Σπουδάζει στο δεύτερο έτος στο τμήμα Μαθηματικών και Στατιστικής του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης και είναι έτοιμη να κατακτήσει το διάστημα, να ζήσει σαν αστροναύτης για 19 μέρες. Ολόγος για την 21χρονη Ελένη Χαρίτωνος.
Η φοιτήτρια επελέγη ανάμεσα σε υποψήφιους από πολλές χώρες, για να παρακολουθήσει εκπαίδευση, ως Αναλογική Αστροναύτης, με πρώτη της αποστολή τον Ερευνητικό Σταθμό LunAres, στην Πολωνία, όπου θα πραγματοποιήσει τη δική της έρευνα με θέμα «Πανδημίες στο Διάστημα», υπό την επίβλεψη του Δρ. Luke Daly, λέκτορα στο Planetary Geoscience στη Σχολή Γεωγραφικών & Γήινων Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης.
Όπως η ίδια δηλώνει στους ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ «είναι αρκετά δύσκολο να επιλεχθείς ως Αναλογικός/η Αστροναύτης. Πρέπει μέσω των προηγούμενων εμπειριών σου να δείξεις ότι όντως σε ενδιαφέρει αυτός ο τομέας», εξηγώντας ότι ήξερε πως έπρεπε να κάνει το αδύνατο δυνατό για να πετύχει τον στόχο της, να συμμετέχει δηλαδή σε μία τέτοια αποστολή πριν τελειώσει τις σπουδές της. «Πιστεύω ότι με βοήθησε το γεγονός ότι είχα κάποια εμπειρία στον διαστημικό τομέα αλλά και στην έρευνα, πιο συγκεκριμένα τις θέσεις που έχω: στο Space Generation Advisory Council, στο Royal Astronomical Society UK, και την οργάνωση που ίδρυσα για τους φοιτητές της Γλασκόβης. Η δουλειά μου τιμήθηκε με την απονομή βραβείου National UKSEDS «Student of the Year 2021», στο Ηνωμένο Βασίλειο, άρα ήταν ακόμη ένα αποδειχτικό στοιχείο, ότι για μένα αυτή η αποστολή δεν ήταν ένα παιχνίδι. Επίσης, εάν δεν έκανα τις ανάλογες ενέργειες για να γίνει αποδεχτή η έρευνα μου «Πανδημίες στο Διάστημα» από το Πανεπιστήμιο μου, μπορεί το LunAres να μην μου έδινε το πράσινο φως να την διεξάγω», υπογραμμίζει.
Σχετικά με την ίδρυση της Οργάνωσης «Φοιτητές του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης για την Εξερεύνηση και την Ανάπτυξη του Διαστήματος» ή αλλιώς GUSEDS, δηλώνει πως προχώρησε στην ίδρυσή της διότι οι μόνες ευκαιρίες που υπήρχαν σε οργανώσεις του Πανεπιστημίου μου όσον αφορά το Διάστημα ήταν μόνο για μηχανικούς. «Σαν φοιτήτρια Μαθηματικών σκέφτηκα ότι θα ήταν καλό να δημιουργηθεί μία οργάνωση στην οποία θα μπορούν να είναι μέλη μαθητές από οποιοδήποτε ακαδημαϊκό τομέα – πολύ απλά διότι το διάστημα είναι για όλους, ανεξαρτήτως επαγγέλματος. Κι έτσι έγινε. Το GUSEDS απέκτησε 100 μέλη τα οποία είναι χωρισμένα σε τρεις ομάδες – Έρευνας, Μηχανικής και Εκδηλώσεων για τη διάδοση του Διαστημικού τομέα. Η ομάδα της έρευνας, διεξάγει έρευνα πάνω στην Ανάπτυξη ενός ανθρώπινου πολιτισμού στον Άρη, η ομάδα Μηχανικής ετοιμάζεται για να λάβει μέρος σε διαγωνισμούς ρομποτικών οχημάτων, και η ομάδα που διοργανώνει εκδηλώσεις, κατάφερε να πραγματοποιήσει 10 εκδηλώσεις σε δύο μήνες. Ήταν τιμή μου να γνωρίσω και να συνεργαστώ για τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις, με επαγγελματίες από την NASA, Boeing, Skyrora, αλλά και με ακαδημαϊκούς του International Space University», σημειώνει.
Η Ελένη Χαρίτωνος επισημαίνει πως νιώθει τιμή και περηφάνια που έχει την ευκαιρία να αντιπροσωπεύσει την Κύπρο μας σε μια τέτοιου είδους αποστολή. «Το γεγονός ότι είναι ένα όνειρο που γίνεται πραγματικότητα τόσο νωρίς είναι κάτι το απίστευτο για μένα. Δεν μπορώ να σας περιγράψω πόσες φορές φαντάστηκα τον εαυτό μου σε αναλογική αποστολή, πάντα όμως σκεφτόμουν ότι «Θα το καταφέρεις σε λίγα χρόνια, σιγά σιγά». Να όμως που όταν αγαπάς κάτι, έχεις την δυνατότητα να δουλέψεις όσο σκληρά εσύ κρίνεις απαραίτητο και να το πετύχεις, έστω κι αν σημαίνει ότι πρέπει να σηκώσεις γη και ουρανό για να επιτευχθεί.
Ταυτόχρονα, η Κύπρια φοιτήτρια υπογραμμίζει ότι «η εκπαίδευση γίνεται όσο παρόμοια μπορεί να γίνει με αυτήν των αστροναυτών», εξηγώντας πως δεν μπορεί να γίνει ακριβώς η ίδια «διότι όταν ένας αστροναύτης προετοιμάζεται για μία κανονική διαστημική αποστολή θέλει τουλάχιστον ενάμιση χρόνο προετοιμασίας, μόνο για μία συγκεκριμένη. Φυσικά η διάρκεια μίας κανονικής εκπαίδευσης εξαρτάται από την διάρκεια και την δυσκολία της αποστολής. Είναι αξιοσημείωτο όμως ότι το πρόγραμμα που θα ακολουθώ καθημερινά είναι ένα συνηθισμένο πρόγραμμα αστροναύτη. Θα τρέφομαι με ακριβώς τον ίδιο τρόπο, αλλά επίσης θα κοιμάμαι, θα ξυπνώ και θα δουλεύω με τον ίδιο τρόπο».
Ερωτηθείς για το πώς ξεκίνησε όλο αυτό, και πώς προέκυψε η αγάπη για το διάστημα απαντά πως «όπως ένας δύτης προφανώς αγαπά την θάλασσα από μικρός, έτσι και μία αστροναύτης (προς το παρόν Αναλογική Αστροναύτης) αγαπά το διάστημα από μικρή», τονίζοντας ότι η νοσταλγία να φτάσει τ ’αστέρια ήταν ένα παιδικό όνειρο το οποίο δεν έλεγε να φύγει από την σκέψη της όσο μεγάλωνε. «Έχω εδώ και χρόνια ως εξώφυλλο στο κινητό μου την γη να φαίνεται από το φεγγάρι. Πάντα εξηγούσα στους φίλους μου ότι έχω την συγκεκριμένη φωτογραφία για εξώφυλλο διότι κάποτε θα γίνει πραγματικότητα, ακόμη κι αν αυτοί νόμιζαν πως αστειευόμουν. Όντως, μπορεί να μην κατάφερα ακόμη να φτάσω τη σελήνη αλλά έρχομαι όλο και πιο κοντά στον τελικό μου στόχο, αρχίζοντας με την επίτευξη του πρώτου βήματος – την αναλογική σελήνη». Σχετικά με το πώς ξεκίνησε ν’ αποκτά εμπειρίες στον συγκεκριμένο τομέα δηλώνει πως ήταν θέμα ευκαιριών, «ευκαιρίες τις οποίες δεν βρήκα έτοιμες, αλλά δούλεψα σκληρά για να τις δημιουργήσω εγώ η ίδια».
Αναφορικά με την έρευνά της, η Ελένη Χαρίτωνος σημειώνει ότι αφορά τις «Πανδημίες στο Διάστημα», «την οποία θα επιβλέπει ο Δρ. Luke Daly, λέκτορας στο Planetary Geoscience στη Σχολή Γεωγραφικών & Γήινων Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης», τονίζοντας ταυτόχρονα πως «η έρευνα δεν θα τελειώσει με την αποστολή. Θα προσπαθήσω να την διεξάγω και σε άλλες αναλογικές μου αποστολές στο μέλλον, για να έχω αρκετό υλικό και να μπορέσω να γράψω το πρώτο μου paper. Εννοείται ότι μετά από κάθε αναλογική αποστολή θα αξιολογώ τις μετρήσεις που θα έχω για να μπορώ να καταγράφω τα συμπεράσματά μου, με πραγματικά δεδομένα».
Ταυτόχρονα η Ελένη Χαρίτωνος υπογραμμίζει πως θέλει να συμμετέχει σε όσες περισσότερες αναλογικές αποστολές μπορεί, πριν τελειώσει τις σπουδές της. «Θα δουλέψω επίσης για να αποκτήσω όσα περισσότερα προσόντα χρειάζεται για να γίνει κάποιος αστροναύτης. Μερικά από αυτά είναι γίνω πιστοποιημένη δύτης, να αποκτήσω ιδιωτική πιλοτική άδεια, και επίσης να μάθω πολλές γλώσσες. Προς το παρόν μαθαίνω μόνη μου ισπανικά, και σκοπεύω να κάνω την απαραίτητη εκπαίδευσή που χρειάζεται για να γίνω δύτης μετά την αναλογική μου αποστολή. Εννοείται ότι για μερικά από αυτά τα βήματα αλλά και για τα επόμενα θα χρειαστώ κάποιου είδους χορηγία, αφού αυτό το ταξίδι απαιτεί πολλές δεξιότητες που για να τις αποκτήσω χρειάζονται συγκεκριμένη εκπαίδευση η οποία δυστυχώς δεν είναι δωρεάν», επισημαίνοντας παράλληλα πως τελικός της στόχος εννοείται πως είναι να γίνει η πρώτη Κύπρια Αστροναύτης. «Είμαι προετοιμασμένη ψυχολογικά για το μεγάλο και δύσκολο ταξίδι το οποίο αρχίζει με αυτή την αποστολή για να φτάσω τον στόχο μου. Άσχετο αν θα δυσκολευτώ, θέλω να παλέψω για να κατακτήσω αυτό που αγαπώ, και είμαι έτοιμη να κάνω τα πάντα για να τα καταφέρω, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δουλεύω 24/7».
Καταλήγοντας, η ίδια δίνει συμβουλή στους μικρούς που θα ήθελαν μια μέρα να κατακτήσουν και οι ίδιοι στο διάστημα. «Στους μικρούς θα έλεγα να μην φοβούνται να κυνηγήσουν αυτό το όνειρο. Όλα μπορούν να επιτευχθούν, αρκεί να το θέλουν πραγματικά και να είναι πρόθυμοι να δουλέψουν σκληρά και με συνέπεια για να πετύχουν το στόχο τους. Είναι όντως ένα πάρα πολύ δύσκολο ταξίδι, κανένας δεν το αμφισβητεί, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να μας αποτρέπει. Αντιθέτως, θα το συνειδητοποιήσουν και οι ίδιοι εάν είναι όντως κάτι που αγαπούν, δεν θα τους φοβίζει το ταξίδι αλλά θα τους ωθεί να θέλουν να δουλέψουν όλο και περισσότερο για να φτάσουν στο στόχο τους», εξηγώντας πως «όλοι έχουμε βρεθεί στο σημείο εκκίνησης και για τους περισσότερους ήταν ένα αρκετά δύσκολο, όπως και για μένα την ίδια. Δεν είναι κακό να ζητούμε βοήθεια όταν την χρειαζόμαστε, ειδικά από αυτούς που αγαπούν και έχουν γνώσεις και μπορούν να μας καθοδηγήσουν στο ταξίδι μας για αυτό που και εμείς αγαπάμε».
Μάλιστα ο Γιώργος Τζίβας, διευθυντής του Γραφείου Τύπου Πλανηταρίου Κύπρου, ενημέρωσε σε ανάρτησή του στα ΜΚΔπως όταν η Ελένη Χαρίτωνος θα επιστρέψει στην Κύπρο με την μπλε στολή του αστροναύτη «της ετοιμάζουμε μια ξεχωριστή υποδοχή εδώ στο Πλανητάριο Κύπρου, διότι η Ελένη θα είναι η πρέσβειρα μας και στην Κύπρο και στο διεθνές στερέωμα των διαστημικών προγραμμάτων», σημειώνοντας πως «αυτό που κάνει η Ελένη είναι ένα μεγάλο άλμα για την ίδια αλλά ένα πολύ σημαντικό βήμα για την Κύπρο. Ανοίγει τους ουρανούς στο μέλλον. Της ευχόμαστε κάθε επιτυχία!».
