Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες, καθώς έχει σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στην Κύπρο τα προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων είναι γνωστά και φαίνεται ότι η Κυβέρνηση προχωρά σε ολιστικές λύσεις.
Κατατέθηκε νομοσχέδιο το οποίο θα συζητηθεί στη Βουλή σχετικά με το σύστημα «πληρώνω όσο πετώ» (pay as you throw), το οποίο έρχεται για να βοηθήσει τους πολίτες να περιορίσουν σημαντικά το κόστος των απορριμμάτων που πλήρωναν και κατ’ επέκταση να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος.
Μιλώντας στους ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ η Αναπληρώτρια Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασίας Πολιτών κα Έφη Ξάνθου εξήγησε ότι μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος καταργείται το σταθερό, ετήσιο τέλος αποκομιδής σκυβάλων και πλέον ο κάθε πολίτης χρεώνεται μόνο είτε με τον όγκο, είτε με το βάρος των σκυβάλων που παράγει. Ο πολίτης δηλαδή χρεώνεται μόνο για τα απόβλητα που δεν μπορεί να μειώσει, να επαναχρησιμοποιήσει, να κομποστοποιήσει ή να ανακυκλώσει.
Πώς λειτουργεί το πρόγραμμα
Θα υπάρχουν κάδοι ανακύκλωσης για χαρτί, πλαστικό, γυαλί κοντά σε όλα τα σπίτια. Έτσι θα περιορίζονται τα σκουπίδια που θα πετά το κάθε σπίτι. Οι πολίτες θα είναι υποχρεωμένοι να αγοράζουν συγκεκριμένες σακούλες οι οποίες θα έχουν σήμανση και όταν γεμίζει η σακούλα τους να τη βγάζουν για να την παίρνει το σκυβαλοφόρο.
«Στο εξωτερικό τα περισσότερα συστήματα λειτουργούν μέσω της αγοράς ειδικής προπληρωμένης σακούλας επειδή είναι πιο απλό», σχολιάζει η κα Ξάνθου, συμπληρώνοντας πως με το ζυγιστικό πρόγραμμα, το οποίο ήταν ένα πιλοτικό πρόγραμμα με το οποίο προχώρησε και ο Δήμος Αγλατζιάς παλαιότερα, είναι πιο περίπλοκο αφού πρέπει να έχεις στη διάθεσή σου σαρωτή και κωδικό σε κάθε κάλαθο (κλειδωμένο)». Όπως επισημαίνει ο μόνος κίνδυνος με το πρόγραμμα «πληρώνω όσο πετώ» είναι το να πετούν τις σακούλες σε χωράφια και χαράδρες, «ο Δήμος όμως εξηγεί ότι δεν θα πληρώσεις το σταθερό ετήσιο τέλος αποκομιδής και εξαρτάται από εσένα να μειώσεις τα σκουπίδια γεμίζοντας όσο το δυνατόν λιγότερες σακούλες απορριμμάτων, άρα θα ωθείται στο να στέλνει σε άλλη πορεία τα υλικά τα οποία μπορούν να ανακυκλωθούν και οι σακούλες να γεμίζουν μόνο με αυτά που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν. Έμμεσα επισημαίνει ότι αν φροντίσεις να μειώσεις τα σκουπίδια σου θα έχεις κέρδος», σημειώνει.
Μέχρι στιγμής εφαρμόστηκε στον Δήμο Αγλατζιάς και πρόσφατα επεκτάθηκε καλύπτοντας επιχειρήσεις, εργοστάσια, εστιατόρια του Δήμου, τα οποία έχουν μεγάλο όγκο από απόβλητα, τα συμπεράσματα είναι πολύ καλά, αναφέρει η κα Ξάνθου, προσθέτοντας ότι «το μεγαλύτερο πρόβλημα που προέκυψε μέχρι τώρα είναι η απουσία ξεχωριστής συλλογής των οργανικών αποβλήτων. Αν κάποιος στο σπίτι του έχει κομποστοποιητή καλώς, αλλά στον κομποστοποιητή δεν μπαίνουν όλα όπως για παράδειγμα κόκκαλα είτε υπολείμματα φαγητών. Το ιδανικό σύστημα θα ήταν να υπήρχε ξεχωριστή συλλογή για τα οργανικά σκουπίδια για να μπορεί ο κάλαθος να αποτελείται μόνο από σκουπίδια που δεν μπορεί να γίνει κάτι άλλο μαζί τους σε μετέπειτα στάδιο. Στα οργανικά απόβλητα αν υπάρχει ξεχωριστή συλλογή που θα τα διαχειρίζονται μονάδες μπορεί να διαχειριστεί και το χαρτί της τουαλέτας φτάνει να μην υπάρχουν μέσα πλαστικά, πχ από πάνες, που είναι ο λόγος που στο εξωτερικό υπάρχει ξεχωριστός κάλαθος για τα είδη υγιεινής».
Παράλληλα η κα Ξάνθου εξηγεί τον λόγο που η Κυβέρνηση «αναγκάζεται» να προχωρήσει στην εφαρμογή του συστήματος «πληρώνω όσο πετώ».
«Η Κυβέρνηση πριν είκοσι χρόνια αποφάσισε ότι δεν θα ασχοληθεί με την ανακύκλωση, θα έκαναν λέει εργοστάσια διαλογής, με τους πολίτες να συνεχίζουν να πετούν τα σκουπίδια όπως και έκαναν και στη συνέχεια τα εργοστάσια θα προχωρούσαν με τη διαλογή. Δεν μπορείς όμως να ρίχνεις την πλαστική μπουκάλα, υπολείμματα φαγητού και χαρτί τουαλέτας μαζί, αφού πλέον δεν μπορούν να χωριστούν. Οπότε ήταν πολύ μηδαμινό το ποσοστό ανακύκλωσης. Υποτίθεται ότι στο τέλος της μέρας θα έμεναν μόνο τα οργανικά υλικά τα οποία και θα έθαβαν, οπότε ουσιαστικά τα συστήματά μας θάβουν τα πάντα, με εξαίρεση τη Λεμεσό όπου έχουν άλλα μηχανήματα και γίνεται περισσότερη διαλογή μεν αλλά εξακολουθεί να είναι χαμηλό το ποσοστό σε σχέση με το τι χρειάζεσαι για να κάνεις σωστή διαχείριση, οπότε έπρεπε επιτέλους να έρθουν να κάνουν τη ξεχωριστή διαλογή».
Η κα Ξάνθου τονίζει ότι πρέπει ν’ αναπτύξουμε κουλτούρα σχετικά με το θέμα της ανακύκλωσης όπως επίσης και πολιτική για τα απόβλητα αφού αντί να ανακυκλώνουμε ή να επαναχρησιμοποιούμε, θάβουμε απευθείας τα σκουπίδια.
Οπότε αναμένεται η απόφαση της Βουλής για το τι μέλλει γενέσθαι.