Ποια ήταν αλήθεια η στάση της διωκόμενης από το Μεταξικό καθεστώς Αριστεράς το 1940 κατά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου; Πως αντιμετώπισε η Αριστερά στην Ελλάδα την είσοδο της χώρας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων κατά του Άξονα;
Μια Αριστερά η οποία από το 1924 διώχθηκε, φυλακίστηκε και εξορίστηκε εξαιτίας της υιοθέτησης της απόφασης της Κομμουνιστικής Διεθνούς για ανεξαρτητοποίηση της Μακεδονίας και της Θράκης.
Ποια θέση, λοιπόν, έλαβε η ηγεσία του ελληνικού κομμουνιστικού κόμματος σε μιαν περίοδο όπου στην Ελλάδα μεσουρανούσε η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά;
Σίγουρα η στάση του κομμουνιστικού κόμματος δεν ήταν εξ αρχής ξεκάθαρη. Από την πρώτη στιγμή τάχθηκε με το μέρος του επαναστατημένου ελληνισμού αλλά πολύ σύντομα απέρριψε την ένοπλη δράση επιδιώκοντας να συμπλεύσει με την απόφαση της παγκόσμιας κομμουνιστικής τάσης που καθοδηγείτο από τη συμφωνία μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Ναζιστικής Γερμανίας.
Η κήρυξη του πολέμου το 1940 βρήκε το ΚΚΕ σε πλήρη διάλυση, με την ηγεσία του αλλά και απλά μέλη σε φυλακές και ξερονήσια.
Οι κομμουνιστές που ήταν κρατούμενοι στην Κέρκυρα, στην Ακροναυπλία και σε διάφορα νησιά, ζήτησαν να πολεμήσουν στο Αλβανικό μέτωπο, ωστόσο ο Υφυπουργός του Μεταξικού καθεστώτος Κωνσταντίνος Μανιαδάκης τους διεμήνυσε πως κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό αν πρώτα προχωρούσαν σε αποκήρυξη του κομμουνισμού.
Αργότερα, τον Απρίλιο του 1941, το καθεστώς τους παρέδωσε στις δυνάμεις Κατοχής.
Λίγες, όμως, μέρες μετά την κήρυξη πολέμου από την Ιταλία, ο γενικός γραμματέας Νίκος Ζαχαριάδης, ο οποίος βρισκόταν στη φυλακή, κάλεσε τους Έλληνες σε αντιφασιστικό αγώνα μαζί με την κυβέρνηση Μεταξά για να αντιμετωπίσουν τον κατακτητή.
Τον Νοέμβριο του 1940, μετά την προώθηση του ελληνικού στρατού στο εσωτερικό της Αλβανίας, ο Ζαχαριάδης αλλάζει γραμμή και χαρακτηρίζει τον αγώνα στην Αλβανία ιμπεριαλιστικό που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μοναρχοφασιστών και καλεί τους μαχόμενους Έλληνες να στραφούν κατά του Μεταξά επιδιώκοντας “έντιμη” ειρήνη με τους Ιταλούς με τη διαμεσολάβηση της ΕΣΣΔ.
Η αλλαγή πλεύσης του Ζαχαριάδη ίσως να οφείλεται σε επίκριση της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς ίσχυε ακόμα το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότωφ μεταξύ Στάλιν και Χίτλερ.
Ο βαθύς πολιτικός και ιδεολογικός διχασμός της Ελλάδας συνέχισε να υπάρχει ακόμα και με την έναρξη του πολέμου. Ένας διχασμός που θα συνεχίσει να υπάρχει και με το τέλος του πολέμου στα «μαύρα» χρόνια του εμφυλίου…
Οι "Πρωταγωνιστές" είναι ένας διαδικτυακός προορισμός που συνδυάζει τον κόσμο του blog με εμβέλεια στις απόψεις, το παρασκήνιο των γεγονότων και την επικαιρότητα. Μέσα από άρθρα και podcasts που προσφέρουν εμβάθυνση στα θέματα οι "Πρωταγωνιστές" δημιουργούν έναν πλούσιο και πολυδιάστατο κόσμο πληροφοριών, ανάλυσης και ανταλλαγής απόψεων.