, μετά είπαν ότι μπορει να πάρει ραντεβού όποιος θέλει για να εμβολιαστεί από την προηγούμενη βδομάδα, τα ραντεβού έχουν αναβληθεί και δεν γίνονται καινούργιοι εμβολιασμοί. Επίσης, ανακοίνωσαν χθες ότι σε δύο βδομάδες, θα κυκλοφορεί στα φαρμακεία το εμβόλιο της AstraZeneca, το οποίο είναι προς το παρόν για τους ανθρώπους κάτω των 65 ετών. Είμαστε προς το παρον σ’ αυτή την ένδεια εμβολίων. Δυστυχώς! Αυτό σημαίνει ότι χάνεται πολύ πολύτιμος χρόνος, τα κρούσματα είναι πολλά, τα στελέχη μεταλλάσσονται, είμαστε στην περίοδο του χειμώνα, είμαστε σε κλειστούς χώρους κι αυτό είναι πολύ πιο εύκολο στο να γίνεται η υπερμετάδοση του ιού.
Σήμερα, ανακοινώνουν δύο εταιρείες ότι θα βγάλουν εμβόλια δεύτερης γενιάς, για τους μεταλλαγμένους ιούς, ότι τα καινούργια εμβόλια θα βγούνε τέλη του 2021 με αρχές του 2022 για τα μεταλλαγμένα στελέχη. Το μεγάλο πλεονέκτημα της τεχνολογίας, mrna, είναι ότι με τις αλλαγές του γενετικού κώδικα που μπορούν να κάνουν οι επιστήμονες, μπορούν γρήγορα να αλλάξουνε το εμβόλιο τους. Αντιλαμβάνεστε ότι το πρόβλημα δεν είναι στο να το βρούνε πια, αλλά η παραγωγή του. Οι επιστήμονες έκαναν τεράστια δουλειά όλον αυτό τον καιρό, αυτός είναι μεγάλος άθλος της επιστήμης, σε αυτό το διάστημα. Μένει όμως η παραγωγή τους. Χρειαζόμαστε τεράστιες παραγωγές, πράγμα το οποίο δεν μπορεί να γίνει εύκολα, κι όπως είδαμε μέχρι αυτή τη στιγμή, η Ευρώπη δεν μπορεί να παράγει mrna εμβόλια. Είναι θέμα εβδομάδων, θα γίνει, αλλά μέχρι στιγμής, δεν μπορεί να το κάνει με αποτέλεσμα να εξαρτώμαστε από την παραγωγή των εμβολίων της αμερικάνικης βιομηχανίας, της Pfizer και της Moderna. Θα έρθει και στην Ευρώπη, αλλά έχει αργήσει.
Υπάρχει σημαντικό κατ εμέ ερώτημα το γιατί καθυστέρησε τόσο η Ευρωπαϊκή βιομηχανία , όπως και γιατί οι αρχικές παραγγελίες δεν ήταν αρκετές για τον πληθυσμό της Ευρώπης. Ελπίζω, σύμφωνα με τις εξαγγελίες των αρμοδίων, να επιταχυνθούν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες».
Συμπληρώνει:
«Έχω εμβολιαστεί με την πρώτη δόση μόνο. Εμείς οι υγειονομικοί, έχουμε πάρει παράταση για να κάνουμε τη δεύτερη δόση, θα την κάνουμε στις τέσσερις βδομάδες αντί στις τρεις, για να γίνουν περισσότερες πρώτες δόσεις. Δηλαδή, είμαι ανάμεσα στις δύο δόσεις τώρα, περιμένω τη δεύτερη. Καμία παρενέργεια δεν είχα. Ένα μικρό πόνο στο σημείο που μου έκαναν το εμβόλιο, τον ίδιο πόνο που είχα δηλαδή που έκανα και το εμβόλιο της γρίπης, τίποτα άλλο. Υπήρχαν κάποιοι συνάδελφοι και φίλοι, οι οποίοι κάνανε λίγες μυαλγίες, που με λίγη παρακεταμόλη πέρασαν.
Το σύστημα εδώ και μια βδομάδα έχει αρχίσει να φορτώνεται, βέβαια δεν είναι σε καμία περίπτωση στα επίπεδα του Μαρτίου και του Απριλίου, όμως η κοινότητα είναι σε μεγάλη εγρήγορση διότι φοβόμαστε μήπως, με τα καινούρια στελέχη, η μεταδοτικότητα των οποίων είναι μεγαλύτερη, αυξηθούν πάρα πολύ οι νοσήλειες σε θαλάμους και ΜΕΘ. Είναι φορτωμένα τα νοσοκομεία, δεν είμαστε, όμως στην κορύφωση που είχαμε κάνει το Μάρτιο. Δηλαδή για να σας εξηγήσω, εμείς τον Μάρτιο, είχαμε 7.500 χιλιάδες νοσηλευόμενους στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, τώρα είμαστε στις 3.500 χιλιάδες. Έχουμε ακόμα ένα περιθώριο. Το Μάρτιο είχαμε φτάσει εκτός ορίων, είχαμε ασθενείς παντού, τώρα είναι ακόμα ελεγχόμενη η κατάσταση, αλλά είμαστε όλοι σε εγρήγορση, σε σημείο που που σημαίνει ότι μάλλον θα μας αναστείλουν τις άδειες, θα αυξήσουμε πολύ τις εφημερίες μας, το χρόνο παρουσίας μας στο νοσοκομείο.
Υπήρχε μία περίοδος, στο πρώτο κύμα, τις πρώτες τρεις βδομάδες που είχαμε χρειαστεί να κάνουμε επιλογή ασθενών, προκειμένου γρήγορα να δράσουμε ώστε να έχουμε κρεβάτι για τον ασθενή που έχει τις περισσότερες πιθανότητες, να επιβιώσει. Αυτό εννοείται πως δεν γίνεται τώρα, γιατί εννοείται πως δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο κι ελπίζουμε να μην το ξαναζήσουμε».
Σημειώνει:
«Η μοναχικότητα της ασθένειας αυτής, είναι πολύ συγκλονιστική ως διαδικασία, για όλους και ιδιαίτερα για τους ασθενείς. Το πιο συγκλονιστικό είναι η μοναξιά και οι αποχαιρετισμοί, το οποίο ήταν πολύ δύσκολο στο πρώτο κύμα. Τώρα είναι λίγο πιο οργανωμένα τα πράγματα, μας βοηθάει πάρα πολύ τεχνολογία σε αυτό, να έχουν επαφή οι ασθενείς με τους οικείους τους. Επίσης έχουμε αρχίσει να αφήνουμε έναν ή δύο συγγενείς, να μπαίνουνε μέσα στους θαλαμους για να αποχαιρετίσουν τον άρρωστο, πράγμα που δεν το κάναμε την πρώτη περίοδο. Για τους αγαπημένους δεν υπάρχει, μεγάλος κίνδυνος, γιατί μπαίνουνε ντυμένοι και προφυλαγμένοι. Είναι περισσότερος ο κίνδυνος να κολλήσουνε για παράδειγμα, στο μετρό. Ο κίνδυνος είναι ελάχιστος. Το πρόβλημα περισσότερο, είναι να μην είναι οι οικείοι φορείς και μεταφέρουνε αυτοί το νόσημα στο νοσοκομείο. Αυτό προσπαθούμε να αποφύγουμε, γιατί νοσηλεύονται κι άνθρωποι με άλλες ασθένειες. Και το τραγικό της ιστορίας, είναι ότι έχουνε πάει πίσω πολύ οι άλλες ασθένειες, οι καρκίνοι, οι θεραπείες των καρκίνων, οι πρωτοδιαγνώσεις, το οποίο είναι τεράστιο πρόβλημα. Βλέπουμε κυρίως, μετά από το πρώτο κύμα, αλλά και τώρα, ανθρώπους φοβερά παραμελημένους, γιατί δεν έρχονταν στα νοσοκομεία, γιατί υπήρχε ο φόβος ή γιατί δεν ειχε ραντεβου ή γιατί είχαμε αναγκαστεί να κλείσουμε κάποια χειρουργεία, για να έχουμε κρεβάτια Covid, με αποτέλεσμα να παραμεληθούν πάρα πολλοί άρρωστοι. Αυτό που κάναμε από τα μέσα Μαΐου και μετά, φροντίσαμε να κρατήσουμε ένα κρισιμο αριθμό χειρουργείων, ώστε να μπορούμε να κάνουμε και την υπόλοιπη άλλη ιατρική ταυτόχρονα με την ιατρική covid.
Μια ιστορία που με συγκλόνισε ιδιαίτερα, είναι μια οικογένεια Πακιστανών, οι οποίοι είχαν έρθει στο πρώτο κύμα, μια ολόκληρη οικογένεια, ( μητέρα, πατέρας και τα τρία παιδιά, μεγάλα παιδιά, και δύο εγγόνια). Τα δύο εγγόνια ήταν τα μοναδικά που δεν νόσησαν. Για να φανταστείτε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν σε ένα μικρό σπίτι, κάπου στα προάστια του Παρισιού. Αρρώστησαν όλοι εκτός από τα παιδιά. Νοσηλεύσαμε εμείς στη δικιά μας μονάδα εντατικής θεραπείας, τα παιδιά και τους γονείς, το τρίτο παιδί ήταν σε άλλο νοσοκομείο. Το αποτέλεσμα από όλη αυτή την ιστορία, ο μόνος που τα κατάφερε να επιβιώσει, ήταν ο παππούς που ήταν και ο πιο επιβαρημένος. Ξεκληρίστηκε ολόκληρη οικογένεια κι έμειναν τα εγγονάκια μόνα τους με αυτόν τον παππού. Ήταν τραγικό. Ανακοινώναμε συνέχεια θανάτους από μία οικογένεια.
Υπήρξε όμως και η χαρά των ανθρώπων που καταφέρναμε να βγούνε υγιείς, ενώ ήταν επιβαρυμένοι και παρ’ όλα αυτά τα κατάφερναν, μετά από μήνες να βγούνε, να πηγαίνουνε σε κέντρα αποκατάστασης, με μία οικογένεια πάρα πολύ χαρούμενη από πίσω. Αυτό είναι κάτι πολύ όμορφο. Πολύ βαρύ, ήταν όταν μαθαίναμε και για τις απώλειες συναδέλφων. Στο δικό μου νοσοκομείο, δεν είχαμε απώλεια συναδέλφου, αλλά είχαμε συναδέλφους που έφυγαν σε άλλα νοσοκομεία . Είναι πολύ βαρύ. Τώρα, όμως, είμαστε λίγο καλύτερα.
Η καθημερινότητα μου σήμερα είναι πολύ πιο εύκολη από το Μάρτιο. Έχει φύγει ο φόβος του πρώτου καιρού, σε καμία περίπτωση δεν είναι όπως τον πρώτο καιρό που φοβόμασταν, που έμπαινα σπίτι κι έκανα απολύμανση παντού. Φοβόμουνα ανά πάσα ώρα και στιγμή μήπως μεταφέρω τον ιό στο σπίτι, τώρα δεν το φοβάμαι σχεδόν καθόλου. Το αστείο της υπόθεσης είναι εδω και έντεκα μήνες που ασχολούμαι με τον κορωνοιό, κι ο άνδρας μου, που είναι κι αυτός γιατρός, δεν νοσήσαμε όλο αυτό το διάστημα και τώρα εχω την κόρη μου άρρωστη με κορωνοιό, που κόλλησε στο σχολείο. Τελικά, ήρθε ο κορωνοιός στο σπίτι, παίρνουμε τις προφυλάξεις μας, φοβόμαστε πολύ λιγότερο».
Τονίζει:
«Η δουλειά πάντα είναι βαριά. Έτσι είναι και η φύση της δουλείας μας. Δεν είναι και τόσο ευχάριστο να είσαι με ανθρώπους, που είναι άρρωστοι, που ζορίζονται, που δεν τα καταφέρνουνε. Ταυτόχρονα, το θεωρώ τεράστια τύχη και μεγάλο πλεονέκτημα, να έχω και τη χαρά, η οποία είναι μια απερίγραπτη χαρά, να βλέπω τους ανθρώπους που είναι βαριά, να πηγαίνουν καλύτερα και να τα καταφέρνουν και να βγαίνουν. Για μένα αυτό, είναι μία μορφή μιας δεύτερης γέννας. Είναι πολύ μεγάλη χαρά αυτή και το εύχομαι σε όλους τους ανθρώπους, να έχουνε τόσο μεγάλες στιγμές χαράς, στις δουλειές τους.
Η καθημερινότητα τώρα είναι απλή. Είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, όπως όλος ο κόσμος. Προσπαθούμε βέβαια να κρατάμε το ηθικό ακμαίο και είμαστε συνέχεια on call, για να πάμε στο νοσοκομείο, ανά πάσα ώρα και στιγμή που θα χρειαστεί. Τη μέρα πηγαίνω στο νοσοκομείο από τις οκτώ το πρωί, και δε φεύγω πριν τις έξι το απόγευμα. Οι εφημερίες είναι εικοσιτέσσερις ώρες, υπάρχουν εφημερίες οι οποίες είναι ήρεμες, υπάρχουν άλλες πάλι που έχουν πάρα πολλή δουλειά. Αυτό που είναι κουραστικό αν θέλετε είναι ότι χρειάζεται να προσθέτουμε εφημερίες, ώρες, να μην μπορούμε να φύγουμε, γιατί όταν αναμένουμε ένα lockdown, ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να πάρουμε άδεια. Αισθανόμαστε όλοι μια τεράστια κούραση, γιατί τον πρώτο καιρό, είχαμε πει, εντάξει πάμε, είμαστε εδώ, θα τα καταφέρουμε, έντεκα μήνες μετά, αυτό είναι πολύ κουραστικό, γιατί δεν υπάρχει καμία παύση για μας. Αισθανόμαστε μία τεράστια κούραση, που αυτό δεν είναι σωματική κούραση, που αισθανόμασταν τον πρώτο καιρό, γιατί τώρα η δουλειά μας, είναι λιγότερη σε σχέση με πριν, είναι όμως αυτό το συνεχές, χωρίς σταματημό, χωρίς ένα παράθυρο να αναπνεύσουμε.
Δεν ξέρουμε μέχρι πότε θα τελειώσει όλο αυτό. Και κατά την άποψη μου, έχουμε τουλάχιστον ακόμα τρεις μήνες έντονης δυσκολίας, τουλάχιστον. Νομίζω ότι το 2021, θα βγει έτσι ή μέχρι το Σεπτέμβριο του 2021. Σίγουρα το καλοκαίρι, θα είναι πολύ πιο εύκολα τα πράγματα αφού θα είμαστε έξω, θα μπορούμε ίσως να πάμε να φάμε, θα μπορούμε να κάνουμε ένα πικ – νικ σε ένα πάρκο, θα είναι καλύτερα τότε τα πράγματα. Αλλά νομίζω Φλεβάρη, Μάρτη, Απρίλη. Το τρίτο κύμα είναι εδώ. Ακούγεται ότι θα είναι πάρα πολύ έντονο, ελπίζω να μη φτάσουμε την ένταση του Μαρτίου, αν και υπάρχουν και οι απαισιόδοξες προβλέψεις ότι θα είναι χειρότερο. Το τρίτο κύμα, όμως είναι εδώ και να φανταστείτε με όλες τις χώρες να είναι σε ολικό lockdownή σε μερικό lockdown».
Αποκαλύπτει:
«Το πρώτο διάστημα, το Μάρτιο δεν αγκάλιαζα το παιδί, δεν το φιλούσα. Προσπάθησα να το αποφύγω. Μετά αρχίσαμε να χαλαρώνουμε κι είπαμε ότι δε γίνεται να το κάνουμε έτσι. Προσπάθησα να προσέχω πάρα πολύ. Το κράτησα ενάμιση μήνα αλλά ήταν πάρα πολύ δύσκολο για όλους μας και για τη μικρή και για μένα και για τον μπαμπά της. Τώρα στο σπίτι κυκλοφορούμε αναγκαστικά με μάσκες, γιατί η μικρή είναι άρρωστη, την ενοχλεί βέβαια που είμαστε με μάσκες στο σπίτι, και την έχουμε σε απομόνωση, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε και διαφορετικά. Οπως κάνει δηλαδή όλος ο κόσμος. Το περίεργο της υπόθεσης, είναι ότι ενώ εμείς πρέπει να μείνουμε σε απομόνωση δεκατέσσερις μέρες επειδή δεν έχει προσωπικό στο νοσοκομείο, εμείς έχουμε εξαίρεση και πηγαίνουμε και δουλεύουμε. Ειμαστε βεβαια ασυμπτωματικοί και με αρνητικά τεστ και οι δυο και παίρνουμε όλα τα μέτρα προστασίας. Αλλα πρέπει να πάμε να δουλέψουμε. Θέλω να πω ότι η έλλειψη προσωπικού είναι τόσο μεγάλη που πρέπει να είμαστε παρόντες στην δουλειά.
Η γαλλική κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να βοηθήσει τα δημόσια νοσοκομεία γιατί δεν είναι ο σκοπός της αυτός. Η γαλλική κυβέρνηση ήταν ήδη σε πορεία μείωσης του προσωπικού και κλεισίματος των δημοσιων νοσοκομείων, πριν ξεκινήσει ο κορωνοιός, με μεγάλες αντιδράσεις από όλο το χώρο.
Ήρθε ο κορωνοιός και απέδειξε την απόλυτη χρησιμότητα των δημόσιων νοσοκομείων . Δεν έχουν κάνει τίποτα για να ένισχυθει το συστημα. Δεν έχουν φέρει προσωπικό. Δεν έχουν φέρει περισσότερα μέσα για να κάνουμε τη δουλειά μας. Αυτό που έκανε μονο η κυβέρνηση είναι να εξασφαλισει μέτρα προστασίας για μας, κάτι που δεν υπήρχε στο πρώτο κύμα. Αλλα δεν θα το αφησουμε ετσι. Τώρα σημασία έχει η δημόσια υγεία και η εξοδος απο την κρίση και μετα θα πολεμήσουμε για την ενισχυση της δημόσιας υγείας και της χρηματοδοτησης των νοσοκομείων.
Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτή η ιστορία με τους ιούς και τους ασθενεις με το post COVID σύνδρομο θα κρατήσει πολύ και θα πρέπει το δημόσιο νοσοκομείο να θωρακιστεί. Το λυπηρό είναι με το πέρας της πανδημίας, υπάρχουν πολλοό συναδελφοι, και σας μιλάω για το ιατρικο και παραϊατρικό προσωπικό, που θέλουν να παραιτηθούν ακριβώς γιατί είναι κακοπληρωμένοι και κουρασμένοι».